Lắng nghe, kịp thời giải quyết bức xúc của dân - Bài 2: Xin lỗi công dân

(CMO) Thừa nhận có sai sót trong hoạt động quản lý hành chính Nhà nước trước người dân là điều hiếm gặp tại nhiều cơ quan hành chính Nhà nước. Tuy nhiên, mới đây Phó giám đốc Sở Tư pháp Cà Mau Phạm Quốc Sử và Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển Trần Hoàng Lạc được Chủ tịch UBND tỉnh giao nhiệm vụ tham mưu giải quyết đơn khiếu nại của công dân Tạ Hoàng Thơm (xã Ðất Mũi) khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) của Chủ tịch UBND tỉnh về hành vi lấn chiếm đất đai. Qua 5 nội dung mà ông Thơm khiếu nại, có 1 nội dung khiếu nại đúng, khi đó ông Phạm Quốc Sử công khai xin lỗi trực tiếp tại buổi đối thoại và được ông Thơm chấp nhận lời xin lỗi đó. Cùng tại buổi đối thoại, ông Thơm đã tự nguyện rút đơn khiếu nại.

Khi giải quyết TTHC trễ hẹn thường có thư xin lỗi được gởi đến công dân, nhưng việc xin lỗi trực tiếp của chính quyền khi giải quyết sự việc chưa đúng thì phần lớn cán bộ còn né tránh.

5 vấn đề khiếu nại

Sự việc bắt nguồn từ việc hiểu biết hạn chế về pháp luật nên ông Tạ Hoàng Thơm (ấp Khai Long, xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển) tự ý thả nuôi nghêu tại bãi Khai Long, vì cho rằng Hợp tác xã (HTX) nghêu Ðất Mũi chưa được cấp phép nhưng vẫn nuôi được thì ông cũng có thể thả nuôi. Tuy nhiên, sau đó ông Thơm bị UBND huyện ra quyết định xử phạt VPHC 25 triệu đồng (Quyết định số 140 ngày 6/10/2020 với hành vi nuôi thuỷ sản trái phép). Sau đó, UBND huyện tham mưu cho UBND tỉnh tiếp tục xử phạt hành vi lấn chiếm đất (Quyết định số 666/QÐ-UBND ngày 7/4/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau về hành vi lấn chiếm đất). Ông Thơm cho rằng quyết định này vô lý, vì cùng một hành vi vi phạm mà lại bị 2 cấp xử phạt với 2 hành vi khác nhau và một bên chiếm đất không bị xử lý mà chỉ xử phạt cá nhân ông (vì theo ông Thơm thì HTX nghêu Ðất Mũi chiếm đất đã nhiều năm nay).

Theo ông Thơm, ông chỉ chiếm khoảng 18.900 m², nhưng quyết định xử phạt 189.500 m². Vì vậy có sự nhầm lẫn ở đây và ông Thơm đề nghị đo đạc lại thực tế.

Một điều khiếu nại nữa là ông Thơm cho rằng công chức địa chính ở xã Ðất Mũi đã lừa ông để ký biên bản trình UBND tỉnh để UBND ra quyết định xử phạt; quyết định xử phạt của UBND tỉnh ban hành ngày 7/4 nhưng tới ngày 16/4 cán bộ xã mới trao quyết định cho ông, như vậy là trái với Ðiều 70 của Luật Xử lý hành chính.

Từ những lý do trên, ông Thơm đã làm đơn khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh, đề nghị huỷ bỏ Quyết định xử phạt số 666/QÐ-UBND ngày 7/4/2021 và xác minh lại phần diện tích đất mà ông lấn chiếm.

Ðể người dân nhận thức đúng và tự nguyện rút đơn khiếu nại

Tại buổi đối thoại, 5 nội dung khiếu nại của công dân được nêu trong đơn đều được nghiên cứu, làm rõ, giải thích, chứng minh bằng những cơ sở quy định pháp luật, trong đó có 4 nội dung ông Thơm khiếu nại không đúng. Sau khi đã thấu hiểu, công dân Tạ Hoàng Thơm tự giác rút lại đơn khiếu nại, tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt. Ðiều đáng nói ở đây, khi công dân đã hiểu và nhận thức thông qua hoạt động giải thích, công khai, minh bạch chứng cứ chứng minh, họ sẽ chấp hành pháp luật một cách tự nguyện với thái độ tôn trọng, nể phục và trách nhiệm hơn trong việc chấp hành pháp luật.

