Nhìn lại quá trình xây dựng, ban hành và thực hiện các mục tiêu cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trong những năm gần đây, có thể nhận thấy rằng, lãnh đạo tỉnh Cà Mau thể hiện rõ kỳ vọng cũng như mong muốn đạt được.
Ðó là xây dựng và thiết lập trật tự kỷ cương hành chính theo hướng chuyên nghiệp; minh bạch, hiện đại; lấy mục tiêu lợi ích cộng đồng xã hội làm mục tiêu phục vụ; xoá bỏ nền hành chính lỗi thời đã tồn tại khá lâu, huy động cộng đồng xã hội tham gia vào công cuộc cải cách, duy trì những TTHC thực sự cần thiết, hợp pháp, hợp lý và có chi phí tuân thủ thấp nhất.
TTHC thể hiện theo hướng đơn giản, dễ thực thi, chi phí tuân thủ thấp, được công bố công khai và niêm yết với nhiều hình thức khác nhau; cơ chế vận hành liên thông TTHC được quy chuẩn hoá thành cơ chế riêng biệt với tính khả thi, năng động cao, phát huy tối đa vai trò trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức tại cơ quan hành chính Nhà nước trong quá trình giải quyết và thực thi TTHC. Qua đó cho thấy rõ sự quyết tâm cao độ của tiến trình đổi mới với mục tiêu đáp ứng kỳ vọng của công dân và cộng đồng doanh nghiệp.
![]() |
Doanh nghiệp Cà Mau bày tỏ bức xúc với Ðoàn đại biểu Quốc hội tỉnh tại buổi tiếp xúc chuyên đề Thủ tục hành chính. |
Trên thực tế, công dân và cộng đồng doanh nghiệp vẫn chưa thụ hưởng đầy đủ mục tiêu của chính sách này, vẫn còn kêu ca về cách làm gây nhiều khó khăn hơn là sự thông thoáng, chi phí không chính thức phát sinh khá cao, một số doanh nghiệp không kiểm soát được loại chi phí này… Những vấn đề khái quát nêu trên mang tính chủ trương và thực trạng mà các cơ quan hành chính Nhà nước, người dân, cộng đồng doanh nghiệp đang phải đối diện bởi những khó khăn, thách thức tồn tại cần có giải pháp tháo gỡ.
Nguyên nhân của những thực trạng đó xuất hiện và tồn tại bởi 2 yếu tố cơ bản, đó là: hạn chế lớn nhất mang tính nguyên nhân và phổ biến là chất lượng, hiệu quả hoạt động, kỷ năng hành chính, văn hoá giao tiếp của đội ngũ cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu thực hiện mục tiêu cải cách nên quá trình xây dựng và thực hiện mục tiêu nền hành chính phục vụ biểu hiện chậm chạp; chất lượng, hiệu quả và tính khả thi chưa đạt theo yêu cầu. Ðây là nguyên nhân cơ bản làm phát sinh mâu thuẫn, xung đột với mục tiêu cải cách, cũng là nguyên nhân làm xuất hiện những khó khăn, bất cập mà công dân, cộng đồng doanh nghiệp đang phải đối diện.
Ðối với cộng đồng doanh nghiệp, khi phải đối diện với những bất đồng, đa phần không lấy tiếng nói chung để tạo thành sức mạnh, không vận dụng và thực hiện quyền phản ánh, kiến nghị vì lợi ích của cộng đồng doanh nghiệp mà mỗi doanh nghiệp tự tìm cách tiếp cận riêng để giải quyết những bất đồng mà thông qua mối quan hệ “thân quen” làm phương tiện giải quyết những vấn đề mâu thuẫn để hạn chế chi phí. Cách làm này, chính cộng đồng doanh nghiệp đã tạo ra sự phân hoá và tự chia rẽ sức mạnh của cộng đồng doanh nghiệp, làm cho chi phí không chính thức tăng cao, là mảnh đất nuôi dưỡng, tiềm ẩn và gây ra những nguy cơ thiệt hại về lợi ích của cộng đồng doanh nghiệp; gây cản trở tiến trình cải cách của Nhà nước.
