Cần đẩy mạnh cho vay mua nhà ở xã hội

Sự ra đời của Nghị quyết số 61/NQ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 02/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu… cứ tưởng sẽ phá tan sự “đóng băng” của các dự án nhà ở xã hội và làm cho thị trường bất động sản ấm lên. Thế nhưng, các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội hiện vẫn còn nằm im và chỉ duy nhất một doanh nghiệp được tiếp cận nguồn vốn vay từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng.

Xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp ở khu dân cư Hoàng Phát (TP. Bạc Liêu). Ảnh: L.D

Theo đăng ký của các doanh nghiệp, Bạc Liêu có 5 dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội với tổng số hơn 1.000 căn (trị giá 140 tỷ đồng) và đã triển khai từ năm 2013. Tuy nhiên, qua hơn một năm triển khai, chỉ có Công ty Cổ phần Xây dựng và kinh doanh bất động sản (CPXD&KDBĐS) Bạc Liêu tiếp cận được vốn vay từ Ngân hàng NN&PTNT. Bốn doanh nghiệp còn lại là Hoàng Phát, Tràng An, Thiên Long và Thiên Phúc đều không tiếp cận được vốn. Các hộ được vay vốn mua nhà ở xã hội (lãi suất hỗ trợ 5%/năm) cũng dừng ở con số 63 hộ (vay 14 tỷ đồng).

Theo Nghị quyết số 61/NQ-CP, đối tượng được hỗ trợ lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội từ gói 30.000 tỷ đồng được mở rộng rất nhiều và thời gian cho vay cũng được kéo dài thêm. Đối tượng tham gia gói hỗ trợ lãi suất không dừng ở việc mua nhà từ các dự án nhà ở xã hội, mà còn được hỗ trợ cho vay nếu có đất ở phù hợp với quy hoạch, nhưng gặp khó khăn về nhà ở, chưa được Nhà nước hỗ trợ dưới mọi hình thức vẫn được vay để xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa lại nhà ở… Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có đông công nhân cũng được tiếp cận gói hỗ trợ này để xây nhà ở cho công nhân. Song, đến nay vẫn chưa có doanh nghiệp nào của tỉnh tiếp cận được nguồn vốn này!?

Theo các ngân hàng thương mại, nguyên nhân chính dẫn đến các doanh nghiệp chưa tiếp cận được gói hỗ trợ lãi suất phần nhiều vướng ở thủ tục và các doanh nghiệp chưa hoàn thành các hồ sơ pháp lý (như: giấy phép đầu tư, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chưa có bản vẽ chi tiết và bản vẽ tổng thể quy hoạch, diện tích đất mà các công ty cấp cho khách hàng không phù hợp với quy định của Bộ Xây dựng…). Những thủ tục mang tính quy định này, nếu doanh nghiệp không hoàn thành thì ngân hàng rất khó cho vay, vì cho vay sẽ vi phạm pháp luật, và khi xảy ra tranh chấp rất khó xử lý.

Theo ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NNVN) - chi nhánh Bạc Liêu: “Việc các doanh nghiệp chưa tiếp cận được gói hỗ trợ lãi suất là do chưa đáp ứng đầy đủ các quy định. Bên cạnh đó, có doanh nghiệp không quan hệ vay vốn với ngân hàng thương mại theo cam kết ban đầu, tài chính thiếu an toàn, nợ xấu… nên ngân hàng chưa thể cho vay. Vì vậy, Ngân hàng NNVN - chi nhánh Bạc Liêu đã chỉ đạo các ngân hàng tham gia đầu tư cho vay dự án nhà ở xã hội cần phối hợp và hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện đúng các thủ tục, nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án”.

Bên cạnh các nguyên nhân cơ bản trên, nhiều người chưa tiếp cận được gói hỗ trợ lãi suất là do chưa nắm được các chính sách hỗ trợ; còn phía các doanh nghiệp, ngân hàng chưa làm tốt công tác tiếp thị, còn nặng cơ chế xin cho. Trên thực tế, tham gia mua nhà ở xã hội sẽ giúp nhiều người giảm được gánh nặng tài chính, tạo được tích lũy và an cư. Đơn cử như dự án nhà ở xã hội của Công ty CPXD&KDBĐS Bạc Liêu đầu tư ở huyện Đông Hải và huyện Vĩnh Lợi (vốn hơn 80 tỷ đồng). Dự án này đã hoàn thành và đưa vào kinh doanh. Với diện tích đất hơn 100m2, trong đó diện tích xây dựng nhà là 70m2, được xây dựng theo kiến trúc hiện đại gồm: 1 phòng khách, 1 phòng ngủ, bếp, có sân trước, sân sau, tường được lát gạch, điện, nước đầy đủ và giá 380 triệu đồng/căn. Người mua nhà chỉ trả trước 30%, số tiền còn lại được vay từ gói hỗ trợ lãi suất 5%/năm và thời hạn trả là 15 năm. Theo tính toán của các doanh nghiệp, mua nhà ở xã hội sẽ giúp người lao động có thu nhập thấp tiết kiệm từ 200 - 250 triệu đồng và thuận lợi cho người lao động thanh toán nợ.

Mới đây, Ngân hàng NNVN đã có văn bản chỉ đạo các ngân hàng đẩy mạnh chương trình cho vay kích cầu đến người mua nhà. Đồng thời, yêu cầu Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) làm đầu mối phối hợp với các ngân hàng thương mại Nhà nước hoàn thiện nội dung chương trình hỗ trợ nguồn vốn thực hiện cho vay kích cầu hướng đến người mua nhà. Đồng thời, Thống đốc Ngân hàng NNVN cũng chỉ đạo các ngân hàng thương mại Nhà nước phải tạo điều kiện thuận lợi cho người có nhu cầu về mua nhà ở tiếp cận vốn vay với lãi suất thấp, thời hạn theo đúng quy định hiện hành…

TÚ ANH