Với thế mạnh trong nuôi trồng và chế biến thủy sản xuất khẩu, thu nhập từ con tôm đã trở thành nguồn thu chính của nhiều nông dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến nay nghề nuôi tôm vẫn chưa thật sự bền vững và tìm ẩn nhiều rủi ro. Vậy đâu là nguyên nhân? Phóng viên Báo Bạc Liêu đã có cuộc trao đổi với ông Lưu Đình Vũ, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần sản xuất công nghệ mới Việt Nam AmBio (gọi tắt là Công ty AmBio) xoay quanh vấn đề trên.
Ông Lưu Đình Vũ, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần sản xuất công nghệ mới Việt Nam AmBio. Ảnh: L.D
PV: Thưa ông, mặc dù nuôi tôm là nghề mang lại lợi nhuận cao cho bà con nông dân, nhưng trên thực tế tỷ lệ nuôi tôm thành công chỉ đạt khoảng 30%. Là một chuyên gia nuôi tôm và cũng là Tổng giám đốc điều hành công ty sản xuất chế phẩm sinh học phục vụ cho nuôi trồng thủy sản, theo ông nguyên nhân nào dẫn đến tỷ lệ thành công chưa cao?
Ông Lưu Đình Vũ: Theo tôi, nuôi tôm chưa đạt kết quả cao có nhiều nguyên nhân, nhưng có hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, về khách quan do chịu sự tác động của quá trình biến đổi khí hậu. Cụ thể là trong những năm gần đây, tình hình thời tiết diễn biến phức tạp và ngày càng khắc nghiệt hơn đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng và năng suất của con tôm như: mưa trái mùa, nắng nóng kéo dài, nhiệt độ thay đổi thất thường… Về chủ quan là bà con nông dân còn canh tác theo cảm tính, xem trọng kinh nghiệm cá nhân, chưa xây dựng nên những quy trình nuôi khoa học. Trong khi đó, nuôi tôm là lĩnh vực tương đối khó, đòi hỏi kỹ thuật và kiến thức bài bản. Nhiều sai lầm phổ biến trong thói quen canh tác của bà con dễ dẫn đến tôm chết, thất mùa như: nuôi tôm với mật độ quá cao, xả thải không hợp lý và lạm dụng nhiều hóa chất kháng sinh...
Một vấn đề quan trọng khác, trong suốt quá trình nuôi tôm, phần lớn nông dân đều chưa quan tâm đến vấn đề phòng bệnh cho tôm. Mặc dù trong nuôi tôm, phòng bệnh là chính, vì tôm khi bị bệnh rất khó trị và gây nhiều tốn kém. Bằng chứng là chi phí đầu tư cho việc “cứu tôm” còn cao hơn tiền lãi thu được từ thu hoạch tôm. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến nuôi tôm bị thua lỗ do chi phí đầu tư cho sản xuất tăng cao. Thêm vào đó, cách đều trị bệnh cho tôm lâu nay mới tập trung ở “phần ngọn”, trong khi muốn tôm hết bệnh phải ngừa “từ gốc” bằng quy trình nuôi tôm an toàn, bền vững… Đó là việc bổ sung thường xuyên các chế phẩm sinh học, vi sinh sống vào ao nuôi và thức ăn. Từ đó giúp tôm hấp thu thức ăn triệt để, giảm lượng xả thải ra môi trường nước. Cũng như giúp cho nền đáy và môi trường nước trong ao luôn ổn định, tạo thuận lợi cho tôm phát triển, ít mắc bệnh và tránh được tốn kém tiền trị bệnh cho tôm.
PV: Có một thực trạng đáng báo động trong nuôi tôm lâu nay là phần lớn nông dân đều lạm dụng kháng sinh khi phát hiện tôm bệnh. Vậy theo ông, cần làm gì để khắc phục vấn nạn này và giúp cho nghề nuôi tôm phát triển bền vững?
Ông Lưu Đình Vũ: Lạm dụng kháng sinh trong nuôi tôm thật sự là một câu chuyện dài không hồi kết. Đây cũng là vấn nạn nhức nhối khiến Việt Nam tự đánh mất thương hiệu và thu hẹp thị trường xuất khẩu ở các nước nhập tôm lớn như: châu Âu, Brazil và nhiều quốc gia khác.
Bất cập trên xuất phát từ việc lạm dụng kháng sinh chữa bệnh cho tôm, hễ thấy tôm bệnh là nông dân “đổ” kháng sinh mà không quan tâm đến các thành phần, tác dụng của thuốc họ đang dùng để chữa trị bệnh cho tôm. Đó là chưa nói đến việc lựa chọn kháng sinh đôi khi chỉ dựa vào kinh nghiệm, truyền miệng cho nhau hoặc "phó thác" vào những lời tư vấn của các tư vấn viên đến từ các hãng thuốc thú y thủy sản. Thậm chí có khi bà con ra tiệm thuốc tây mua thuốc trị bệnh cho người để tự chữa bệnh cho tôm!