Cần xác định và thay đổi giải pháp, cách làm hiện nay theo hướng: cơ quan hành chính Nhà nước chỉ thực hiện việc công bố, công khai TTHC xem như đã thực hiện xong nghĩa vụ của mình là chưa đủ, mà cần phải công khai, minh bạch các thông tin về chủ trương, chính sách đầu tư, các công trình, dự án đầu tư công, khung giá đất, quy trình, nguồn vốn đầu tư, sơ đồ hoá quy trình, công đoạn thực hiện công trình dự án từ việc công khai nhóm sơ đồ hoá về TTHC.
Xây dựng chương trình, giải pháp vận động người dân, doanh nghiệp tìm hiểu thông tin, chủ động thực thi đúng để phát huy hiệu quả quyền, nghĩa vụ trong thực hiện TTHC, nắm bắt kịp thời thông tin về cơ hội kinh doanh… là vấn đề quan trọng để đạt tới mục đích cuối cùng là huy động toàn xã hội tích cực tham gia vào thực hiện mục tiêu cải cách.
Xây dựng và thực hiện đầy đủ cơ chế trách nhiệm, nghĩa vụ của các cơ quan Nhà nước trên nguyên tắc tôn trọng, cầu thị trong việc tiếp nhận, xử lý kịp thời, hiệu quả các phản ánh, kiến nghị của công dân và doanh nghiệp thông qua hoạt động tiếp xúc, đối thoại, tạo dựng lòng tin, xây dựng kênh thông tin phản biện xã hội, thông qua việc minh bạch, hiệu quả từ hoạt động này.
Thiết lập trật tự, kỷ cương hành chính thông qua việc xây dựng ý thức, trách nhiệm và sự quyết tâm trong lãnh đạo, điều hành của người đứng đầu cơ quan hành chính và nền tảng ý thức, trách nhiệm công vụ và phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức. Luân chuyển, bố trí, xử lý kịp thời những cán bộ, công chức không còn phù hợp với yêu cầu cải cách; xây dựng đội ngũ cán bộ vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng thực hiện nhiệm vụ cải cách lâu dài.
Cộng đồng doanh nghiệp cần nhận thức rằng, thời đại ngày nay là thời đại của quá trình hội nhập và phát triển. Nhà nước có trách nhiệm chăm lo và kiến tạo môi trường kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Doanh nhân phải sáng tạo trong hoạt động và lợi ích của cộng đồng doanh nghiệp, xem đây là một bộ phận tạo thành và không thể tách rời với lợi ích chung của Nhà nước và xã hội. Với xu thế phát triển đó, doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp phải chủ động nắm lấy thời cơ, cơ hội và cùng cơ quan Nhà nước xây dựng môi trường kinh doanh đảm bảo tính cạnh tranh cao.
Ðể làm được điều này, ngoài sự hỗ trợ từ phía cơ quan Nhà nước, tổ chức hiệp hội doanh nghiệp, doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp phải đổi mới về tư duy nhận thức, hành động, thông qua việc nắm bắt kịp thời, sử dụng hữu hiệu, biến các cơ chế chính sách thành lợi thế kinh doanh, thống nhất ý chí, hành động tạo thành khối thống nhất, phát huy tốt vai trò phản biện xã hội, sử dụng hiệu quả công cụ phản ánh, kiến nghị... Ðây là cơ chế chính sách quan trọng cần phải quan tâm thực hiện để phát huy vị thế, lợi thế và sức ảnh hướng của cộng đồng doanh nghiệp.
Ðây là nhân tố tác động tích cực, không thể thiếu vào quá trình đổi mới của cơ quan hành chính Nhà nước trong mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Nó phù hợp xu thế phát triển, mà trong đó cộng đồng doanh nghiệp phải cùng đồng hành và cộng đồng trách nhiệm vì mục tiêu phát triển chung bền vững mà mọi lợi ích đều là của cộng đồng xã hội./.
Bài và ảnh: Phạm Quốc Sử