Đào tạo nghề cho lao động nông thôn: Bắt đầu từ đâu?

Bạc Liêu là tỉnh có nguồn lao động trẻ khá dồi dào, đặc biệt là nguồn lao động ở vùng nông thôn. Trong tổng số hơn 576.170 người trong độ tuổi lao động trong toàn tỉnh, đã có gần 420.000 lao động nông thôn. Nguồn nhân lực này là thế mạnh trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Vì sao thanh niên ít tham gia học nghề?

Xét về lợi thế cạnh tranh, thì nguồn lao động trong độ tuổi này đều xếp vào nhóm lao động trẻ. Do vậy, ngoài lợi thế hàng đầu về sức khỏe, đây còn là điều kiện rất thuận lợi trong việc tiếp thu và chuyển giao công nghệ sản xuất mới để ứng dụng vào sản xuất. Tuy nhiên, phần lớn lao động ở nông thôn lâu nay đều chưa tích cực tham gia học nghề, chưa xem việc học nghề để tạo nên “cái nền” trong lập thân, lập nghiệp.

Nông dân cần học nghề để làm giàu trên đồng đất của mình. Trong ảnh: Mô hình trồng khoai trên ruộng ở huyện Hồng Dân. Ảnh: L.D

Đối với những thanh niên gia đình giàu, khá giả, khi lập nghiệp dường như đã được gia đình “bao bọc từ trong trứng”. Nghĩa là khi lớn lên, từ khâu dựng vợ gả chồng và ra riêng gần như được cha mẹ lo hết. Do vậy, họ không cần phải học nghề, vì ruộng đất đã có sẵn. Có người còn nói: “Ruộng đất ở nhà quản lý còn không hết, phải mướn thêm người làm, thì học thêm cái nghề để làm gì”. Cách nghĩ này là một trong những nguyên nhân dẫn đến một thực trạng là phần lớn lao động nông thôn tham gia học nghề đều là hộ nghèo, chứ ít có hộ giàu.

Còn đối với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, ít hoặc không có đất sản xuất, cũng chưa xem việc học nghề là giải pháp bền vững để có việc làm ổn định và tạo đà vững chắc để vươn lên. Anh Nguyễn Văn Mạnh, xã Lộc Ninh, huyện Hồng Dân, cho rằng: “Việc nông dân nghèo muốn tham gia học nghề nghe nói thì dễ, chứ làm thì khó. Vì nếu học những nghề ngắn hạn (khoảng 3 - 4 tháng) thì chỉ học được những nghề phổ thông, rất khó kiếm tiền. Nếu học nghề cao hơn thì phần lớn thanh niên nghèo ở nông thôn ít học, nên bị hạn chế về trình độ trong tiếp thu các kiến thức mới”. Ngoài nguyên nhân cơ bản trên, nhiều thanh niên nghèo ở nông thôn còn gánh thêm nỗi lo cơm - áo - gạo - tiền để nuôi sống gia đình hàng ngày, nên cũng không có thời gian theo học, ngay cả các lớp ngắn hạn. Do đó, phần lớn thanh niên thường đi lao động ngoài tỉnh, hoặc kiếm sống bằng nghề làm thuê tại địa phương.

Học nghề - đâu chỉ có lập thân, lập nghiệp

Mặc dù các địa phương trong tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp vận động, tuyên truyền thanh niên nông thôn tham gia học nghề. Thế nhưng, sự chuyển biến ấy vẫn chưa nhiều, và việc thu hút người học vẫn còn là bài toán nan giải. Vậy, để thu hút lao động nông thôn tham gia học nghề, nên bắt đầu từ đâu?

Theo ông Nguyễn Văn Tươi, Giám đốc Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh: “Nguyên nhân gây khó khăn trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn lâu nay vẫn là ý thức của người dân. Do vậy, giải pháp cần tập trung hiện nay là tiếp tục đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền theo kiểu “mưa dầm thấm lâu” để làm thay đổi nhận thức của thanh niên về việc học nghề”.

Tham gia học nghề ngoài việc lập thân, lập nghiệp, còn là điều kiện cần phải có để khai thác tốt tài nguyên đất để làm giàu cho bản thân, gia đình. Đồng thời, cùng chung tay góp sức xây dựng nông thôn mới theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp - nông thôn. Bởi, ruộng lúa, đồng tôm không thể bội thu nếu không có sự can thiệp của khoa học - kỹ thuật, và sẽ không phát huy giá trị sản xuất nếu thiếu chuỗi liên kết trong quản lý, điều hành.

Thanh niên không có đất hay ít học cũng không phải là cái cớ để không tham gia học nghề. Bởi, trên thực tế, đã có nhiều lao động nghèo thành công từ nghề đã học. Quan trọng là phải chọn những ngành nghề phù hợp và quyết tâm vượt khó để theo đuổi nghề cho đến cùng. Bài học này đã được đúc kết và chứng minh sinh động ở nhiều doanh nghiệp, doanh nhân thành đạt.

KIM TRUNG