Thứ tư, 31-12-25 14:05:14
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Dấu ấn Cà Mau trong hành trình dân chủ - Bài 2: Từ lá phiếu đầu tiên đến nghị trường

Báo Cà Mau Trải qua 15 nhiệm kỳ gắn liền với 80 năm lịch sử Quốc hội Việt Nam, các thế hệ đại biểu Quốc hội (ÐBQH) tỉnh Cà Mau (bao gồm cả giai đoạn thuộc tỉnh Bạc Liêu và Minh Hải) đã luôn khẳng định vai trò là cầu nối vững chắc giữa ý chí của Nhân dân vùng cực Nam với cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất. Từ những ngày đầu sơ khai của nền dân chủ đến công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, dấu ấn của người đại biểu nơi đây luôn đậm nét trong từng quyết sách hệ trọng của quốc gia.

Những "viên gạch" đầu tiên xây dựng nền dân chủ

Ngay từ Quốc hội khoá I, dù điều kiện hoạt động còn muôn vàn khó khăn và kiến thức về nghị trường còn mới mẻ, các đại biểu của quê hương Cà Mau đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao cả trước vận mệnh dân tộc. Tiêu biểu là ÐBQH Cao Triều Phát, người vinh dự được bầu vào Ban Thường trực Quốc hội khoá I, mang theo lòng yêu nước nồng nàn và tinh thần đại đoàn kết dân tộc vào nghị trường.

Ông Cao Triều Phát, ÐBQH tỉnh Bạc Liêu khoá I (thứ tư từ trái sang) tham gia thảo luận tổ tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khoá I diễn ra từ ngày 20-26/3/1955, tại Hà Nội. (Ảnh chụp lại tại Di tích quốc gia Ðịa điểm trận Giồng Bốm năm 1946, Ấp 7, xã Phong Thạnh, tỉnh Cà Mau).

Ðặc biệt, bà Ngô Thị Huệ, nữ ÐBQH đầu tiên của tỉnh Bạc Liêu (nay là Cà Mau), là minh chứng sống động cho khát vọng bình quyền. Sự đóng góp của bà trong việc biểu quyết thông qua Hiến pháp đầu tiên, đặc biệt là điều khoản "nam nữ bình quyền", đặt nền móng quan trọng cho công tác lập pháp của nước nhà.

Trong hồi ký, nữ nhân sĩ thừa nhận có những điều "lần đầu tiên được nghe đến, chưa đủ kiến thức để hiểu", nên sau kỳ họp thứ hai, Quốc hội khoá I, bà không ngừng học hỏi "như nuốt từng lời giảng viên" để trang bị hành trang lý luận chính trị. Tuy nhiên, khoá học chính trị mới trôi qua được 7 ngày thì bà cùng các đồng chí phải tức tốc lên đường trở về miền Nam chiến đấu. Ngay sau đó, theo sự phân công của Hội Phụ nữ Nam Bộ, bà về Bạc Liêu để báo cáo kết quả kỳ họp thứ hai của Quốc hội.

Xây dựng nhà nước pháp quyền trong thời đại đổi mới

Bước sang giai đoạn đổi mới, vai trò của ÐBQH tỉnh Cà Mau (lúc bấy giờ là tỉnh Minh Hải) càng được thể hiện rõ qua việc bám sát thực tiễn địa phương để đóng góp vào hệ thống pháp luật.

Giai đoạn Quốc hội khoá VIII (1987-1992), ÐBQH Trần Thanh Liêm (Ba Liêm) cùng đoàn đại biểu tích cực đóng góp ý kiến để xây dựng Hiến pháp năm 1992. Các đại biểu mạnh dạn đề xuất các chính sách kinh tế thoát ly cơ chế bao cấp, chuyển sang tự chủ xí nghiệp và quan tâm sát sao đến sản xuất nông sản hàng hoá, chế biến thuỷ hải sản - những ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.

Trên cương vị Bí thư Tỉnh đoàn Minh Hải, đồng chí Trần Thanh Liêm mang tiếng nói của tuổi trẻ quê nhà đến các buổi thảo luận tổ và hội trường Quốc hội, tập trung vào phương thức giáo dục và tổ chức hoạt động thanh niên. Ðồng chí nhấn mạnh, thời kỳ đổi mới, thanh niên cần có sự chuyển dịch mạnh mẽ về nhận thức, từ ưu tiên nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc sang chủ động xây dựng đất nước. Theo đó, thế hệ trẻ phải tự khẳng định mình thông qua việc thúc đẩy sản xuất, lưu thông hàng hoá, ứng dụng khoa học - kỹ thuật và trực tiếp tham gia vào các công trình làm thay đổi diện mạo quê hương.

