Đối với một tỉnh thuần nông, nền kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp thì việc bao tiêu hàng nông, thủy sản có một vai trò vô cùng quan trọng. Thực hiện tốt giải pháp này không chỉ góp phần thúc đẩy sản xuất, mà còn giúp phát triển bền vững.
Thương lái thu mua tôm của nông dân huyện Hồng Dân. Ảnh: K.T
Những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi và hỗ trợ doanh nghiệp, các hợp tác xã liên kết sản xuất với nông dân. Thế nhưng, việc liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân vẫn chưa thật sự bền chặt. Do vậy, số lượng doanh nghiệp tham gia liên kết và bao tiêu sản phẩm không nhiều.
Toàn tỉnh có trên 40 công ty, doanh nghiệp, đơn vị trong và ngoài tỉnh đã thực hiện mô hình hợp tác, liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản, thủy sản. Năm 2019, các doanh nghiệp đã liên kết sản xuất 50.000ha lúa, sản lượng bao tiêu 312.000 tấn (chiếm 27,21% tổng sản lượng lúa); liên kết sản xuất hơn 1.425ha tôm sú (nuôi theo mô hình thâm canh, bán thâm canh, quảng canh cải tiến, tôm - rừng theo tiêu chuẩn ASC, Global GAP, Organic), sản lượng bao tiêu 713 tấn (chiếm 0,29% tổng sản lượng nuôi trồng thủy sản); liên kết sản xuất gần 40ha muối trải bạt, sản lượng bao tiêu 3.075 tấn (chiếm 5,86% tổng sản lượng muối); liên kết nuôi 316ha Artemia, sản lượng bao tiêu 7 tấn trứng Artemia…
Những con số trên cho thấy, việc liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm rất khiêm tốn so với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Vì vậy, rất cần một mô hình liên kết bền chặt giữa doanh nghiệp và nông dân với việc thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Một trong những giải pháp quan trọng đó là xây dựng lòng tin và phát huy vai trò, trách nhiệm giữa các bên liên kết. Bởi tình trạng “bẻ kèo” khi giá cả thị trường biến động là vấn nạn phổ biến lâu nay. Cụ thể là một số doanh nghiệp “bỏ của chạy lấy người” khi giá cả lên cao, và ngược lại nông dân không thực hiện cam kết với doanh nghiệp khi giá trong hợp đồng bao tiêu vào thời điểm thu hoạch thấp hơn giá thị trường.
Sự liên kết thiếu bền chặt còn phụ thuộc vào nhiều nguyên nhân khác như: quy hoạch, tín dụng, chất lượng hàng hóa không đúng trong cam kết, vai trò của các tổ hợp tác, hợp tác xã chưa được phát huy… Đơn cử như nông dân sản xuất rau màu của TP. Bạc Liêu cam kết với doanh nghiệp đưa sản phẩm vào siêu thị thông qua mô hình sản xuất rau an toàn. Song, đến nay thành phố vẫn chưa xây dựng và quy hoạch được vùng sản xuất rau an toàn. Thế là người sản xuất rau an toàn không thể chứng minh được nguồn gốc, chất lượng và việc liên kết tiêu thụ rau an toàn vào siêu thị nhanh chóng “chết yểu”!?
Liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm là nhu cầu tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ. Do vậy, bài toán liên kết sản xuất phải được ngành quản lý và nông dân quan tâm nhằm đảm bảo cho phát triển bền vững, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
Kim Trung
Xem thêm bình luận