Kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã (HTX) có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và giải quyết những vấn đề của xã hội, nhất là ở vùng nông thôn. Tuy nhiên, trong thời gian qua, kinh tế tập thể còn nhiều mặt yếu kém, năng lực hạn chế, số HTX làm ăn có hiệu quả còn ít, lợi ích đem lại cho bà con xã viên chưa cao. Ða số các HTX nông nghiệp có quy mô hoạt động nhỏ lẻ, sản xuất manh mún, thị trường đầu ra thiếu ổn định.
Kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã (HTX) có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và giải quyết những vấn đề của xã hội, nhất là ở vùng nông thôn. Tuy nhiên, trong thời gian qua, kinh tế tập thể còn nhiều mặt yếu kém, năng lực hạn chế, số HTX làm ăn có hiệu quả còn ít, lợi ích đem lại cho bà con xã viên chưa cao. Ða số các HTX nông nghiệp có quy mô hoạt động nhỏ lẻ, sản xuất manh mún, thị trường đầu ra thiếu ổn định.
Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Cà Mau Ðỗ Văn Sơ cho biết, toàn tỉnh hiện có 270 HTX, nhưng qua phân loại chỉ có 41 HTX khá, giỏi, chiếm 15%; trung bình 133 HTX, chiếm 49,3%; còn lại 96 HTX yếu kém, chiếm đến 35,5%. Hầu hết các HTX hoạt động yếu kém đều nằm trong lĩnh vực nông nghiệp. Nguyên nhân là do mối liên kết giữa các HTX với nhau và với các thành phần kinh tế còn nhiều hạn chế, chưa quan tâm huy động tốt nguồn lực nội bộ, còn trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa có khả năng đầu tư mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, chưa tổ chức được nhiều các dịch vụ hỗ trợ kinh tế thành viên và tạo việc làm cho người lao động. Phần lớn cơ sở vật chất của các HTX nghèo nàn, không có trụ sở đất đai, nhà xưởng…
 |
| Thiếu liên kết, sản phẩm nông nghiệp sản xuất ra thường xuyên bị ép giá. |
Ngoài ra, nhiều hạn chế khác trong quá trình hoạt động cũng khiến nhiều HTX lâm vào bế tắc. Có thể nói, lực cản lớn nhất hiện nay của HTX chính là việc khó tiếp cận nguồn vốn vay. Theo quy định, để tiếp cận nguồn vốn của các tổ chức tín dụng thì các HTX phải có tài sản bảo đảm thế chấp. Song, tài sản của HTX là do các xã viên tham gia đóng góp bằng tiền hoặc tài sản khác mà nếu như HTX làm ăn thua lỗ, không trả được nợ thì ngân hàng sẽ không thể phát mãi bởi đây là tài sản tập thể.
Bên cạnh đó, các ngân hàng không có quy định về tín chấp và cũng không có quy định về giá trị tài sản của HTX. Do vậy, HTX không đủ điều kiện để thế chấp tài sản với ngân hàng. Các HTX muốn vay vốn thì các xã viên phải dùng tài sản riêng để thế chấp, đồng nghĩa với việc khó có thể vay được nguồn vốn lớn.
Ông Ðỗ Văn Sơ cho biết thêm, trong số 168 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp thì có 1 HTX liên kết được với doanh nghiệp trong đầu tư và bao tiêu sản phẩm, nhưng chỉ mới thực hiện gần 1 năm, chưa thể khẳng định được điều gì. Ðiều này cho thấy thực trạng chung của HTX là chưa tìm đầu ra cho sản phẩm.
Từ đó, doanh thu bình quân của HTX đạt 680 triệu đồng/năm, lợi nhuận bình quân 95 triệu đồng/năm, thu nhập bình quân của từng bà con xã viên đạt 27 triệu đồng/người/năm, thấp hơn rất nhiều so với mức bình quân chung theo đầu người của tỉnh.
Ðể khắc phục những tình trạng trên, trong thời gian tới, Liên minh HTX đề xuất với UBND tỉnh xây dựng và triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi phát triển HTX, phù hợp với điều kiện của địa phương. Trong đó, chú trọng ưu tiên hỗ trợ cho các HTX sản xuất kinh doanh có hiệu quả ở các địa bàn xã điểm xây dựng nông thôn mới của tỉnh và huyện. Tăng cường công tác phối hợp với các trường, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật; gắn với mô hình sản xuất, kinh doanh dịch vụ theo liên kết chuỗi giá trị trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp có lợi thế kép về năng suất và hiệu quả kinh tế.
Tập trung đẩy mạnh phong trào đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX, tiên phong trong xoá đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Công tác tư vấn, hỗ trợ thành lập HTX mới phải đặc biệt coi trọng cả về quy mô và chất lượng hoạt động; theo hướng tổ chức các dịch vụ cơ bản, thiết yếu đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập cho bà con xã viên trên cơ sở thực hiện mối liên kết 4 nhà
Bài và ảnh: Trúc Ly
Xem thêm bình luận