Ðến giai đoạn Quốc hội khoá XIII, dưới sự dẫn dắt của Trưởng đoàn Trương Minh Chiến, Ðoàn ÐBQH tỉnh Bạc Liêu đóng góp quan trọng vào việc sửa đổi Hiến pháp năm 2013. Ðây cũng là thời điểm ghi dấu ấn bứt phá khi các đại biểu quyết liệt kiến nghị Trung ương cho phép triển khai dự án điện gió tại địa phương, mở ra thời kỳ năng lượng sạch cho vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Ðồng chí Trương Minh Chiến, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn ÐBQH tỉnh Bạc Liêu khoá XIII, khẳng định: “Thành công của dự án điện gió đầu tiên tại Bạc Liêu là kết quả của hành trình đầy bản lĩnh, bởi nếu thiếu đi sự mạo hiểm từ doanh nghiệp hay tinh thần quyết liệt trong đề xuất, đồng hành của cấp uỷ, Ðoàn ÐBQH, chính quyền tỉnh, dự án này chắc chắn đã không thể khởi công và vận hành thuận lợi”.

Trách nhiệm và trí tuệ trong thời đại số

Tiếp nối truyền thống, Ðoàn ÐBQH tỉnh Cà Mau những khoá gần đây đã và đang thể hiện sự chủ động, khoa học trong hoạt động nghị trường. Không chỉ bám sát các mục tiêu phát triển công nghệ, các đại biểu còn đặc biệt trăn trở trước những vấn đề mang tính cấp bách của vùng châu thổ, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh phi truyền thống của đất nước.

Tại các diễn đàn Quốc hội, tiếng chuông cảnh báo về vận mệnh của đồng bằng sông Cửu Long được gióng lên đầy quyết liệt. Nếu phải dùng từ duy nhất để khái quát đặc trưng và sự tồn vong của vùng đất này, đó chính là “nước”. Bán đảo Cà Mau đang đối diện với những mối quan ngại sâu sắc khi bước vào thời kỳ lượng phù sa bồi đắp không còn bù đắp nổi lượng phù sa bị mất đi hằng năm.

Ðứng trước thách thức “sống còn” đó, các đại biểu không chỉ kiến nghị về chính sách an ninh nguồn nước mà còn đưa ra những giải pháp thích ứng thông minh trong kỷ nguyên mới. Tiêu biểu là đề xuất thúc đẩy phong trào “Bình dân học vụ số” tại kỳ họp Quốc hội khoá XV tháng 10/2025. Ðây là tầm nhìn chiến lược nhằm phổ cập kỹ năng số cho các đối tượng yếu thế, giúp người dân vùng sâu, vùng xa không bị bỏ lại phía sau, từ đó có thêm công cụ để tiếp cận tri thức, cải thiện sinh kế và chủ động ứng phó với các biến đổi cực đoan của môi trường. Sự kết hợp giữa tư duy bảo vệ tài nguyên bản địa và khát vọng chuyển đổi số chính là minh chứng rõ nét cho trí tuệ và tinh thần trách nhiệm của các đại biểu tỉnh nhà hôm nay.

Ðoàn ÐBQH tỉnh Cà Mau nắm tình hình kinh tế - xã hội địa phương trước kỳ họp thứ mười, Quốc hội khoá XV, ngày 10/10/2025.

Nhìn lại chặng đường 80 năm qua, những đóng góp của các thế hệ ÐBQH tỉnh Cà Mau tạo nên hành trình xuyên suốt với những dấu ấn đậm nét trên nhiều phương diện. Trước hết, trong công tác lập pháp, các đại biểu luôn tham gia với tinh thần trách nhiệm cao nhất vào việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là đóng góp trí tuệ vào các bản Hiến pháp mang tính lịch sử qua từng thời kỳ. Song song đó, Ðoàn đại biểu tỉnh còn thể hiện bản lĩnh thông qua hoạt động giám sát và chất vấn, khi tích cực đối thoại trực tiếp với các thành viên Chính phủ để tháo gỡ những vấn đề nổi cộm, bất cập trong quản lý điều hành mà cử tri quan tâm.

Mối quan hệ mật thiết giữa đại biểu và Nhân dân không ngừng được bồi đắp thông qua việc đổi mới đa dạng các hình thức tiếp xúc cử tri, nhất là các buổi tiếp xúc theo chuyên đề để lắng nghe và phản ánh kịp thời, đầy đủ mọi tâm tư, nguyện vọng chính đáng đến nghị trường.

Từ những đóng góp thầm lặng của các đại biểu khoá I cho đến sự nhạy bén, trí tuệ của những đại biểu đương nhiệm, Ðoàn ÐBQH tỉnh Cà Mau đã và đang khẳng định vị thế vững chắc, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự “của dân, do dân và vì dân”./.

