Xơ vữa mạch vành đang trở thành một trong những bệnh lý tim mạch phổ biến và nguy hiểm, đe doạ sức khoẻ cộng đồng bởi những biến chứng nghiêm trọng mà nó gây ra.
Bệnh lý nguy hiểm nhưng dễ bị bỏ qua
Xơ vữa mạch vành là tình trạng các mảng xơ vữa, thường là chất béo, cholesterol tích tụ trên thành động mạch, khiến lòng mạch bị thu hẹp, cản trở lưu lượng máu đến cơ tim. Khi dòng máu nuôi tim bị hạn chế, tim không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến tình trạng thiếu máu cục bộ, ảnh hưởng đến khả năng co bóp và hoạt động của tim.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể phải đối mặt với các biến chứng như nhồi máu cơ tim, suy tim, rối loạn nhịp tim…, thậm chí đột tử. Những biểu hiện đầu tiên của bệnh thường là cảm giác mệt mỏi khi gắng sức, đau thắt ngực, khó thở, phù chân, tiểu ít... nhưng dễ bị bỏ qua.
Việc tầm soát sức khoẻ tim mạch định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả.
Thủ phạm từ lối sống thiếu lành mạnh
Bệnh xơ vữa mạch vành không chỉ liên quan đến yếu tố tuổi tác mà còn bắt nguồn từ chính lối sống thiếu lành mạnh. Chế độ ăn uống nhiều chất béo xấu như tiêu thụ thực phẩm nhiều chất béo bão hoà (mỡ động vật, đồ chiên rán, thịt đỏ…) sẽ làm tăng lượng cholesterol trong máu tích tụ dần tạo nên các mảng xơ vữa. Thừa cân, béo phì cũng là nguyên nhân gây bệnh xơ vữa mạch vành, biểu hiện là chu vi vòng eo lớn, dấu hiệu của rối loạn chuyển hoá, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Bên cạnh, những người có lối sống lười vận động khiến HDL-cholesterol (cholesterol “tốt”) giảm, trong khi LDL-cholesterol (cholesterol “xấu”) tăng, đẩy nhanh quá trình hình thành mảng bám. Đối với những người hút thuốc lá, chất độc trong thuốc lá gây tổn thương thành mạch, thúc đẩy quá trình xơ vữa. Ngoài ra, một số người mắc các bệnh lý mạn tính như: tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh thận mạn, suy giáp... đều ảnh hưởng đến quá trình chuyển hoá lipid, góp phần thúc đẩy bệnh tiến triển.
Dấu hiệu nhận biết và biến chứng đáng lo ngại
Người bệnh xơ vữa mạch vành có thể xuất hiện các triệu chứng điển hình như: đau thắt ngực, đặc biệt khi hoạt động hoặc gặp căng thẳng, có thể lan ra vai hoặc tay trái; khó thở khi gắng sức, thở khò khè do cơ tim không nhận đủ máu; mệt mỏi kéo dài, buồn nôn không rõ nguyên nhân; đau ngực kéo dài, không giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc. Tuy nhiên, nhiều trường hợp có thể diễn tiến âm thầm hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Xơ vữa mạnh vành nếu không được phát hiện và không điều trị hiệu quả, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Khi một mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn bởi cục máu đông, phần cơ tim tương ứng sẽ bị hoại tử nếu không được cấp cứu kịp thời. Nguy cơ đột quỵ sẽ xảy ra khi mạch máu não bị tắc do mảng xơ vữa di chuyển hoặc huyết khối. Bên cạnh đó, người mắc xơ vữa mạch vành còn có thể đối mặt với nguy cơ mắc suy tim, cơ tim yếu đi, không còn khả năng bơm máu hiệu quả. Rối loạn nhịp tim có thể gây nguy cơ ngất, đột tử. Một số trường hợp bệnh nhân đột ngột đau ngực dữ dội và tử vong trong thời gian ngắn nếu không được xử lý kịp thời do tắc mạch đột ngột.
Chủ động phòng ngừa
Thay đổi lối sống, tăng cường vận động thể lực góp phần duy trì sức khoẻ tốt.
Xơ vữa mạch vành là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu người dân chủ động thay đổi lối sống. Nên duy trì chế độ ăn uống khoa học, tăng cường vận động thể lực, từ bỏ thuốc lá, kiểm soát tốt các bệnh lý nền. Đặc biệt, việc khám sức khoẻ định kỳ và tầm soát sức khoẻ tim mạch là biện pháp quan trọng để phát hiện sớm nguy cơ, can thiệp kịp thời, giảm thiểu biến chứng và bảo vệ trái tim khoẻ mạnh cho mỗi người.
Dương Thị Tú
Xem thêm bình luận