Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 1.310 tàu khai thác đánh bắt thủy sản. Quý 1/2014, các phương tiện đã khai thác hơn 29.720 tấn thủy sản. Trong đó, tôm hơn 3.800 tấn, còn lại là cá và thủy sản khác gần 25.920 tấn. Theo nhiều ngư dân, từ đầu năm đến nay, việc khai thác thủy sản khá thuận lợi, ngư dân trúng mùa và thủy sản nguyên liệu bán được giá cao.
phát triển tàu đánh bắt xa bờ
Một tín hiệu rất phấn khởi là so với những năm trước đây, hoạt động khai thác vài năm trở lại đây đã bắt đầu giảm bớt những khó khăn và mang lại nhiều lợi nhuận. Đặc biệt là từ năm 2012 đến nay, số phương tiện khai thác tăng thêm khá nhiều và hầu hết đều là phương tiện khai thác xa bờ. Nếu như trước đây, Bạc Liêu mỗi năm chỉ tăng thêm vài phương tiện đánh bắt, hoặc có năm chẳng có phương tiện nào đóng mới, thì năm 2013 có đến 42 phương tiện đóng mới với tổng mức đầu tư không dưới 2 tỷ đồng/phương tiện.
Ngư dân Nguyễn Văn Phát (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) cho biết: “Vài năm trở lại đây, hoạt động khai thác mang lại hiệu quả khá cao nên ngư dân mạnh dạn đầu tư đóng mới tàu đánh bắt xa bờ. Vì chỉ có đánh bắt xa bờ mới đạt hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, nguồn vốn đóng tàu gần như do ngư dân tự huy động và liên kết với nhau để làm ăn, chớ không còn trông chờ vào vốn Nhà nước đầu tư như trước. Vả lại, từ cơn bão số 5 năm 1997 đến nay, nhiều ngư dân vẫn còn thiếu nợ nên khó vay được vốn mới”.
Việc ngư dân liên kết sản xuất thông qua huy động các nguồn vốn từ bạn bè, người thân đã góp phần khai thông nguồn vốn đầu tư cho phát triển đội tàu đánh bắt thủy sản. Sự phát triển của các đội tàu còn góp phần cho hệ thống dịch vụ nghề biển phát triển và khai thác tối đa nguồn lợi từ biển.
Liên kết phát triển
Thực hiện Chỉ thị số 22 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đảm bảo an toàn cho hoạt động đánh bắt thủy sản trên các vùng biển, đặc biệt là đánh bắt xa bờ, và các văn bản chỉ đạo của Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh về quản lý hoạt động nghề cá, thành lập các tổ, đội khai thác trên biển... năm 2013, Bạc Liêu đã thành lập 43 tổ đoàn kết khai thác thủy sản, thu hút hơn 270 tàu cá tham gia. Qua thời gian hoạt động, mô hình tổ khai thác này mang lại nhiều lợi ích và hiệu quả kinh tế cao, sản lượng khai thác tăng.
