(CMO) Sau gần 3 tháng xuống giống, hiện nay, phần lớn lúa hè thu đang trong giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng, trổ và chín. Ngoài đối mặt với các loại dịch bệnh tấn công, tình trạng ngập úng, đổ ngã do mưa dông, khiến không ít bà con nông dân thấp thỏm. Trước thực trạng này, ngành chuyên môn liên tục đưa ra khuyến cáo để nông dân chủ động phòng, chống, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra.
Vụ lúa hè thu năm nay, toàn tỉnh xuống giống được 35.244 ha, đạt 99,92% so kế hoạch, bằng 100% so cùng kỳ. Cơ cấu giống: OM18 42,07%, ST24 20,12%, Ðài thơm 8 15,45%, ST25 6,12%, OM 576 4,47%, OM 5451 2,79%, giống khác 8,98% (Hương Châu 6, OS20, CM1, OM 6162, OM 2517, OM 6976...). Nhiều nơi bà con đã thu hoạch năng suất 4,5 tấn/ha (huyện Trần Văn Thời). Tuy nhiên, mưa nhiều, mực nước trong vùng ngọt tăng cao, có nơi gần 1 m, việc thu hoạch gặp nhiều khó khăn, chi phí tăng vọt. Ðặc biệt, tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch tăng cao, nhiều nơi nông dân lỗ vốn.
Nhiều diện tích lúa hè thu đang chuẩn bị cho thu hoạch, nhưng nước ngập sâu, không thu hoạch bằng máy gặt được. (Ảnh chụp ngày 31/7 tại xã Khánh Bình Đông, huyện Trần Văn Thời).
Vụ lúa hè thu là 1 trong 2 vụ lúa chính trong năm, phần lớn diện tích phải thu hoạch vào đúng thời điểm mưa bão xuất hiện nhiều. Kỹ sư Nguyễn Trần Thức, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết, ở giai đoạn này, mưa nhiều, nước ngập, cây lúa sẽ giảm khả năng quang hợp nên ảnh hưởng nhiều đến năng suất, chất lượng sau thu hoạch. Ðối với khu vực thuộc vùng trũng, thấp như vùng trấp giáp ranh ở 3 địa phương: thị trấn Trần Văn Thời, xã Trần Hợi và Khánh Bình Ðông (huyện Trần Văn Thời) bị ngập sâu, lúa ngâm lâu trong nước thiệt hại còn cao hơn. Ðặc biệt, khi ngập sâu sẽ gây khó khăn cho thu hoạch bằng cơ giới, kể cả việc thu hoạch bằng tay, vì vậy chi phí sản xuất tăng lên.
Nhiều thửa lúa đã chín nhưng bị đổ ngã, người dân thu hoạch thủ công, chi phí tăng cao, gần 1 triệu đồng/công gặt và suốt. (Ảnh chụp ngày 31/7 tại xã Khánh Bình Ðông, huyện Trần Văn Thời).
"Ðối với lúa giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng, trổ, khi gặp mưa nhiều, ngập úng lâu ngày sẽ làm bộ rễ lúa yếu không hấp thu dinh dưỡng. Mặt khác, lúa ngập trong nước làm cho hạt nẩy mầm hoặc hư thối làm giảm chất lượng gạo, tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch cũng tăng lên", ông Thức phân tích.
Việc làm đất, chọn giống, bón phân không hợp lý cũng là những nguyên nhân gây đổ ngã cây lúa. Thân cây lúa càng cao thì càng dễ đổ ngã. Yếu tố này có thể xuất phát bởi đặc tính của giống lúa. Nếu bà con nông dân chọn giống lúa nhóm A, cấp xác nhận thì cây cứng ít hoặc không bị đổ ngã, chiều cao cây thấp hoặc trung bình, các lóng thân sát mặt đất ngắn, cứng chắc, thân rạ lớn và lóng thân dày, bẹ lá ôm chặt lóng, lá đứng, bộ rễ khoẻ, ăn sâu vào đất.
Giải pháp lâu dài là tiến hành quy hoạch đầu tư khép kín hệ thống thuỷ lợi và trạm bơm theo từng vùng, tiểu vùng và ô thuỷ lợi nhỏ, tu sửa đê bao, bờ bao. Nếu xuất hiện các trận mưa lớn gây ngập úng, lốc xoáy gây đổ ngã cho lúa, nên huy động các phương tiện bơm, tát điều tiết nước phù hợp, đáp ứng nhu cầu sản xuất ở từng nơi. Ðặc biệt, các địa phương thường xuyên thông tin tuyên truyền tình hình thời tiết, thuỷ văn kịp thời đến người dân để chủ động các biện pháp phòng tránh.
Ông Ðỗ Văn Sử, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trần Văn Thời, cho biết, do hệ thống thuỷ lợi chưa được đầu tư đồng bộ, nguồn nước chưa được kiểm soát tốt, tình trạng nắng khô, mưa ngập vẫn còn xảy ra. Ðặc biệt, trước thời tiết ngày càng cực đoan như năm nay, nắng nóng gay gắt, mưa kéo dài nhiều giờ, dù cho các trà lúa hè thu đã vào giai đoạn trưởng thành, vẫn bị ngập chìm trong nước. Ðiển hình như 2 trận mưa do ảnh hưởng bão số 1 và 2, làm cho nhiều héc-ta lúa bị thiệt hại. Ðịa phương đang điều tra thống kê diện tích bị thiệt hại, con số chính thức sẽ có trong những ngày tới.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn Quốc gia, trong tháng 8 này, trên biển Ðông có khả năng xuất hiện 2-3 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Trước đó, trong tháng 7, biển Ðông xuất hiện 2 cơn bão: số 1 (Talim) và số 2 (Doksuri). Tuy 2 cơn bão này không tác động trực tiếp vào địa bàn tỉnh, nhưng hoàn lưu sau bão đã gây dông lốc, mưa lớn làm ngập úng nhiều héc-ta lúa hè thu đang vào giai đoạn trổ và chín, gây nhiều thiệt hại cho nông dân, đặc biệt là bà con nông dân Ấp 5, xã Khánh Bình Ðông, huyện Trần Văn Thời./.
Trung Ðỉnh
Xem thêm bình luận