Doanh nghiệp “thờ ơ” với các gói hỗ trợ

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), mặt bằng lãi suất đến thời điểm này tiếp tục sụt giảm mạnh cả huy động lẫn cho vay. Hiệu quả của việc hạ lãi suất chưa thể thấy rõ, nhưng dư luận thì cho rằng việc giảm lãi suất huy động sẽ chỉ có ý nghĩa khi doanh nghiệp tiếp cận được vốn, ngân hàng không có quá nhiều ràng buộc, thị trường tiêu thụ được khơi thông.

nhiều gói hỗ trợ doanh nghiệp giá rẻ

Năm 2013 tiếp tục là một năm đầy khó khăn và thách thức đối với nền kinh tế nói chung và với doanh nghiệp nói riêng. Vì vậy, ngoài nhu cầu về vốn, mỗi doanh nghiệp đang cần cho mình những công cụ tài chính đa dạng, tiện ích, linh hoạt và hiệu quả. Hầu như lãi suất cho vay ngắn hạn đã xuống mức tối đa là 10%/năm. Lãi suất cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho 5 lĩnh vực ưu tiên như: nông nghiệp, nông thôn; xuất khẩu; doanh nghiệp nhỏ và vừa; công nghiệp hỗ trợ; doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Cho vay vốn sản xuất, kinh doanh tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển - chi nhánh Bạc Liêu. Ảnh: L.D

Trong khi trần lãi suất huy động vốn được quy định là 7,5%/năm, song hầu như nhiều ngân hàng đã đưa lãi suất về dưới mức trần. Đơn cử như Ngân hàng Vietcombank lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng chỉ còn 6%/năm; 2 tháng là 6,5%/năm; và 3 tháng là 6,8%/năm. Lãi suất cho vay cũng được Vietcombank tiếp tục giảm mạnh. Theo đó, lãi suất cho vay ngắn hạn thông thường hiện chỉ còn khoảng 10,5%/năm. Đặc biệt, lãi suất cho vay trung và dài hạn đối với các doanh nghiệp thấp nhất cũng chỉ còn khoảng 11,6%/năm. Tại các kỳ hạn 6 - 9 tháng, trần lãi suất huy động áp dụng là 7%/năm.

Còn Ngân hàng Đầu tư và Phát triển cũng giảm lãi suất huy động xuống còn 6 - 7%/năm cho kỳ hạn từ 1 - 11 tháng. Đồng thời thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã áp dụng thực hiện giải pháp giãn nợ tối đa 24 tháng, hạ lãi suất với các khoản vốn đã cho vay, cho vay mới với lãi suất tối đa 11%.

Từ ngày 10/5, NHNN đã có quyết định về việc giảm các lãi suất điều hành quan trọng. Cụ thể, giảm lãi suất tái cấp vốn từ 8%/năm xuống 7%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 6%/năm xuống 5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng từ 9%/năm xuống 8%/năm. Mức lãi suất này bắt đầu có hiệu lực từ ngày 3/5/2013. Với mức lãi suất huy động giảm, các tổ chức tín dụng cũng đồng loạt hạ lãi suất cho vay xuống ít nhất 1%. Đại diện chi nhánh Ngân hàng Công thương trên địa bàn tỉnh, cho biết: “Từ trung tuần tháng 5/2013, lãi suất cho vay tiêu dùng đang hạ xuống mức dưới 13%/năm; lãi suất cho vay doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh tối đa 10 - 11%/năm”.

Doanh nghiệp vẫn khó hấp thụ vốn

Mặc dù các ngân hàng thương mại liên tục triển khai những gói tín dụng ưu đãi lãi suất nhằm kích thích doanh nghiệp vay vốn sản xuất, kinh doanh cuối năm; NHNN cũng chính thức giảm lãi suất cho vay. Thế nhưng, những doanh nghiệp thật sự có nhu cầu vay và vay được vốn lại rất hạn chế.

Hầu hết các doanh nghiệp cho rằng, họ rất mừng khi nghe tin NHNN hạ lãi suất cho vay. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất hiện nay là hàng tồn kho chưa xử lý hết, thị trường đầu ra chưa khởi sắc nên doanh nghiệp vẫn đắn đo, cân nhắc trước khi quyết định vay vốn. Ông Nguyễn Việt Thùy, Giám đốc Công ty Tư vấn thiết kế và xây dựng, cho rằng: “Ngân hàng hạ lãi suất là tín hiệu vui cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, năm nay, việc kinh doanh đang gặp khó, hàng tồn kho còn nhiều, doanh nghiệp chỉ xuất bán khi có đơn đặt hàng nên chúng tôi chưa có nhu cầu vay vốn trữ hàng như mọi năm”. Còn theo ông K.N.L, Hội Doanh nghiệp trẻ Bạc Liêu, thì: “Để kinh tế địa phương tăng trưởng, doanh nghiệp “khỏe mạnh” hơn, điều quan trọng là các ngành chức năng của tỉnh phải triển khai nhiều biện pháp để tăng sức cầu, kích thích người tiêu dùng mua sắm. Hiện doanh nghiệp chỉ mạnh dạn vay vốn sản xuất, kinh doanh khi họ thấy được sự ổn định của chính sách vĩ mô, thị trường đầu ra khởi sắc. Các ngân hàng thương mại cũng nên cân nhắc mở rộng điều kiện vay vốn để hỗ trợ doanh nghiệp”.

Tài sản thế chấp cũng là khó khăn lớn trong việc vay vốn ngân hàng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bà Nguyễn Thanh Vân, chủ doanh nghiệp trang trí nội thất tại TP. Bạc Liêu, bày tỏ: “Hiện nay, các ngân hàng đều nói rằng nguồn vốn dự trữ lớn, lãi suất ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Song, trên thực tế, mức lãi suất cho vay mà một số ngân hàng đưa ra còn khá cao. Chưa kể đối với những doanh nghiệp sản xuất nhỏ và vừa như chúng tôi, yêu cầu về tài sản thế chấp là rất khó khăn, bởi tài sản duy nhất của doanh nghiệp là nhà, đất đã thế chấp ngân hàng rồi. Vì vậy, muốn vay thêm với gói lãi suất ưu đãi cũng không còn tài sản để thế chấp”.

Theo ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc NHNN - chi nhánh Bạc Liêu: Thực tế cho thấy, ngân hàng không thiếu vốn, mà nền kinh tế đang thiếu những động lực để thoát khỏi trì trệ. Chẳng hạn, các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản ở Bạc Liêu đang gặp khó khăn lớn. Trong khi đầu vào nguyên liệu giá cứ tăng, nhiều hợp đồng xuất khẩu nước ngoài bị ngưng trệ. Để doanh nghiệp có thể tiếp tục đầu tư, phát triển, các ngành chức năng cần có nhiều giải pháp đồng bộ từ tín dụng, thuế đến thương mại, tiêu dùng… để kích thích người dân mua sắm. Và khi doanh nghiệp bán được hàng thì sẽ có nhu cầu vay vốn tái sản xuất, kinh doanh.

Hoàng Uyên