Tình hình thời tiết cho thấy, vụ hè thu phải đối phó những bất lợi cho sản xuất do nắng hạn đầu vụ, lượng mưa thấp nên việc rửa phèn, mặn gặp khó khăn, tiến độ xuống giống đầu vụ chậm, kéo dài, thời vụ gieo sạ trễ hơn so với những năm trước.
Tình hình thời tiết cho thấy, vụ hè thu phải đối phó những bất lợi cho sản xuất do nắng hạn đầu vụ, lượng mưa thấp nên việc rửa phèn, mặn gặp khó khăn, tiến độ xuống giống đầu vụ chậm, kéo dài, thời vụ gieo sạ trễ hơn so với những năm trước.
Theo Sở NN&PTNT, vụ lúa hè thu toàn tỉnh có tổng diện tích xuống giống 36.507 ha, đạt 105% kế hoạch và đạt 99,75% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó: TP Cà Mau gieo sạ 2.450 ha, huyện U Minh 4.000 ha, huyện Thới Bình 1.050 ha, huyện Trần Văn Thời gieo sạ 29.000 ha. Lúa gieo sạ chủ yếu bao gồm các giống lúa chất lượng cao như: OM 5451, OM 6162, OM 5954... trong đó OM 5451 chiếm trên 80% diện tích, các giống lúa RVT, ST20, ST5... chiếm 10% (chủ yếu huyện Trần Văn Thời); giống lúa chất lượng thấp: OM 576 (hầm trâu), OM 2517... chiếm 10%, tập trung ở huyện U Minh.
Vụ đầu đã khó khăn
Vấn đề hiện nay là giá lúa khá thấp, cộng với thiệt hại do thời tiết, đã gây nhiều khó khăn cho nông dân. Giá lúa tại thời điểm mới thu hoạch (OM 5451) dao động 4.200-4.400 đồng/kg, giống chất lượng cao (RVT, ST 20) giá từ 5.000-5.500 đồng/kg. Thời điểm hiện nay giá lúa 4.000-4.100 đồng/kg, thấp hơn từ 500-600 đồng/kg so với năm 2015.
Do giá giảm thấp nên việc tiêu thụ gặp khó khăn, nông dân dự trữ lại, lượng lúa tồn kho trong dân khoảng 40%. Các doanh nghiệp trong tỉnh thu mua lúa rất ít, tổng lượng lúa thu mua là 6.200 tấn, trong đó Công ty TNHH Minh Khánh Cà Mau thu mua 200 tấn trong cánh đồng lớn tại HTX Minh Hà, thu mua trong dân 6.000 tấn. Ngoài ra, công ty gia công sấy và xay xát cho thương lái khoảng 4.000 tấn.
Bên cạnh, vấn đề sâu bệnh cũng phát sinh thiệt hại lớn cho nông dân. Anh Tô Hoàng Hôn, xã Khánh Bình Ðông, huyện Trần Văn Thời, cho biết: “Năm nay sâu bệnh, nhất là rầy đã gây thiệt hại nhiều, bên cạnh đó mưa lớn cũng làm lúa bị ngã, năng suất đạt thấp hơn mọi năm. Năm nay thu hoạch một công lúa chưa tới 12 bao, giá lại giảm nên nông dân ở đây gặp rất nhiều khó khăn”.
Theo Sở NN&PTNT, tổng diện tích bị nhiễm sinh vật hại trên lúa hè thu là 13.478,5 ha, chiếm 37% diện tích xuống giống. Trong đó, các đối tượng gây hại chủ yếu là sâu cuốn lá nhỏ 1.076 ha, bệnh đạo ôn lá 4.121,5 ha, bệnh đạo ôn cổ bông 1.384 ha, bệnh lem lép hạt 1.135 ha, rầy nâu 3.196 ha, chuột 1.007 ha... Một số nơi còn xuất hiện bệnh thối thân do vi khuẩn.
Ngoài ra, trong vụ hè thu diện tích lúa bị ngộ phèn 1.018 ha, tập trung ở huyện Trần Văn Thời (xã Khánh Hải 503 ha, Khánh Bình Tây Bắc 215 ha, Khánh Bình Tây 220 ha, Khánh Hưng 80 ha). Nhìn chung, diện tích nhiễm sinh vật gây hại lúa vụ hè thu năm 2016 tăng gấp 2 lần so vụ hè thu 2015 (6.618 ha).
Cần chủ ðộng trong sản xuất
Theo nhận định của Ðài Khí tượng Thuỷ văn Cà Mau, xu thế mưa, bão các tháng cuối năm diễn biến khá phức tạp với tổng lượng mưa các tháng cuối mùa (tháng 10,11 và 12) có khả năng ở mức xấp xỉ và cao hơn trung bình nhiều năm. Thời gian kết thúc mùa mưa khả năng từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 12, muộn hơn trung bình nhiều năm.
Từ tháng 9 đến tháng 12 nhiệt độ trung bình phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm. Bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Ðông ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta khoảng 2-3 cơn. Bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng xuất hiện nhiều hơn vào các tháng cuối mùa mưa ảnh hưởng đến các tỉnh Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
Mùa mưa kết thúc muộn sẽ tạo thuận lợi cho sản xuất, nhất là trà lúa trên đất nuôi tôm. Do đó, để chủ động sản xuất ở vụ lúa mùa và vụ đông xuân, Sở NN&PTNT chỉ đạo rà soát củng cố, thành lập mới ban chỉ đạo sản xuất nông nghiệp cấp xã, phường, thị trấn nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, điều hành sản xuất ở địa phương. Tăng cường sự phối hợp trong công tác chỉ đạo sản xuất từ tỉnh đến cơ sở, nhất là việc triển khai cụ thể hoá các văn bản chỉ đạo nhằm giúp các địa phương, người dân kịp thời nắm bắt, thực hiện trong quá trình sản xuất. Cung cấp thông tin kịp thời về những điều kiện bất lợi về thời tiết, khí hậu, thiên tai dịch bệnh, giải pháp khắc phục để các địa phương vận dụng, hướng dẫn người dân tránh, hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất.
Ông Nguyễn Văn Tranh, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: “Ðối với trà lúa trên đất nuôi tôm, tiếp tục cải tạo rửa mặn giảm nhanh độ mặn trong đất, những nơi đã tiến hành cấy (ném) mạ, tiếp tục tháo nước rửa mặn, tạo điều kiện cho lúa phát triển. Những nơi độ mặn còn cao, tích cực rửa mặn trước khi gieo cấy. Giữ nước mưa trên ruộng khi gặp nắng hạn nhằm hạn chế gia tăng độ mặn. Gia cố bờ bao, ngăn mặn giữ ngọt cho đến cuối vụ. Ðối với trà lúa mùa địa phương, tiếp tục cấy diện tích lúa mùa, hướng dẫn nông dân chăm sóc bón lót phân lân để cải tạo đất phèn, tháo nước rửa phèn giảm độ chua cho đất, giúp cây lúa phát triển.
Với trà lúa đông xuân, đẩy mạnh áp dụng quy trình kỹ thuật sản xuất lúa “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, canh tác lúa cải tiến SRI. Ðặc biệt tập trung hướng dẫn nông dân giảm lượng giống gieo sạ theo chỉ đạo của Bộ NN&PTNT. Ðẩy mạnh nhân rộng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng”, tưới nước tiết kiệm... mục tiêu nhằm giúp nông dân giảm lượng giống gieo sạ, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật... giảm tối đa chi phí sản xuất để đạt được hiệu quả kinh tế cao”./.
Ðặng Duẩn