Mảnh đất Cà Mau tạo nên truyền thống báo chí cách mạng vẻ vang, tự hào, với những thế hệ làm báo bằng tấm lòng phụng sự nhiệt huyết, đạo đức sáng trong, tài năng nở rộ và khí chất đặc biệt. Những tiền bối báo chí ở Cà Mau vẫn tràn đầy khát khao cống hiến, trở thành cánh chim đầu đàn, ngọn đèn khêu sáng cho thế hệ tiếp nối. Ðó còn là gởi gắm, kỳ vọng lớn lao về báo chí Cà Mau trong chặng đường mới, hành trình mới.
- Tiếp nối truyền thống tự hào Đài Tiếng nói Nam Bộ Kháng chiến
- Ðài Tiếng nói Nam Bộ Kháng chiến - Tiếng nói của khát vọng độc lập, tự do
Lửa nghề “có gang, có thép”
Với thế hệ tiền bối, kỳ cựu của báo chí Cà Mau, Nhà báo Phạm Văn Tri (Bảy Minh, sinh năm 1940, tại Cái Nước) là “cây đa, cây đề” cả về tuổi đời, tuổi nghề và uy tín nghề nghiệp.
Làm báo kháng chiến từ năm 1966-1975, ngay sau giải phóng, ông được cử đi đào tạo tại Trường Tuyên huấn Trung ương và trở về Báo Minh Hải với vai trò Uỷ viên Ban Biên tập vào tháng 1/1978. Ðến năm 1980, ông là Phó Tổng Biên tập, từ năm 1984 là Quyền Tổng Biên tập Báo Minh Hải cho đến năm 1990.
Giai đoạn này, Báo Minh Hải dưới sự lãnh đạo của ông đã trưởng thành vượt bậc, hình thành bản sắc máu lửa trong tính chiến đấu, với phương châm “kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống”. Nhà báo Phạm Văn Tri chia sẻ: “Tính chiến đấu của báo chí là vũ khí sắc bén góp phần ngăn chặn, đẩy lùi, tiêu diệt cái xấu, cái ác, phản tiến bộ trong xã hội. Người làm báo phải có dũng khí, bản lĩnh, nêu cao tính chiến đấu vì sự phát triển chung. Báo Minh Hải, lực lượng làm báo Minh Hải, trong đó có tôi, luôn thấm thía sâu sắc điều này”.
Báo Minh Hải quyết liệt chống tiêu cực, mang lại hiệu ứng xã hội mạnh mẽ, tích cực. Ông Bảy Minh nhắc tới vụ án sát hại Thiếu uý Lữ Anh Dồi do chính đồng chí, đồng đội ra tay giữa ban ngày, như minh chứng hùng hồn. “Vụ án bị ém nhẹm, giấu kín với nhiều hàm oan, dư luận ta thán suốt 8 năm. Báo Minh Hải khởi đăng loạt bài điều tra 8 kỳ, cùng hàng chục ý kiến bạn đọc để đi tìm công lý, sự thật. Vụ án này, báo Minh Hải thông tin liên tục và kéo dài nhiều tháng; được một số tờ báo TP Hồ Chí Minh và các tờ báo khu vực Nam Bộ đăng tải, dư luận lan rộng cả nước”, ông Bảy Minh hồi nhớ.
Nhà báo lão thành cách mạng Phạm Văn Tri (Bảy Minh - ngồi giữa) bên những đồng chí, đồng nghiệp Báo Minh Hải.
Vụ án Cimexcol xảy ra với nhiều khuất tất, nhiều tháng liền báo Minh Hải liên tục thông tin. Cũng dựa vào thông tin trên báo Minh Hải, nhiều tờ báo ở TP Hồ Chí Minh, Trung ương, trong đó có Tuần Tin Tức của Thông tấn xã Việt Nam đăng loạt phóng sự điều tra 7 kỳ, phản ánh toàn bộ sự thật, bản chất vụ án. Loạt bài đoạt giải báo chí quốc gia. Tại kỳ họp Quốc hội, đại biểu Quốc hội đưa nội dung này ra chất vấn Chánh án Toà án Nhân dân tối cao.
