ĐT: 0939.923988
Thứ ba, 29-4-25 18:25:12
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Bùi ngùi ngày trở lại

Báo Cà Mau Vậy là đã 40 năm các cựu chiến binh Xưởng Quân giới Cà Mau mới có dịp về thăm lại chiến trường xưa trên địa bàn huyện Đầm Dơi. Con đường về ấp Thanh Tùng, xã Thanh Tùng, vừa nhỏ, lại ngoằn ngoèo, xe cứ dồn sốc liên hồi nhưng không làm các cụ bận tâm, bởi những cái tên Kinh Ông Đơn, Kinh Ba, Cả Đuốc… với những năm tháng nhiều gian khổ, hy sinh nhưng cũng lắm nghĩa tình đang hiện đầy trong tâm trí các cụ.

Vậy là đã 40 năm các cựu chiến binh Xưởng Quân giới Cà Mau mới có dịp về thăm lại chiến trường xưa trên địa bàn huyện Đầm Dơi. Con đường về ấp Thanh Tùng, xã Thanh Tùng, vừa nhỏ, lại ngoằn ngoèo, xe cứ dồn sốc liên hồi nhưng không làm các cụ bận tâm, bởi những cái tên Kinh Ông Đơn, Kinh Ba, Cả Đuốc… với những năm tháng nhiều gian khổ, hy sinh nhưng cũng lắm nghĩa tình đang hiện đầy trong tâm trí các cụ.

Ân nghĩa Thanh Tùng

Ông Tám Hải (Ðào Hồng Hải), nguyên Trưởng Ban kỹ thuật của xưởng, kể lại: “Hồi đó, sau khi chuyển từ địa bàn rừng tràm U Minh xuống rừng đước Năm Căn, các bộ phận của xưởng đóng quân rải rác từ Thanh Tùng (Ðầm Dơi) xuống đến hai bên bờ sông Tam Giang (Năm Căn, Ngọc Hiển). Xứ Thanh Tùng lúc ấy nước ngọt, rất dồi dào bồn bồn, rau muống, cá đồng. Anh chị em xưởng nhờ bà con đùm bọc, san sẻ từng con cá, nắm rau. Còn bên kia sông Tam Giang là nước mặn, cũng nhờ bà con nơi đây cung cấp nước ngọt để sinh hoạt hằng ngày”.

Các cựu chiến binh Xưởng Quân giới Cà Mau thăm lại địa danh Cả Đuốc, nơi ngày xưa xưởng đóng quân.

Trong bài phát biểu của mình tại buổi họp mặt bà con Thanh Tùng, ông Tám Hải cũng khẳng định, để hoàn thành tốt được nhiệm vụ sản xuất vũ khí phục vụ chiến đấu, để xưởng có được thành tích là đơn vị anh hùng, 2 cá nhân anh hùng, công đóng góp, giúp đỡ của bà con nơi đóng quân là vô cùng lớn, trong đó có bà con ở xứ sở Thanh Tùng”.

Hôm ấy hay tin đoàn đến, một số cựu chiến binh của các đơn vị chiến đấu ngày xưa từng sử dụng vũ khí của xưởng hiện về nghỉ hưu ở Thanh Tùng cũng có mặt. Các cụ gặp nhau, tay bắt mặt mừng và coi nhau như anh em thân thuộc. Bởi ngày xưa họ từng có sự phối hợp ăn ý, nhịp nhàng trong nhiệm vụ. Cho đến bây giờ, các chú vẫn rất tự hào về những chiến công từ vũ khí của xưởng, làm các cựu chiến binh của xưởng cũng thấy vui và hãnh diện.

Ông Huỳnh Bồi, nguyên Tiểu đội phó, Ðại đội Pháo binh tỉnh, bày tỏ: “Hồi đó cơ sở vật chất của xưởng chưa có gì, trình độ anh em xưởng cũng hạn chế, chỉ có vài cán bộ 9 năm còn lại, nhưng đơn vị chiến đấu chúng tôi yêu cầu loại vũ khí nào là xưởng nghiên cứu và đáp ứng được hết. Tôi nhớ lúc đó đánh tàu giặc phải dùng thuỷ lôi, mỗi trái nặng cả 250 kg, vận chuyển rất khó khăn mà đánh cũng trật giuộc. Vậy là xưởng nghiên cứu sản xuất thành công loại đạn SSAL có tầm bắn hơn 300 m, nhờ đó mà tiêu diệt được rất nhiều tàu sắt địch, bẻ gãy chiến dịch “Hạm đội nhỏ trên sông” của chúng. Còn nhiều loại vũ khí khác cũng ra đời theo yêu cầu chiến trường như thế. Phải nói anh em xưởng giỏi vô cùng!...”.

