(CMO) Qua hơn 2 năm thực hiện đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới tại vùng đồng bằng sông Cửu Long (giai đoạn 2016-2020)” (Đề án), các hợp tác xã (HTX) đều mở rộng quy mô sản xuất, liên kết được với các doanh nghiệp trong đầu vào và mở rộng đầu ra cho chuỗi sản phẩm. Từ đó, giúp bà con nông dân khắc phục những thua thiệt trên thị trường.
Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đỗ Văn Sơ cho biết, qua 2 năm thực hiện Kế hoạch số 22/KH-UBND tỉnh Cà Mau về việc thực hiện Quyết định số 445/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án, trong 167 HTX hiện có, tỉnh đã chọn 15 HTX tham gia thực hiện thí điểm trên 3 lĩnh vực thuỷ sản, lúa gạo và trái cây, hoạt động đúng theo Luật HTX năm 2012. Trong 15 HTX chọn thực hiện thí điểm, có gần 70% HTX liên kết với doanh nghiệp cung ứng đầu vào và bao tiêu đầu ra cho nông sản.
Lợi nhuận cao nhất thuộc về các HTX hoạt động trên lĩnh vực thuỷ sản (khoảng 1,3 tỷ đồng/năm). Các HTX lĩnh vực trồng trọt đạt thấp, nhưng bù lại tất cả các thành viên được hưởng lợi từ giá đầu vào thấp, giá đầu ra sản phẩm ở mức cao hơn trung bình bên ngoài HTX. Tuy nhiên, số lượng thành viên của 15 HTX nhìn chung còn thấp, HTX cao nhất có 74 thành viên, thấp nhất 7 thành viên.
 |
| HTX dịch vụ nông nghiệp ấp Kinh Dớn, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời tổ chức cung cấp dịch vụ từ đầu vào đến đầu ra. Ảnh: NHẬT HUY |
Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Nguyễn Văn Tranh chia sẻ: Đề án đóng vai trò là “trụ đỡ” trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông, lâm, ngư nghiệp trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, trong thực hiện, chúng ta nhìn thẳng, nói thật, đánh giá đúng thực chất kết quả hoạt động của kinh tế tập thể vẫn còn những mặt hạn chế, yếu kém.
Cái khó hiện nay của các HTX là thiếu vốn. Trong 15 HTX chọn thực hiện thí điểm theo đề án hiện có 3 HTX được vay vốn từ quỹ hỗ trợ phát triển HTX với 1,1 tỷ đồng. Ngoài ra, nguồn kinh phí phân bổ cho Đề án năm 2017 chỉ bằng 14,7% so kế hoạch; Năm 2018 bằng 27%. Bên cạnh đó, tiến độ giải ngân cũng gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Theo ông Tranh, việc huy động vốn điều lệ của HTX còn nhiều khó khăn, do HTX chưa tổ chức được nhiều dịch vụ để hỗ trợ cho thành viên, phần lớn các HTX chưa tạo được quỹ đất để xây dựng trụ sở giao dịch. Tham chiếu với các quy định hiện hành, HTX chưa hội đủ điều kiện để tiếp cận các chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước.
Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp ấp Kinh Dớn, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời Nguyễn Trường Đời cho biết, nguyên nhân của những “điểm nghẽn” trong hoạt động HTX hiện nay không chỉ là thiếu vốn mà hạ tầng chưa bảo đảm yêu cầu nên việc liên kết, nhân rộng mô hình sản phẩm, hàng hoá chủ lực để hình thành quy mô lớn và tạo sức lan toả còn hạn chế. Cụ thể trong sản xuất lúa, toàn tỉnh chỉ có 2 doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo, chưa có doanh nghiệp đứng ra đầu tư thực hiện chuỗi giá trị lúa gạo từ khâu sản xuất, cung cấp đầu vào, chế biến và tiêu thụ. Đặc biệt chưa xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu lúa gạo đặc trưng của địa phương, dù tỉnh có gần 40.000 ha lúa - tôm và nhiều héc-ta lúa mùa được các nhà nhập khẩu trên cả nước đánh giá gạo sạch, được nhiều nước trên thế giới ưa chuộng.
Để đề án thành công, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hoàn thiện cơ chế chính sách, huy động các nguồn lực, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực bộ máy quản lý Nhà nước và HTX. Song song đó, phát huy vai trò của Liên minh HTX và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kiểm toán các hoạt động của HTX. Đồng thời, triển khai quyết liệt với tinh thần đổi mới công tác dạy nghề cho lao động nông thôn. Xác định nhu cầu đào tạo nghề tập trung cho lao động của các doanh nghiệp nông nghiệp, lực lượng quản lý và thành viên HTX nông nghiệp.
Ông Đỗ Văn Sơ cho biết, trong phương hướng, nhiệm vụ phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể từ nay đến năm 2020, tỉnh đã đề ra mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn. Theo đó, sẽ tập trung đổi mới, phát triển, nâng cao vai trò, hiệu quả hoạt động của các HTX, từng bước thoát khỏi tình trạng yếu kém, góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị ở cơ sở. Phấn đấu duy trì và nâng chất các HTX hoạt động trung bình lên khá, các HTX hoạt động khá lên tiên tiến. Phát triển và nhân rộng các mô hình mới, HTX điển hình tiên tiến, sản xuất kinh doanh hiệu quả và tập trung xây dựng các mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hoá chủ lực với quy mô lớn.
Việc xây dựng các mô hình HTX kiểu mới không những góp phần phát triển sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, mà hoạt động của HTX còn gắn với quá trình triển khai thực hiện những chương trình, dự án phát triển cộng đồng như xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo, dạy nghề… góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn./.
Trung Đỉnh
Xem thêm bình luận