Bạc Liêu là một trong những địa phương ở khu vực ĐBSCL bị ảnh hưởng bởi hiện tượng biến đổi khí hậu, thiếu nước ngọt phục vụ sản xuất. Do vậy, ngành chức năng đã vận động nhân dân tích cực bơm nước ngọt trữ trên đồng ruộng, đồng thời đưa ra nhiều giải pháp điều tiết nước để phục vụ sản xuất.
NHIỆT ĐỘ TĂNG CAO, THIẾU NƯỚC NGỌT
Theo nhận định của Đài Khí tượng - Thủy văn Nam bộ, dự báo năm 2016 nhiệt độ có xu thế cao hơn từ 0,5 - 1,50C, nhiệt độ cao nhất ở mức 33 - 370C. Nhiệt độ cao sẽ làm gia tăng bốc hơi, xâm nhập mặn và làm gia tăng nhu cầu nước cho cây trồng. Nguồn nước ngọt ở ĐBSCL cũng sẽ rất khan hiếm. Mùa khô năm 2015 - 2016, do thiếu nước ngọt, nước mặn đã xuất hiện sớm hơn so với cùng kỳ hàng năm, xâm nhập sâu vào ĐBSCL.
Trạm bơm nước ở xã Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi)bơm nước phục vụ sản xuất cho nông dân.
Nông dân huyện Hòa Bình chủ động sên vét kênh nội đồng để bơm trữ nước phục vụ lúa đông xuân. Ảnh: M.Đ
Theo Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, từ năm 2010 đến nay, dòng chảy thay đổi ảnh hưởng đến hạ lưu, làm mặn xâm nhập sớm và sâu hơn. Ngay từ đầu mùa khô năm 2015 - 2016, do thiếu nước ngọt, nồng độ mặn 4g/l xuất hiện trong tháng 1/2015 có phạm vi ảnh hưởng từ 40 - 60km. Một số tỉnh có xâm nhập mặn đến mức báo động là Kiên Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Hậu Giang, Cà Mau, Bạc Liêu…
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, do xâm nhập mặn, vụ mùa năm 2015 có 30.000ha lúa bị hạn, vụ thu đông 2015 có 32.000ha và vụ đông xuân 2015 - 2016 có 44.000ha bị thiệt hại. Thời gian tới, có khoảng 60.000ha nữa bị ảnh hưởng. Nếu thời tiết tiếp tục bất lợi, diện tích lúa bị ảnh hưởng có thể lên tới 340.000ha, chiếm gần 30% diện tích xuống giống lúa vụ đông xuân 2015 - 2016 toàn ĐBSCL.
TẬP TRUNG BƠM TRỮ NƯỚC
Theo Sở NN&PTNT, Bạc Liêu có hơn 45.300ha lúa đông xuân. Trong đó có gần 12.000ha lúa đông xuân đang trỗ đòng, 25.000ha lúa giai đoạn đẻ nhánh, khoảng 8.500ha lúa dưới một tháng tuổi. Theo tính toán của ngành Nông nghiệp tỉnh, hơn 33.500ha lúa cần nước bơm đến khi thu hoạch từ 5 - 10 lần. Trước tình hình đó, Chủ tịch UBND tỉnh - Dương Thành Trung chỉ đạo Sở NN&PTNT, Ban điều tiết nước tỉnh phối hợp với tỉnh Sóc Trăng mở cửa cống Đá (tỉnh Sóc Trăng), cống Nàng Rền lấy nước ngọt vào phục vụ sản xuất. Đồng thời chỉ đạo các huyện, thị vận động nông dân sên vét các kênh nội đồng; đắp đập các kênh để bơm trữ nước ngọt; vận động nông dân tích cực bơm nước vào trữ trên đồng ruộng, trữ ở các kênh nội đồng…
Thực hiện sự chỉ đạo trên, huyện Vĩnh Lợi đã vận động nông dân sên vét kênh nội đồng, đắp đập bơm trữ nước. Ông Trần Mạnh Niêm, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Lợi, cho biết: “Huyện đã vận động nông dân sên vét 34 con kênh nội đồng và đắp đập bơm trữ nước. Đồng thời, chỉ đạo các xã vận động nông dân tiếp tục bơm trữ nước ngọt để phục vụ sản xuất”.
KHẨN TRƯƠNG CỨU LÚA
Ngành chức năng dự báo có khoảng 8.500ha lúa đông xuân sẽ thiếu nước trầm trọng ngay từ đầu tháng 3/2016. Đặc biệt, khoảng 2.500ha có nguy cơ mất trắng do không có nguồn nước ngọt bổ sung và mặn xâm nhập sâu vào hệ thống kênh của TX. Ngã Năm (tỉnh Sóc Trăng).
Trước tình hình đó, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các giải pháp phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn. Phối hợp với các cơ quan chức năng mở cống Đá, cống Nàng Rền lấy nước ngọt. Theo dõi chặt chẽ độ mặn trên kênh ở Ninh Quới, Nàng Rền… để khi mặn lên thì đóng ngay hai cống này. Các huyện, thị ra quân làm thủy lợi - thủy nông nội đồng, đắp đập bơm chuyền, nạo vét các tuyến kênh nội đồng cấp bách. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nông dân gia cố bờ bao, ao lắng và bơm trữ nước tối đa trên đồng, trên kênh để phục vụ lúa đông xuân.
Vào tháng 3/2016, khi nước mặn xâm nhập vượt TX. Ngã Năm, để bảo vệ các trà lúa đông xuân, các huyện, thị phải đắp 54 đập giữ ngọt - ngăn mặn và đặt máy bơm chuyền nước vào kênh nội đồng lên ruộng. Ngoài ra, Sở NN&PTNT Bạc Liêu phối hợp với TX. Ngã Năm, huyện Thạnh Trị (tỉnh Sóc Trăng) đắp đập nhằm bảo vệ vụ lúa đông xuân và các vụ lúa tiếp theo của hai tỉnh Bạc Liêu, Sóc Trăng. Khoanh vùng bảo vệ, bơm tát nước phục vụ cho các trà lúa với diện tích 25.000ha. Các huyện, thị và thành phố theo dõi tình hình thiệt hại sản xuất lúa của nông dân để thống kê báo cáo, kịp thời hỗ trợ nông dân. Tỉnh sẽ đề nghị Trung ương đầu tư sên vét các tuyến kênh bức xúc, ưu tiên cho các tuyến kênh lấy nước ngọt về; tiếp tục đầu tư trạm bơm và hệ thống ô đê bao khép kín; đồng thời đề nghị Bộ NN&PTNT, Chính phủ sớm đầu tư xây dựng âu thuyền Ninh Quới…
MINH ĐẠT