Ông Trần Thanh Nam, nguyên Tiểu đội trưởng, Ðại đội 3, Tiểu đoàn U Minh, cũng chia sẻ: “Nhớ lần bắn 2 chiếc phum (tàu sắt) của địch ở Vàm Cái Tàu. Lúc đó tàu địch có cấu tạo 3 lớp sắt dày, súng mình bắn nhiều lần không hiệu quả. Vì vậy mà bọn chúng huênh hoang “tàu sắt chứ không phải tàu gỗ, xin đừng bắn, bắn tróc nước sơn mất công sơn lại”. Vậy mà lần đó, mình dùng đạn SSAL của xưởng bắn thủng 2 tàu, từ đó địch vô cùng hoang mang lo sợ…”.

Ngày trở lại, người xưa phần lớn đã không còn, các cựu chiến binh xưởng cũng không có điều kiện để đi thăm lại hết các gia đình đã cưu mang làm các cụ thấy lòng hết sức ái ngại. Phần lớn các phần quà trao tặng được đại diện con cháu những gia đình có công nhận. Từ buổi gặp gỡ này, thế hệ tiếp sau cũng hiểu hơn về vùng đất của mình, về công lao của ông bà, cha mẹ mình trong công cuộc giải phóng quê hương. 

Anh Võ Thái Sơn, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Thanh Tùng, đại diện Ðảng uỷ, UBND xã bày tỏ niềm tự hào về truyền thống quê hương và hứa sẽ tuyên truyền để các thế hệ sau này hiểu và có trách nhiệm hơn trong hiện tại.

Đất đã hoá tâm hồn

Thanh Tùng hôm nay thay da đổi thịt. Những con đường đất, những cánh rừng âm u, rậm rạp ngày nào đơn vị đóng quân giờ được thay bằng những con lộ bê-tông, những vuông tôm trống trải. Dấu tích xưa không còn, nhưng vẫn còn trong lòng các cụ bao xúc động, bùi ngùi. Chỉ tay về phía một vuông tôm ở kinh Ông Ðơn, ông Năm Diệp (Phan Văn Diệp, nguyên Phó Giám đốc xưởng), bùi ngùi: “Ðây là nơi đóng quân của bộ phận hoá chất. Có đến 13 đồng chí đã hy sinh trong quá trình sản xuất vũ khí (phần nhiều là cưa trái lấy thuốc bị nổ). Thịt da các đồng chí đã hoà trộn, gởi vào bùn đất của xứ sở Thanh Tùng này…”.

Phải mãi đến 40 năm mới về thăm lại chiến trường xưa khi vạn vật đã đổi thay, người xưa vắng bóng làm các cựu chiến binh xưởng cảm thấy như có lỗi, nhưng ông Ba Phát (Nguyễn Tấn Phát, nguyên Phó Giám đốc xưởng), thật lòng: “Khi giải phóng rồi, xưởng giải tán, mỗi người một công việc, một nơi. Rồi bao ngổn ngang bừa bộn đổ nát của đất nước sau chiến tranh cần phần bắt tay vào kiến thiết, rồi học hành nâng cao trình độ, rồi con cái gia đình, rồi đánh vật với khó khăn cơm áo gạo tiền… mình không có điều kiện về thăm lại chiến trường xưa. Ðể rồi khi sắp xếp được thì đã người còn, người mất. Cái khó của các bác hiện nay là vấn đề sức khoẻ và tiền bạc. Ða số đều nghèo, muốn đi đâu là cả vấn đề. May mà anh Hồ Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết Cà Mau, ngày trước cũng là lính của xưởng, ảnh biết được, cho xe đưa và hỗ trợ tiền tặng 20 suất quà cùng những chi phí khác mới có được chuyến đi này”.

Còn nhiều việc rất cần làm như: xây dựng bia kỷ niệm nơi thành lập xưởng, thăm lại hết các địa bàn xưởng từng đóng quân, hỗ trợ các cựu binh xưởng đời sống khó khăn… nhưng Ban liên lạc xưởng dường như đang trong tình cảnh “lực bất tòng tâm”.

Bữa cơn chia tay thật thân tình, cảm động. Những món ăn quê nhà được các cựu chiến binh của xưởng giờ nghỉ hưu ở địa phương chợ búa, lo liệu. Là những món ăn đồng quê nhưng tình cảm thì ấm áp, mặn nồng. Các cụ lưu luyến mãi không muốn rời xa những người đồng đội cũ, xa mảnh đất Thanh Tùng, xa nơi ngày nào chịu đựng bao gian khổ, hy sinh… Bởi ở cái tuổi ngoài “thất thập”, trong lòng ai cũng ngầm hiểu biết có còn được trở lại lần sau?!

Chứng kiến cảnh chia tay đầy bịn rịn này, Ðại tá Lê Quốc Yên, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Ðảng uỷ, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh (những năm sắp giải phóng, anh là cậu bé vị thành niên theo cha vào làm công nhân trong xưởng), phải thốt lên: “Ðúng là Nơi ta ở chỉ là nơi đất ở/Nơi ta đi đất đã hoá tâm hồn”(*)./.

(*) Thơ Chế Lan Viên.

