Xác định phát triển kinh tế biển là động lực cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, thời gian qua huyện Đông Hải đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động nhằm thực hiện tốt Nghị quyết 04/NQ-TU của Tỉnh ủy về phát triển kinh tế biển và vùng sản xuất phía Nam Quốc lộ 1A. Qua đó, khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế vốn có và phấn đấu đưa Đông Hải trở thành huyện mạnh về phát triển kinh tế biển.
Tàu dịch vụ hậu cần nghề cá của hộ ông Liên Văn Lợi (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) lên hàng sau một chuyến ra khơi đánh bắt.
Đóng mới phương tiện đánh bắt xa bờ ở huyện Đông Hải. Ảnh: L.D
Làm giàu từ biển…
Để khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế vốn có, từ năm 2012, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Đông Hải đã ban hành Chương trình 18/CTr-HU về thực hiện Nghị quyết 04/NQ-TU của Tỉnh ủy. Đồng thời, UBND huyện Đông Hải cũng triển khai Đề án phát triển kinh tế biển tỉnh Bạc Liêu đến năm 2020. Đặc biệt, từ khi có Nghị quyết 09/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020, nghề khai thác biển, nuôi trồng, chế biến thủy hải sản của huyện có sự phát triển mạnh và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong phát triển kinh tế biển của tỉnh.
Trong các tiềm năng, thế mạnh về phát triển kinh tế biển thì hoạt động khai thác, đánh bắt thủy hải sản được xác định là ngành kinh tế chủ lực của huyện. Đến nay, Đông Hải có 598 tàu đánh bắt, với tổng công suất 114.616CV. Trong đó tàu có công suất trên 90CV là 300 chiếc và 75 cặp cào đôi. Trong những năm qua, hoạt động khai thác, đánh bắt thủy sản trên địa bàn huyện không ngừng phát triển, giúp nhiều nông dân làm giàu. Sự phát triển ấy không chỉ tăng về số lượng, mà hoạt động đánh bắt khai thác thủy sản ngày càng chuyên nghiệp, số phương tiện được đầu tư cải hoán, nâng cấp và đóng mới tăng dần theo hàng năm. Nếu so với năm 2011, đến nay đã tăng thêm hơn 10 phương tiện đánh bắt xa bờ và tổng mức đầu tư cho mỗi phương tiện từ 10 - 15 tỷ đồng. Qua đó, nâng tổng sản lượng khai thác từ 51.600 tấn (năm 2011) đến nay sản lượng bình quân đạt khoảng 60.900 tấn/năm, tăng 18,2% so với năm 2011. Riêng 4 tháng năm 2017, tổng sản lượng khai thác đánh bắt thủy sản đạt hơn 18.460 tấn.
Sản lượng khai thác tăng, ngoài hiệu quả từ việc nâng cấp, đầu tư đóng mới thêm tàu đánh bắt xa bờ, huyện Đông Hải đã xây dựng thành công nhiều mô hình khai thác hiệu quả. Đơn cử như: mô hình dịch vụ hậu cần, lưới rê xù, câu mực…, với hoạt động trung bình trên biển từ 15 - 20 ngày, sau khi trừ tất cả chi phí, chủ phương tiện thu lợi nhuận từ 60 - 80 triệu đồng; trên 70% phương tiện có lãi, còn lại lãi ít, hòa vốn.
Đặc biệt, mô hình dịch vụ thu mua trên biển đã và đang phát triển mạnh, mang về lợi nhuận cao, giúp ngư dân kéo dài thời gian hoạt động khai thác và tham gia tốt vào công tác hậu cần, dịch vụ nghề biển. Thông qua việc thu mua hải sản ở ngoài khơi đã giúp ngư dân giảm mạnh chi phí đầu tư, tăng thêm lợi nhuận. Điển hình là hộ ông Liên Văn Lợi (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) với mô hình cung ứng dịch vụ hậu cần nghề cá có thể hoạt động quanh năm, mỗi chuyến biển hoạt động từ 5 - 10 ngày, cho lợi nhuận từ 50 - 100 triệu đồng/chuyến.
