* Triệu chứng
Bệnh đạo ôn là đối tượng có thời gian gây cháy lúa nhanh và gây hại cho cây lúa từ giai đoạn mạ, đẻ nhánh đến làm đòng, trỗ bông.
Trên lá lúa, vết bệnh có hình thoi rộng ở phần giữa, nhọn ở 2 đầu. Vết bệnh có màu xám tro, xung quanh màu nâu đậm tiếp giáp giữa mô khỏe có màu nâu nhạt. Kích thước vết bệnh biến thiên từ nhỏ như vết kim, đến lớn từ 3 - 5cm. Khi bệnh nặng, các vết bệnh nối liền nhau tạo thành vết lớn, bệnh phát triển nhanh, nhiều vết bệnh liên kết lại với nhau làm cho bẹ, lá bị cháy khô. Trên thân, cổ bông và gié, bắt đầu vết bệnh là một chấm nhỏ màu nâu đen về sau lớn dần, bao quanh thân, làm cho thân thắt lại, bông lúa gãy tại vị trí cổ bông.
![]() |
Lúa bị đạo ôn cổ bông. Ảnh: MĐ |
* Biện pháp phòng trị
Phòng bệnh: Áp dụng bón theo quy trình “3 giảm - 3 tăng” quản lý dịch hại tổng hợp theo (IPM) ngay từ đầu vụ, bón phân cân đối giữa phân đạm - lân - kali, theo nhu cầu cây lúa, giai đoạn bón phân thúc đòng, nên bón dặm, theo màu sắc lá lúa, không bón dư, thừa phân đạm, sẽ làm tăng bệnh ở giai đoạn làm đòng, trỗ bông.
Trị bệnh: Thường xuyên thăm đồng. Khi thăm chú ý các ổ bệnh phát sinh, ở các ruộng gieo sạ giống nhiễm, mật độ sạ dày, bón dư phân đạm, lúa có màu xanh đậm, để phát hiện vết bệnh sớm, trị bệnh mới đạt hiệu quả cao. Khi trên lá có vết bệnh hình thoi, phải ngừng bón đạm, không phun phân bón lá, không để ruộng khô nước, tiến hành sử dụng một trong các loại thuốc, theo nguyên tắc 4 đúng: Đúng thuốc (sử dụng loại thuốc đặc trị bệnh đạo ôn như Beam 75WP, Katana 20WP, Hagro-Blast 75WP, Mapfamy 700WP…); đúng thời điểm (phun thuốc khi vết bệnh mới phát sinh. Sau khi phun từ 4 - 5 ngày kiểm tra lại, nếu bệnh chưa giảm thì phun lại lần 2); đúng liều lượng (sử dụng đúng liều lượng thuốc, nước khuyến cáo trên nhãn thuốc); đúng phương pháp (để phát huy tác dụng của thuốc, khi phun xịt cần pha thuốc, phun rải thuốc đúng phương pháp. Đối với thuốc bột, sau khi đong lường xong, pha thuốc vào một thau, chậu nhỏ cho tan đều, đổ ½ nước vào bình xịt, sau đó đổ thuốc vào bình lắc đều và lên thể tích cho đủ. Đối với thuốc nước, đổ ½ nước vào bình, tiếp theo đong, lường thuốc cho vào bình, lắc thuốc tan đều và lên thể tích cho đủ. Khi phun hạ thấp vòi phun để thuốc tiếp xúc nhiều với lá, thân. Không đi ngược chiều gió, không phun lúc trời có mưa, giông gió, lúc trưa trời nắng to, lúc lúa đang trỗ nhiều).
Kỹ sư Nguyễn Văn Vĩnh