Để khắc phục vấn nạn này và từng bước hướng nông dân xây dựng nên các mô hình sản xuất hiệu quả, thân thiện với môi trường và tạo ra sản phẩm tôm sạch thì công nghệ sinh học chính là “chìa khóa” để tháo gỡ tất cả những khó khăn đặt ra trong nuôi tôm sạch lâu nay. Vì vậy, ngành quản lý, các địa phương và các doanh nghiệp cần phải vào cuộc để giúp bà con nâng cao nhận thức và cập nhật công nghệ mới hữu ích cho việc nuôi tôm. Bởi thực hiện việc này không khó, vì hiện nay đã có nhiều phương pháp thay thế kháng sinh, hoặc ít nhất là giúp giảm thiểu lượng kháng sinh sử dụng. Cụ thể như vi sinh sống AmBio có tác dụng giúp tôm tăng sức đề kháng, cân bằng hệ sinh thái ao nuôi, giúp tôm khỏe mạnh và phòng bệnh ngay từ ban đầu mà không cần phải sử dụng kháng sinh. Điển hình như hộ ông Trần Hiền (huyện Đông Hải) đã sử dụng AmBio cho 2 trong số 9 ao tôm. Kết quả thu được cho thấy tôm sử dụng AmBio phát triển nhanh và đều cỡ hơn so với những ao còn lại không sử dụng AmBio. Nhờ tôm tiêu hóa thức ăn triệt để nên ông Hiền không tốn thêm chi phí sử dụng các chất phụ gia khác để trộn vào thức ăn. Kết quả sau 2 tháng ông Hiền lãi hơn 270 triệu đồng. Hay hộ ông Lê Kiều Phong (huyện Hòa Bình) đã khắc phục được hiện tượng vàng gan, phân lỏng ở tôm sau 7 ngày sử dụng sản phẩm…
PV: Với mục tiêu tạo ra sản phẩm tôm sạch, thời gian gần đây một số nông dân trong tỉnh đã sử dụng các chế phẩm vi sinh của Công ty AmBio và mang lại những kết khá phấn khởi. Xin ông cho biết thêm về những lợi ích từ các sản phẩm vi sinh của AmBio?
Ông Lưu Đình Vũ: Về phía doanh nghiệp, công ty chúng tôi không ngừng nghiên cứu, cải tiến công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm để cho ra đời những dòng vi sinh sống chất lượng. Các sản phẩm vi sinh của AmBio luôn đáp ứng tiêu chí: không gây hại cho môi trường, không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Mục tiêu của chúng tôi không đơn thuần là bán hàng, mà muốn cung cấp cho cộng đồng, trực tiếp là bà con nông dân những sản phẩm thân thiện với môi trường, nhằm tạo ra sản phẩm sạch và góp phần trong việc tôn vinh thương hiệu cho con tôm Việt Nam. Đây được coi là hướng đi bền vững trong phát triển nghề nuôi tôm hiện nay, đặc biệt khi Bạc Liêu được Chính phủ chọn là “thủ phủ” cho phát triển nuôi tôm công nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Đồng hành cùng nông dân và đưa nghề nuôi tôm, chế biến thủy sản xuất khẩu ngày càng phát triển, Công ty AmBio đã khai trương Văn phòng đại diện tại Bạc Liêu. Sắp tới, AmBio sẽ phối hợp với Hội Nông dân các tỉnh tổ chức hội thảo cho bà con nông dân để cung cấp kiến thức cơ bản về ứng dụng vi sinh sống trong nuôi tôm. Đồng thời, đẩy mạnh công tác truyền thông và phối - kết hợp với các địa phương để việc sử dụng các chế phẩm vi sinh trở thành nhu cầu và lựa chọn ưu tiên của bà con trong việc chung tay xây dựng thành công mô hình nuôi tôm phát triển bền vững.
PV: Xin cảm ơn ông!
TÚ ANH (thực hiện)
Nông dân TP. Bạc Liêu trúng tôm nhờ ứng dụng các chế phẩm vi sinh. Ảnh: L.D
Công ty Cổ phần sản xuất công nghệ mới Việt Nam chuyên phát triển nghiên cứu và ứng dụng những chủng loại vi sinh, với công nghệ từ Nhật Bản, Israel để phục vụ cho nuôi thủy sản, cây trồng.
Công ty đạt nhiều giải thưởng: “Sản phẩm tin cậy, nhãn hiệu ưa dùng và dịch vụ hoàn hảo” và huy chương vàng “Khoa học nông nghiệp sáng tạo” của Bộ Khoa học - Công nghệ năm 2017.
Xem thêm bình luận