Nguyễn Quốc

Bài 3: Phát huy dân chủ - Kiến tạo phát triển

Tiểu đoàn 307 - Huyền thoại và sự tiếp nối

Tiểu đoàn 307 không chỉ là cái tên đi vào những ca khúc cách mạng bất hủ, mà còn là biểu tượng của ý chí kiên cường, gắn liền với những chiến công vang dội trên chiến trường Nam Bộ. Trên vùng đất Cà Mau kiên trung, dấu ấn của Tiểu đoàn đã được khắc ghi đậm nét trong 2 cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc.

Khởi nghĩa Hòn Khoai - Biểu tượng anh hùng bất tử

Cách đây 85 năm, tại Hòn Khoai - đảo tiền tiêu phía Tây Nam Tổ quốc, diễn ra sự kiện lịch sử lừng lẫy: cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai, do Anh hùng Phan Ngọc Hiển lãnh đạo ngày 13/12/1940 giành toàn thắng.

Nhớ mái trường thời chiến

Giữa năm 1967, tôi được địa phương chọn đưa đi học Trường Bổ túc văn hoá tu nghiệp sư phạm huyện Trần Văn Thời, đào tạo giáo viên cho cơ sở.

Nghĩa tình son sắt, vượt thời gian

Mối quan hệ kết nghĩa giữa Ninh Bình (miền Bắc hậu phương) và Bạc Liêu (miền Nam tiền tuyến, nay là tỉnh Cà Mau) là biểu tượng mẫu mực của tình đoàn kết Bắc - Nam, hưởng ứng phong trào kết nghĩa giữa các tỉnh do Trung ương Ðảng phát động năm 1960. Vượt qua khoảng cách địa lý, tình nghĩa keo sơn này được hun đúc và phát triển bền vững từ những năm tháng kháng chiến đến ngày nay.

Treo cờ dụ địch

Hướng tới ngày kỷ niệm Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là (23/11/1963), tôi xin viết lại câu chuyện treo cờ dụ địch, ghi theo lời kể của đồng chí Châu Thái Biết, nguyên Tiểu đội trưởng Trinh sát đặc công, Tiểu đoàn 306 anh hùng (đã mất cách đây gần 3 năm), như sự tri ân những người trực tiếp làm nên chiến công bất tử trên mảnh đất Cà Mau giàu truyền thống cách mạng.

Thương về đồng đội

Những ngày tháng 10, mưa giăng đầy trời, lòng người cũng thường hoài niệm về quá khứ. Đội Văn nghệ Thị đội Cà Mau năm xưa, những cựu chiến binh tuổi quá lục tuần lại quây quần bên nhau cùng hát, múa, tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh.

Chiếc khăn rằn của má Út Bình 

Bằng duyên may lớn, tôi đã gặp được bà Nguyễn Thị Bình, bí danh Út Bình - “Bà má Chính uỷ”, tại căn nhà người thân của bà ở phường An Xuyên. 99 tuổi đời, 77 năm tuổi Đảng, bà Út Bình là tấm gương ngời sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đức hy sinh cao cả và tấm lòng người phụ nữ Nam Bộ nói riêng, phụ nữ Việt Nam nói chung.

Nhớ năm tháng ấy

Hồi đó, tôi trốn nhà đi Thanh niên xung phong chớ ba má tôi đâu có cho. Tôi lên Xã đoàn Phong Lạc, gia đình đi theo lên kiếm bắt về. Lúc đó tôi đang ở nhà anh Lự, nghe ba má tôi lên kiếm, tôi chui vô rẫy mía trốn. Anh Hai, anh Sáu của tôi hy sinh năm 1970. Anh Ba tôi, tức anh Ba Phú, lúc đó đang công tác ở Huyện đoàn Cái Nước cho nên nhà đâu còn ai, tôi đi Thanh niên xung phong năm đó mới có 15 tuổi hà, ba má cưng tôi lắm!

Sáng mãi di nguyện của Người

Tháng 5/1965, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đặt bút viết những dòng đầu tiên của bản Di chúc, được Người gọi là “để lại mấy lời....” phòng khi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lênin và các vị cách mạng đàn anh khác thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Ðảng khỏi cảm thấy đột ngột.

Dấu ấn hoạt động đồng chí Võ Văn Kiệt tại Cà Mau

Ðồng chí Võ Văn Kiệt - nguyên Thủ tướng Chính phủ, người được biết đến với bí danh “chú Sáu Dân” thân thương. Đồng chí đã hoạt động cách mạng, gắn bó với mảnh đất, con người Cà Mau.Trên địa bàn tỉnh hiện có 2 di tích lịch sử lưu dấu “chú Sáu Dân” với niềm tri ân, tưởng nhớ của người dân Cà Mau với đồng chí, gồm Di tích cấp tỉnh Nơi ở và Làm việc của đồng chí Võ Văn Kiệt, ở xã U Minh và Di tích Quốc gia đặc biệt Căn cứ Cái Chanh, ở xã Ninh Thạnh Lợi.