Cụ thể, 4 nội dung mà do UBND huyện bỏ sót hành vi vi phạm, chỉ xử phạt hành vi nuôi thuỷ sản trái phép mà không xử lý hành vi kinh doanh không có giấy phép, vì vậy mà UBND huyện đã tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định xử phạt. Nội dung thứ 2 ông Thơm khiếu nại sai, vì HTX nghêu Ðất Mũi đã được UBND tỉnh chấp thuận cho nuôi nghêu, nhưng vì sử dụng mặt nước biển nên phải xin ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đến nay HTX đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép. Còn đối với diện tích xử phạt, sau khi được giải thích, ông Thơm thấy do mình nhầm lẫn giữa đơn vị đo là héc-ta (ha) và mét vuông (m²). Nội dung thứ 4, ông Thơm đã xin lỗi ông Phúc, công chức địa chính xã Ðất Mũi, vì vấn đề này ông Phúc không sai.

Theo Ðiều 70 Luật 15/2012/QH13 - Xử lý VPHC quy định: Trong thời hạn 2 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định xử phạt VPHC có lập biên bản, người có thẩm quyền đã ra quyết định xử phạt phải gửi cho cá nhân, tổ chức bị xử phạt, cơ quan thu tiền phạt và cơ quan liên quan khác (nếu có) để thi hành. Vấn đề này chính quyền cơ sở đã không thực hiện đúng, nên tại buổi đối thoại, thay mặt Nhà nước, ông Phạm Quốc Sử đã trực tiếp xin lỗi ông Thơm và được ông Thơm chấp nhận lời xin lỗi.

Lời xin lỗi của chính quyền

Thực tiễn cho thấy, không phải nội dung khiếu nại nào của người dân cũng đều không phù hợp, có cái không phù hợp nhưng cũng có cái phù hợp. Cái phù hợp, người dân đã chấp hành; còn cái không phù hợp, chúng ta ứng xử thế nào? Thực tế cho thấy, khi phải đối diện với cái không phù hợp mà công dân khiếu nại thì đa phần với tâm lý tìm mọi cách lẩn tránh trách nhiệm, tìm cách biến cái không phù hợp trở thành phù hợp, hiện tượng này không phải hiếm gặp hiện nay.

Ðể công dân nhận thức đúng, tự nguyện rút khiếu nại, rút tố cáo trong quá trình khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo thì quá trình phân công cán bộ, công chức tiếp nhận, xử lý đơn, xác minh giải quyết khiếu nại, tố cáo là một vấn đề quan trọng, vì những người trực tiếp làm việc, giải quyết các vấn đề với người dân, mỗi hành vi ứng xử, mỗi việc làm đều liên quan đến quyền và lợi ích của người dân. Do đó, cán bộ, công chức làm nhiệm vụ này phải rèn luyện tinh thông nghiệp vụ, chuyên môn, có kiến thức hiểu biết sâu, rộng về chính sách, pháp luật của Nhà nước và kiến thức thực tiễn, phẩm chất chính trị, đạo đức tác phong để quá trình xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo luôn hướng tới việc người khiếu nại, tố cáo tự nguyện rút đơn khi nhận thức được khiếu nại, tố cáo của mình không đúng, từ đó nhanh chóng chấm dứt giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Qua buổi đối thoại với ông Tạ Hoàng Thơm, ông Phạm Quốc Sử chia sẻ: "Khi đối thoại với công dân, cán bộ phải chuẩn bị kỹ lưỡng với tinh thần minh bạch. Vấn đề nào công dân sai, cán bộ phải có trách nhiệm giải thích cho dân hiểu và nhận thức đúng vấn đề, vì hiện nay hiểu biết pháp luật của người dân còn hạn chế. Không né tránh trách nhiệm khi người dân phản ánh vấn đề mà chính quyền làm sai và phải thực hiện xin lỗi công dân trong quá trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ có những điểm không phù hợp, dù chuyện nhỏ hay chuyện lớn, khi người dân phản ánh. Ðó là một trong những vấn đề quan trọng hỗ trợ cho chính quyền điều chỉnh quá trình thực hiện nhiệm vụ".

Do lúc đầu không hiểu vấn đề, nên sau khi được giải thích, ông Thơm đã không còn gì khúc mắc. Ông tâm sự: “Nếu ban đầu tôi hiểu vấn đề thì đã không vi phạm. Qua đây tôi mong muốn sẽ có nhiều buổi tuyên truyền chính sách, pháp luật trong dân, mà tuyên truyền phải rõ ràng, cụ thể từng vấn đề, từng lĩnh vực, không nên tuyên truyền chung chung. Khi người dân hiểu thì sẽ không vi phạm”./.

Hồng Phượng

Bài cuối: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÐỐI THOẠI