![]() |
Vận chuyển cá từ các tàu đánh bắt xa bờ ở cảng cá Gành Hào. Ảnh: K.T |
Nhân rộng mô hình tổ, đội khai thác Để phát triển và nhân rộng mô hình tổ, đội khai thác thủy sản, năm 2014, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tập trung vào các giải pháp sau: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để ngư dân thấy được lợi ích của việc tổ chức khai thác hải sản theo tổ, đội nhằm phát triển mạnh tổ, đội khai thác. Đặc biệt là các tổ, đội khai thác hải sản xa bờ, kết hợp với bảo vệ an ninh chủ quyền vùng biển. Phổ biến các bài học kinh nghiệm trong việc tổ chức triển khai mô hình tổ, đội và lựa chọn các mô hình hiệu quả để nhân rộng toàn tỉnh. Tổ chức tập huấn cho thuyền trưởng các tổ, đội về pháp luật quốc tế và Việt Nam liên quan đến khai thác hải sản; về kiến thức phòng tránh bão, thông tin liên lạc, cứu hộ cứu nạn, an toàn cho người và tàu cá trên biển; các kỹ năng tự vệ khi có cướp biển, tàu nước ngoài tấn công. Xây dựng cơ chế, chính sách để hỗ trợ các tổ, đội mới thành lập như: phao cứu sinh, máy thông tin liên lạc, hầm bảo quản sản phẩm trên tàu, máy dò cá, cơ chế tiếp cận nguồn vốn cho tổ, đội. Xây dựng mô hình chuỗi liên kết tổ, đội và nhà máy chế biến liên kết với nhau trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, tránh tình trạng đầu nậu, vựa ép giá; đầu tư xây dựng chợ đầu mối buôn bán theo hình thức đấu giá, nhằm nâng cao giá bán của sản phẩm khai thác. Tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện những chính sách hiện có. Đồng thời, nghiên cứu đề xuất Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ các chủ tàu đầu tư lắp đặt trang thiết bị, hầm cách nhiệt bảo quản sản phẩm trên các tàu cá, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong bảo quản, sơ chế các sản phẩm thủy sản trên tàu cá. Có chính sách đào tạo thuyền viên khai thác hải sản xa bờ, nhằm đảm bảo chất lượng đi biển, tránh tình trạng khủng hoảng lao động trong khai thác hải sản... Tú Anh (tổng hợp) |
Cùng với mô hình tổ, đội khai thác thì mô hình dịch vụ hậu cần nghề cá, mô hình cào đôi và các nghề khai thác mới cũng tiếp tục phát triển. Đến nay, huyện Đông Hải đã có hơn 80 cặp cào đôi và mô hình dịch vụ hậu cần nghề cá đang được ngư dân phát triển. Qua đó, nâng cao hiệu quả khai thác dài ngày trên biển, giảm bớt chi phí đầu tư, tăng giá thu mua nguyên liệu, nhất là các loại thủy sản tươi sống.
Hoạt động đánh bắt, khai thác thủy sản tuy mang lại hiệu quả, nhưng nhìn chung vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Ngoài các yếu tố gây bất lợi của thời tiết, bão, áp thấp nhiệt đới, cũng cần phải làm rõ trách nhiệm của ngành quản lý trong việc quản lý giá cả đầu đầu vào, đầu ra và vật tư, nhiên liệu luôn tăng cao...
Theo ông Nguyễn Trường Hận, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đông Hải: “Tình hình khai thác thủy sản năm qua tuy thuận lợi và phát triển hơn trước đây, nhưng sản phẩm sau khai thác thường bị tư thương ép giá nên hiệu quả đạt thấp. Bên cạnh đó, do chi phí những chuyến đánh bắt tăng cao nên số phương tiện hoạt động thường xuyên giảm và chưa khai thác hết công suất”. Qua tìm hiểu thực tế, nguyên nhân dẫn đến tình trạng doanh nghiệp thu mua giá nguyên liệu thấp, do hạn chế về tải trọng, giao thông không thuận lợi nên chi phí phát sinh tăng, doanh nghiệp không dám thu mua giá cao vì không có lãi... Những khó khăn này, sẽ được giải quyết khi tuyến đường Gành Hào - Giá Rai hoàn thành trong năm nay.
Trong chuyến công tác tại tỉnh Bạc Liêu, khi gặp gỡ bà con ngư dân và các ngành quản lý, Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam - Trương Tấn Sang chỉ đạo: “Các bộ, ngành và địa phương cần tạo mọi điều kiện cho ngư dân bám biển phát triển nghề khai thác, đánh bắt. Đồng thời, phát triển và nhân rộng các mô hình liên kết hiệu quả gắn với tuyên truyền giúp bà con ngư dân thực hiện tốt các quy định trong khai thác, đánh bắt, tôn trọng luật pháp quốc tế không xâm phạm ngư trường, vùng biển của các nước bạn...”.
KIẾT TƯỜNG