Bài báo “Chuyện xe - nhà - vuông tôm” ở huyện Ðầm Dơi, toà soạn dựa vào thư của bạn đọc gởi. Báo Minh Hải nhận được sự quan tâm, ủng hộ lớn của công chúng về việc dũng cảm nêu lên thực trạng tư túi, cơ hội, trục lợi chính sách của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ, đảng viên có chức vụ tại huyện Ðầm Dơi. Khi Ban Thường vụ Huyện uỷ Ðầm Dơi mời Ban Biên tập Báo Minh Hải làm việc về loạt bài, Nhà báo Phạm Văn Tri đã sắc bén lập luận, khẳng khái nêu rõ bản chất sự việc và sự vào cuộc kịp thời, đúng đắn của báo chí. Khi phía lãnh đạo huyện lập luận có chiều “cố chấp”, ông Phạm Văn Tri phân tích chân tình, thấu đáo, với lý lẽ sắc sảo mang tính xây dựng: “Sự việc thấy tuy không tham nhũng công quỹ, nhưng rõ ràng có sự tư túi về quyền lợi do thế lực tạo ra, theo khuynh hướng làm giàu cơ hội, hưởng ưu đãi trong khi đại bộ phận nông dân còn nghèo khó, gây bất bình trong cán bộ, viên chức và đại bộ phận Nhân dân”. Từ đó, Ban Thường vụ Huyện uỷ nhìn ra thiếu sót và cam kết khắc phục, chấn chỉnh.
Chuyên mục "Diễn đàn Nhân dân" là dấu ấn đậm nét thể hiện bản sắc của báo Minh Hải, khi tổng hợp chuyển tải chủ trương, chính sách cập nhật; mặt khác, đó là nơi bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, khuất tất, oan ức trong lòng mọi người, góp phần giải toả căng thẳng trong đời sống xã hội.
Ông Bảy Minh khẳng định: “Báo Minh Hải thông tin hàng trăm vụ việc tiêu cực, quan liêu, cửa quyền, ức hiếp quần chúng. Nhưng thực hiện phương châm này với quan điểm trong sáng rằng “xây” cũng để “chống” và “chống” cũng để “xây”. Hàng trăm vụ việc tiêu cực đưa lên báo đều phản ánh đúng bản chất, không vụ lợi cá nhân, được dư luận đồng tình”.
Nhắc đến ông Bảy Minh, trên cương vị Quyền Tổng Biên tập Báo Minh Hải, sau này là Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Minh Hải, rồi tỉnh Cà Mau, đồng chí, đồng nghiệp, độc giả nhớ ngay đến chất máu lửa nghề nghiệp “có gang, có thép”. Ông đưa tính chiến đấu của báo chí với tinh thần “vừa chống, vừa xây” trở thành dấu ấn, giai đoạn lịch sử mang tính bước ngoặt, khí chất báo chí đặc biệt vẫn còn được gìn giữ, tiếp nối trong đời sống báo chí tỉnh hiện nay.
Ông Bảy Minh gởi gắm: “Tính chiến đấu của báo chí Cà Mau cần được tiếp tục phát huy cao độ hơn nữa, bởi chỉ có chiến đấu mới hoàn thành trọn vẹn sứ mệnh được Ðảng, Nhà nước, Nhân dân giao phó. Tôi tin, báo chí Cà Mau và đội ngũ làm báo hiện nay sẽ chú trọng, làm tốt công việc này”.
“Lục Vân Tiên” của Báo chí Cà Mau
Từ người ham thích đọc báo, ông Ðỗ Văn Nghiệp (Sáu Sơn, sinh năm 1944) trở thành nhà báo chuyên nghiệp với tâm huyết, năng lượng bền bỉ, sức viết dồi dào. Ông kể: “Khi vừa lớn, được cầm, đọc tờ báo kháng chiến, sung sướng không có gì bằng; đam mê nghề báo, muốn trở thành người làm báo như nhân duyên định sẵn của đời mình”.
Sau giải phóng, ông chính thức bước vào nghề báo. Năm 1979, được đưa đi đào tạo bài bản, chính quy, ông về xây dựng Ðài Phát thanh - Truyền hình Minh Hải, sau đó đảm nhiệm chức Giám đốc nhà đài. Kể về quãng thời gian đầu tiên xây dựng đài, ông hào hứng: “Khó khăn nhiều, lúc đó tỉnh là nơi tiên phong xây dựng nhà đài của cả nước. Phải nói việc phát sóng chương trình truyền hình là bước nhảy vọt trong đời sống báo chí khi đó và đối với đời sống tinh thần của Nhân dân”. Ông bồi hồi xúc động khi tận mắt chứng kiến hình ảnh từ ruột rừng U Minh Hạ đến tận Mũi Cà Mau, chiếc ăng-ten ti-vi dựng cạnh nhà dân, bên trong là niềm vui sướng rộn rã của bà con khi xem các chương trình của nhà đài.
