Trong khi thị trường “đói” nông sản sạch, thì hằng ngày, nông dân vẫn lạm dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng. Còn thương lái vì lợi nhuận nên không ngần ngại thu mua, chế biến những loại nông sản không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc làm này đã khiến nhiều mặt hàng nông sản rớt giá thê thảm!...
Hiếm hoi nông sản, thực phẩm sạch
Ở các chợ đầu mối trên địa bàn TP. Bạc Liêu, các mặt hàng rau, củ, quả, thịt, cá của những gánh hàng rong bán rất chạy. Một lý do đơn giản là vì người tiêu dùng cho rằng các mặt hàng này là nông sản sạch. Chị Nguyễn Thị Nga, người đi mua thức ăn ở chợ phường 1, TP. Bạc Liêu nói: “Ngày nay, cái gì cũng sử dụng hóa chất, người tiêu dùng chẳng biết đâu mà lần. Bởi vậy, mình mua rau, cá của những nông dân nuôi trồng thì may ra có hàng sạch mà ăn”.
 |
| Một rẫy hẹ ở khóm Chòm Xoài (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu) - nằm trong vùng rau an toàn của TP. Bạc Liêu. Ảnh: P.Đ |
| Tăng cường kiểm soát, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trong hoạt động sản xuất, chế biến Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 29/5/2015 về tăng cường công tác kiểm soát, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trong hoạt động sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản. Theo nội dung chỉ thị, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của sản xuất nông nghiệp, ô nhiễm môi trường trong lĩnh vực sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản đang gia tăng. Đặc biệt là trong các hoạt động chăn nuôi, giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, nuôi trồng, chế biến thủy sản, sản xuất chế biến khác trong lĩnh vực nông - lâm - thủy sản đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe của nhân dân, gây bức xúc trong xã hội. Thời gian tới, ngành quản lý sẽ đẩy mạnh thực hiện các vấn đề như: tập trung thống kê, rà soát, phân loại về quy mô, mức độ ô nhiễm môi trường đối với các cơ sở chăn nuôi, giết mổ gia súc, gia cầm, nuôi trồng, chế biến thủy sản và sản xuất, chế biến khác trong các lĩnh vực nông - lâm - thủy sản. Rà soát, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, quy trình kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật, danh mục sản phẩm xử lý môi trường đối với hoạt động chăn nuôi, giết mổ tập trung, nuôi trồng thủy sản tập trung, sản xuất chế biến khác trong lĩnh vực nông - lâm - thủy sản, đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. Chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, về vệ sinh an toàn thực phẩm trong các lĩnh vực sản xuất, chế biến nông - lâm - thủy sản. Phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm theo chức năng, nhiệm vụ của từng ngành. P.Đ (tổng hợp từ nguồn Internet) |
Bạc Liêu có nhiều thế mạnh về trồng màu, vậy mà vùng rau an toàn trong tỉnh chỉ đếm được trên đầu ngón tay với một số hoa màu như: măng tây, hẹ, ngò rí, cải rổ...
Bên cạnh đó, một thực trạng nhức nhối khác là vấn đề thu mua, chế biến thực phẩm bẩn. Năm 2014, người dân Bạc Liêu không lạ gì chuyện thịt heo bị bơm nước trước khi giết mổ hoặc tôm bị bơm chích tạp chất trong quá trình chế biến.
Bà Phạm Thị Liên, chủ gia trại nuôi heo (ấp Mỹ Phú Tây, xã Hưng Phú, huyện Phước Long) nói: “Chúng tôi tạo ra được nguồn cung heo sạch, nhưng trong quá trình thương lái thu mua, giết mổ, chế biến bẩn, thì thịt đến tay người tiêu dùng vẫn bẩn. Thịt heo bẩn không bán được, heo rớt giá, và người chăn nuôi lại chịu thiệt thòi”.
Kết quả là một vòng luẩn quẩn được thiết lập: nông sản, thực phẩm bẩn thì doanh nghiệp gặp khó khăn trong xuất khẩu hàng hóa, dẫn đến việc giảm giá thu mua nguyên liệu. Khi giá nguyên liệu giảm, nông dân có nguy cơ thua lỗ. Để bù lỗ, nông dân sẽ lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật để tăng năng suất. Từ đó đã tạo ra một nguồn nông sản không sạch. Theo ngành chức năng của tỉnh, mỗi năm nông dân Bạc Liêu sử dụng từ 900 - 1.000 tấn thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng.
Cần đẩy mạnh sản xuất liên kết chuỗi
Theo ông Trần Quốc Hội, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông - lâm sản và thủy sản tỉnh: “Trong tương lai, để có nguồn nông sản sạch thì giải pháp tất yếu phải là sản xuất theo hình thức liên kết chuỗi. Nghĩa là từ khâu sản xuất đến thu mua, chế biến và đầu ra phải được liên kết hoàn toàn. Chỉ có làm như thế chúng ta mới giải quyết dứt điểm được tình trạng sản xuất nông sản bẩn và thu mua, chế biến bẩn. Sản xuất liên kết chuỗi thì đầu ra hàng nông sản sẽ được doanh nghiệp bao tiêu nên nông dân không lo cảnh trúng mùa mất giá - trúng giá mất mùa”.
Năm 2015, Chi cục Quản lý chất lượng nông - lâm sản và thủy sản tỉnh đã cùng với các doanh nghiệp, Hội Nông dân và nông dân trồng màu trên địa bàn TP. Bạc Liêu bước đầu thực hiện liên kết bao tiêu cho các sản phẩm đã được chứng nhận an toàn như: măng tây, hẹ. Tuy nhiên, để tạo được sản xuất liên kết chuỗi nhiều mặt hàng nông - lâm - thủy sản thì rất cần sự chung tay góp sức của các ngành, các cấp, của doanh nghiệp và nông dân. Bên cạnh đó, hướng nông dân đến việc xây dựng những vùng nguyên liệu lớn thay vì sản xuất nhỏ lẻ, manh mún.
Ông Trương Minh Bạch (ấp Biển Đông A, xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu) cho rằng: “Nông dân rất cần được liên kết vì lâu nay đầu ra nông sản rất bấp bênh. Song song với việc tạo đầu ra cho nông sản, nông dân rất cần được tập huấn, hỗ trợ kỹ thuật để sản xuất nông sản sạch cung cấp cho doanh nghiệp. Đồng thời, ngành quản lý cần trợ giá cho nông sản sạch, vì nếu nông sản sạch bán bằng giá với nông sản thường thì chúng tôi khó thực hiện được”.
Sản xuất liên kết chuỗi sẽ đưa được hàng nông sản sạch đến tay người tiêu dùng. Song, để thực hiện được nội dung này đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa nhiều nhà, mà trung tâm vẫn là nông dân.
Phạm Đoàn
Xem thêm bình luận