Bài và ảnh: Huyền Anh

50 năm - Bản hùng ca bất diệt

“Đại thắng mùa xuân năm 1975 là bản anh hùng ca bất diệt, là chiến công vĩ đại nhất trong lịch sử hào hùng dựng nước và giữ nước của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Chiến thắng đó đã chấm dứt hơn 100 năm đô hộ, xâm lược của chủ nghĩa thực dân, đế quốc”, đồng chí Nguyễn Hồ Hải - Bí thư Tỉnh Uỷ nêu tại buổi Họp mặt Kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 26/4.

Ngày 30/4/1975 Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử toàn thắng

Thực hiện mệnh lệnh của bộ tư lệnh chiến dịch, đêm 29, rạng sáng 30/4/1975, các binh đoàn chủ lực trên từng hướng đồng loạt tiến công vào nội đô, đánh chiếm các mục tiêu then chốt của chiến dịch.

Nhớ ngày lịch sử vẻ vang

Năm mươi năm được sống trong độc lập tự do, hưởng hạnh phúc cùng toàn dân tộc, tôi luôn biết ơn và trân trọng những gì mà người chiến sĩ cách mạng trên mọi mặt trận đã cống hiến, hy sinh để giành lại hoà bình, ấm no hôm nay.

"Báu vật" của gia đình

Gần 30 năm qua, kể từ khi người cha thân yêu qua đời, ông Nguyễn Thanh Phong (Ba Phong), sinh năm 1951, ngụ Khóm 2, thị trấn Thới Bình, huyện Thới Bình, vẫn cất giữ cẩn thận những "báu vật" của gia đình. Ðó là những tấm huân chương quý giá do Ðảng, Nhà nước tặng thưởng cha ông - cụ Nguyễn Văn Lỳ, ghi nhận thành tích đóng góp trong sự nghiệp cách mạng, bảo vệ Tổ quốc.

Nơi nhắc nhớ, tri ân những anh hùng

Ðối với người dân ở thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển cũng như người dân Cà Mau, Di tích Bến Vàm Lũng là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống, cũng là nơi thể hiện lòng tri ân những người anh hùng hiên ngang mở đường, góp sức làm nên những chiến công hiển hách. Ðể ngày nay, trước thời khắc đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt Ðường Hồ Chí Minh trên biển, người dân Cà Mau hướng về đây với cảm xúc tự hào và lòng biết ơn sâu sắc.

Về nơi con tàu đầu tiên cập bến

Những ngày tháng Tư lịch sử này, giữa niềm vui chung hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, lòng người dân Rạch Gốc - Tân Ân lại rộn ràng hơn, bởi cái tin bến Vàm Lũng chuẩn bị đón nhận bằng Di tích Quốc gia đặc biệt. Với họ, những con người của vùng đất đã góp phần cùng Phan Ngọc Hiển làm nên Khởi nghĩa Hòn Khoai lịch sử năm 1940 này, ký ức một thời từng gắn bó ruột rà, máu thịt với Ðoàn 962 như sống dậy, đằm thắm yêu thương, chen lẫn tự hào.

Ðời người chỉ sống một lần

Ông Ba Lành (Trần Ngọc Lành, sinh năm 1942, ngụ ấp Rạch Lăng, xã Lợi An, huyện Trần Văn Thời), thương binh 4/4, tâm tình rằng: “Tôi may mắn còn sống, đó là hạnh phúc lớn lao vì còn được tận hưởng thành quả hoà bình, thống nhất, những điều mà nhiều đồng chí, đồng đội khác không có được”...

Tri ân miền Ðất thép

Mỗi “địa chỉ đỏ” trên mảnh đất hình chữ S đều gắn liền với sự kiện, mốc son lịch sử trong quá trình đấu tranh của quân và dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đây không chỉ là nơi giáo dục truyền thống cách mạng dân tộc, khơi dậy tinh thần yêu nước cho lớp lớp thế hệ mai sau, mà còn thể hiện trách nhiệm, lòng biết ơn của thế hệ hôm nay với những hy sinh to lớn của cha ông cho nền độc lập, tự do của dân tộc.

Trang sử Cà Mau thời kháng chiến năm 1973

Sau Hiệp định Paris năm 1973, về mặt đấu tranh công khai, Ban Liên hợp quân sự 4 bên khu vực 4 (Quân khu 9), do đồng chí Hoàng Hà làm Trưởng ban, đồng chí Phạm Văn Liêm làm Phó ban, Tổ liên hợp Cà Mau do đồng chí Tống Kỳ Hiệp và đồng chí Trịnh Thành Kế phụ trách đã đấu tranh chống lại sự vi phạm Hiệp định của địch trong khu vực. Ta buộc địch công nhận vùng tự do của ta ở Cà Mau và đã thực hiện việc trao trả tù binh ở Kinh Ba, xã Quách Phẩm, huyện Ngọc Hiển (Tư Kháng), Ðầm Dơi ngày nay.

Về “Đất thép thành đồng”

Thiết thực các hoạt động chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2025), ngày 30/3, đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh uỷ, cùng đoàn cán bộ Tỉnh đoàn đã có chuyến hành trình giáo dục truyền thống, về nguồn tại "Ðất thép thành đồng": Củ Chi - TP Hồ Chí Minh.