Với ông, báo chí là nguồn sống, lẽ sống, được viết báo là hạnh phúc. Bằng óc quan sát thấu đáo, tinh nhạy, tinh thần trau dồi kiến thức liên tục, sức viết của ông duy trì ở trạng thái sung mãn. Ông có lẽ là nhà báo khá đặc biệt, phát tiết tinh anh khi đã không còn “biên chế” ở cơ quan báo chí chuyên nghiệp nào. Trong vai nhà báo tự do theo đúng nghĩa, ông cặm cụi đi, say mê viết với trái tim nóng bỏng, nhiệt huyết và khí phách của “Lục Vân Tiên” riêng có của báo chí Cà Mau. Ông không chỉ viết báo mà còn chú tâm lắng nghe, đồng hành chia sẻ và sẵn sàng ghé vai nhận lấy trách nhiệm với những câu chuyện, cảnh đời mà ông cho rằng ngòi bút, trang viết của mình có ích, có nghĩa.
Ông Ðỗ Văn Nghiệp (Sáu Sơn) - “Lục Vân Tiên” của báo chí Cà Mau.
Không chỉ là những điều cụ thể, ông Sáu Sơn luôn ăm ắp những ý tưởng lớn về báo chí, lịch sử - văn hoá, vấn đề lớn của tỉnh. Ông chia sẻ: “Như hiện tại, chủ trương khẳng định vai trò, vị trí của kinh tế tư nhân là quyết sách đúng đắn, sáng suốt của Ðảng, Nhà nước đối với mục tiêu xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc. Báo chí cả nước, trong đó có báo chí Cà Mau, phải có chuyên mục, chuyên đề, tác phẩm báo chí xứng tầm, để không chỉ truyền tải mà còn góp phần hiện thực hoá chủ trương ấy vào thực tiễn phát triển của tỉnh”.
Với ông, ý nghĩa lớn lao, niềm sung sướng nhất của nghề báo, người làm báo là phụng sự lợi ích của Nhân dân. Cái tâm, đạo đức của người làm báo phải thật sáng trong, vững vàng, đúng đắn để vượt qua cám dỗ nghề nghiệp. Ông nói: “Nghề báo đầy rẫy cạm bẫy, nguy cơ mà nếu không vững lòng, vững chí, dễ sa ngã, lầm lạc. Người làm báo phải trân trọng cuộc đời, trân trọng mình, sống nhân hậu và có trách nhiệm với đời sống, phải mang tất cả những điều ấy vào trang viết, suy nghĩ, trăn trở với nghề nghiệp thì mới có thể sống trọn vẹn, có đóng góp hữu ích”.
Có lần ông hỏi: “Khi viết báo, các em có cảm thấy hạnh phúc không?”. Sau này, khi tuổi đời, tuổi nghề dày thêm, chúng tôi thấm thía, rằng hạnh phúc của người làm báo đôi khi đơn giản lắm, chỉ là được đi, sống, viết, đắm mình trong đam mê nghề nghiệp. Hành trình ông đi khiến những người làm báo hiện nay phải soi vào đó để nghiêng mình ngưỡng phục.
Còn điều sợ nhất của nghề báo, ông Sáu Sơn gan ruột: “Không phải là vất vả, cực nhọc, nguy hiểm của nghề, mà sợ nhất là đánh mất cái tâm. Không còn điều ấy, người làm báo sẽ đánh mất chính mình và bị đào thải ngay tức khắc”.
Ngoài 80 tuổi, ông vẫn tha thiết với nghề báo, nhiệt huyết trao truyền tình yêu lớn ấy đến đồng nghiệp trẻ: “Các em hãy nhìn vào lịch sử, truyền thống báo chí tỉnh, các em không chỉ là người gìn giữ mà còn phải phát huy, lan toả truyền thống ấy vào đời sống báo chí hiện nay để góp phần dựng xây, phát triển quê hương, đất nước”.
Phạm Quốc Rin
Xem thêm bình luận