Từng bước xây dựng chuỗi liên kết
Thời gian qua, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khai thác đánh bắt thủy hải sản, huyện Đông Hải đã tranh thủ nhiều nguồn vốn và thực hiện tốt các chương trình hỗ trợ ngư dân. Cụ thể về đào tạo nguồn nhân lực, Đông Hải đã phối hợp với Chi cục Khai thác bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh, Trung tâm Đăng kiểm tàu cá, Tổng cục Thủy sản, các trường nghiệp vụ tổ chức mở các lớp đào tạo nghiệp vụ thuyền trưởng, máy trưởng, thuyền viên, kết quả đã cấp chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng và chứng chỉ thuyền viên cho 400 ngư dân. Bên cạnh đó, còn đầu tư trang thiết bị cho các tàu cá như: hỗ trợ ngư dân 139 máy trực canh, 23 thiết bị kết nối vệ tinh thuộc Dự án Movimar; triển khai lắp đặt và đưa vào khai thác sử dụng “trạm bờ” để phục vụ việc xác nhận vị trí hoạt động của tàu cá trên các vùng biển xa…
Đặc biệt là tổ chức lại sản xuất trên biển theo mô hình kinh tế tập thể thông qua các tổ, đội khai thác thủy sản và các mô hình tổ chức khai thác kết hợp dịch vụ hậu cần nghề cá. Từ đó, giúp ngư dân giảm chi phí đầu tư, tăng chất lượng sản phẩm sau khai thác và dần hướng đến xây dựng chuỗi liên kết từ khai thác, bảo quản, dịch vụ hậu cần, chế biến, xuất khẩu. Hiện huyện đã thành lập được 46 tổ, đội khai thác thủy sản trên biển để bà con ngư dân hỗ trợ nhau trong việc vận chuyển sản phẩm, nhiên liệu, chia sẻ kinh nghiệm trong khai thác đánh bắt với các nghề đánh bắt xa bờ được khuyến khích phát triển như: nghề lưới vây, nghề câu, nghề chụp, nghề lưới rê...
Cần tăng cường đầu tư
Tuy được xác định là địa phương giàu tiềm năng, thế mạnh về phát triển kinh tế biển, nhưng việc đầu tư cho phát triển kinh tế biển của huyện vẫn còn nhiều hạn chế. Bởi, ngoài yếu kém về hạ tầng giao thông gây khó cho quá trình vận chuyển hàng hóa, làm tăng chi phí, giảm lợi nhuận của ngư dân, nhiều công trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế biển ở Đông Hải triển khai khá chậm và gây khó cho công tác thu hút, kêu gọi đầu tư. Như Cảng cá Gành Hào hiện là cảng cá duy nhất của tỉnh được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng năm 2007. Thế nhưng, Cảng cá Gành Hào nhiều năm qua xuống cấp nghiêm trọng, gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe và điều kiện sinh hoạt của ngư dân. Đồng thời, do lượng hàng qua cảng ngày một tăng dẫn đến quá tải, các tàu thuyền về cảng phải thường xuyên chờ đợi, gây thiệt hại về kinh tế của ngư dân; trang thiết bị, phương tiện lạc hậu, tàu thuyền ra vào neo đậu không đảm bảo, gây khó khăn cho hoạt động của cảng cá. Cụ thể, khu vực cầu cảng hiện nay chỉ đáp ứng từ 4 - 5 chiếc tàu vào lên xuống hàng hóa, còn các phương tiện khác thì phải đậu chờ!? Vì vậy, nhiều chủ vựa cá ở khu vực này đã ra bên ngoài xây dựng vựa cá thu mua, nhằm kịp thời bốc hàng và đưa hàng đi các tỉnh.
Theo UBND huyện Đông Hải, phát triển kinh tế biển trong thời gian tới sẽ phải đương đầu với nhiều khó khăn, do biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác đánh bắt thủy sản. Vì vậy, cùng với tiếp tục làm tốt công tác chỉ đạo phát triển các đội tàu đánh bắt xa bờ, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất trên biển, khuyến khích đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến sản phẩm từ biển với công nghệ hiện đại, huyện Đông Hải đề nghị Bộ NN&PTNT sớm triển khai thi công Dự án nâng cấp, mở rộng Cảng cá Gành Hào. Kiến nghị UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ chỉ đạo ngân hàng thương mại giải ngân thông thoáng theo Nghị định 67, tạo điều kiện cho ngư dân đóng mới, nâng cấp tàu đánh bắt xa bờ, góp phần nâng cao hiệu quả từ hoạt động khai thác đánh bắt thủy sản…
Ngọc Giàu