Nghề đáy biển (đáy hàng cạn, đáy hàng khơi) tại Cà Mau chủ yếu hình thành tại vùng biển giao nhau giữa Ðông và Tây, trải dài từ huyện Ngọc Hiển ở điểm cuối phía Ðông và huyện Phú Tân ở điểm đầu phía Tây. Ðây là vùng biển cạn, hình thành dòng chảy nhật triều và bán nhật triều nên có nhiều loài thuỷ sản di chuyển, trú ngụ, vào bờ và đảo tìm bãi sinh sản.
Từ thực tế này, từ khá lâu, người dân vùng ven biển, chủ yếu tại các cửa biển: Rạch Gốc (thị trấn Rạch Gốc), Rạch Tàu (xã Ðất Mũi) của huyện Ngọc Hiển và Cái Ðôi Vàm (thị trấn Cái Ðôi Vàm, huyện Phú Tân) đã chặn bắt thuỷ sản bằng nghề đáy. Ngư cụ nghề đáy biển mắt lưới nhỏ, chặn bắt tất cả những loài hải sản. Trong đó, huyện Ngọc Hiển có 39 phương tiện hành nghề đáy cạn, 59 phương tiện hành nghề đáy khơi.
Hàng đáy ken đặc vùng biển từ Ðông sang Tây, chặn bắt “tất tần tật” các loài hải sản, ảnh hưởng đến an toàn hàng hải.
Cheo leo nghề đáy biển Cà Mau.
Trước thực tế nguồn lợi hải sản ngày càng suy kiệt, chủ yếu do khai thác tận diệt, tháng 2/2024, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ ban hành Chỉ thị 17 về việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, chính quyền đối với việc khai thác nguồn lợi thuỷ sản có tính huỷ diệt trên địa bàn tỉnh, ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới chấm dứt tình trạng này, nhằm bảo vệ, phục hồi và phát triển nguồn lợi thuỷ sản. Các địa phương, ngành chuyên môn lập đề án chuyển đổi nghề khai thác hải sản mang tính huỷ diệt gây kiệt quệ nguồn lợi vùng ven biển, trong đó có nghề khai thác đáy sông, đáy biển. Tuy nhiên đến nay, qua thực tế, nghề đáy biển vẫn vây kín, chặn bắt tất tần tật các loài hải sản.
Nghề đáy biển thiếu an toàn, tác động tiêu cực đến việc tái tạo nguồn lợi hải sản; ảnh hưởng đến hoạt động hàng hải, định hướng phát triển kinh tế biển... cần được xem xét, quyết tâm chuyển đổi nghề theo nhu cầu và phát triển thực tế của xã hội.
Ðáy biển nằm không xa đất liền. Ðây là khu vực được xem là đường các loài hải sản vào bờ sinh sản, cũng như con non ra khơi, nhưng bị các hàng đáy chặn bắt tất cả.
Tháng 6/2024, Cà Mau đã thành lập Khu bảo tồn biển. Những khu vực hình thành các cụm đáy biển hiện nay hầu hết đều nằm trong khu vực bảo tồn biển, nhất là khu vực phía Ðông đảo Hòn Khoai và phía Tây huyện Ngọc Hiển.
Thực tế khác là, khi hoạt động hàng hải ngày càng phát triển, nhất là khi tới đây Cà Mau xây dựng Cảng biển tổng hợp Hòn Khoai, những dự án lớn phát triển kinh tế biển, thì việc tồn tại những cụm đáy hàng khơi sẽ ảnh hưởng đến an toàn hàng hải, đặc biệt tại những vị trí cọc đáy hư hỏng, không còn khai thác.
Thế nên, việc chuyển đổi nghề, tiến tới xoá bỏ nghề đáy biển là xu thế tất yếu của sự phát triển, rất cần được địa phương, ngành chuyên môn đặc biệt quan tâm.
Trần Nguyên thực hiện