Tổ chức liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị có vai trò quan trọng quyết định tính bền vững trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản thời gian qua chỉ phổ biến ở dạng “mua - bán”; những hình thức liên kết sản xuất gắn với đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm còn rất ít.
Ông Dương Thành Trung, Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu tại buổi làm việc với các hợp tác xã tại xã Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi).
Ông Dương Thành Trung (bìa phải), Chủ tịch UBND tỉnh trao đổi với Công ty TNHH MTV Chế biến thủy sản xuất khẩu Thiên Phú về việc bao tiêu tôm cho nông dân. Ảnh: M.Đ
Sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh hiện nay chủ yếu vẫn mang tính nhỏ lẻ, phân tán, chưa tuân thủ quy trình sản xuất, chưa tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng đáp ứng người tiêu dùng. Các hộ sản xuất chưa chú ý tới việc liên kết nhóm hộ mà vẫn sản xuất tự phát, mạnh ai nấy làm nên chưa tạo được vùng sản xuất tập trung, dòng sản phẩm chưa đủ lớn và chưa ổn định.
Đơn cử như cách đây chưa lâu, Siêu thị Co.opmart Bạc Liêu muốn tìm mua một số mặt hàng rau sạch tại Bạc Liêu để bán trong siêu thị, thế nhưng sau nhiều lần trao đổi với bà con trồng màu trên địa bàn TP. Bạc Liêu, siêu thị vẫn không sao tìm được nguồn hàng như mong muốn. Nguyên nhân là dù lượng rau sạch được nông dân trồng khá nhiều, song do không gieo trồng đồng loạt, thu hoạch manh mún nên số lượng hàng hóa không đủ cung ứng cho siêu thị. Một vấn đề nữa là do diện tích trồng màu nhỏ lẻ nên không có doanh nghiệp ký kết bao tiêu. Bởi, các doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ nông sản thường chỉ ký hợp đồng với các vùng có lượng sản phẩm lớn và ổn định.
* Nông dân tham quan cánh đồng mẫu lớn ở xã Châu Thới (huyện Vĩnh Lợi.)
* Mô hình trồng rau thủy canh của Hội Nông dân phường Hộ Phòng (TX. Giá Rai). Ảnh: M.Đ - C.L
Giải pháp căn cơ để giúp sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định và bền vững hiện nay chính là xây dựng các mối liên kết ngang (nông dân với nông dân) để có diện tích sản xuất đủ lớn, đảm bảo nguồn hàng cung ứng khi thị trường cần; đồng thời nắm quyền “chủ động” trong việc lựa chọn các đối tác để liên kết bền vững. Bên cạnh đó, nông dân cần tăng cường áp dụng các tiến bộ khoa học vào sản xuất để tạo ra chuỗi sản phẩm sạch cung ứng cho thị trường nội địa cũng như đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. Mặt khác, các địa phương cần triển khai, phổ biến các chính sách kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp gắn với xây dựng vùng nguyên liệu, bao tiêu sản phẩm.
Ông Nguyễn Quốc Thái, Giám đốc Công ty TNHH MTV Lương thực Vĩnh Lộc (huyện Hồng Dân) cho rằng: “Việc liên kết giữa doanh nghiệp - nông dân ngày càng đa dạng. Để tạo mối liên kết bền vững cần sự vào cuộc “nhiệt tình” của các tổ chức, cá nhân, đơn vị liên quan. Chính quyền cơ sở và cơ quan quản lý nhà nước phải tăng cường công tác hướng dẫn xây dựng mô hình liên kết cụ thể, rõ ràng để nông dân và doanh nghiệp thấy được lợi ích mang lại, từ đó có trách nhiệm thực hiện đúng các nội dung cam kết. Phía doanh nghiệp cũng cần có kế hoạch cụ thể về nhu cầu, khả năng tiêu thụ sản phẩm để ký kết hợp đồng với nông dân, có như vậy liên kết mới bền vững”.
Để giải quyết các vướng mắc trên, ngành Nông nghiệp tỉnh cần kịp thời định hướng mùa vụ để đưa ra khuyến cáo cho nông dân sản xuất; hỗ trợ nông dân lựa chọn các đối tác liên kết; đẩy mạnh tuyên truyền các chính sách về kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, xây dựng cánh đồng lớn; kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Nâng cao vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tham gia quản lý, kiểm tra và giám sát thực hiện hợp đồng giữa các bên liên quan. Bên cạnh đó, chuyển giao tiến bộ khoa học - công nghệ; hướng nông dân sản xuất đồng loạt theo quy trình tạo vùng nguyên liệu lớn thuận tiện cho doanh nghiệp bao tiêu. Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hỗ trợ thành lập các mô hình điểm về kinh tế hợp tác, liên kết “4 nhà” để tạo mối liên kết chặt chẽ giữa người sản xuất và tiêu thụ, tạo đầu ra ổn định cho nông sản.
Minh Chí
----------------------------------------
Phát biểu tại các buổi làm việc với các hợp tác xã trong tỉnh, ông Dương Thành Trung, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Trong thời buổi kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế thế giới và biến đổi khí hậu gay gắt, đòi hỏi phải có sự liên kết hợp tác mới có thể nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, đảm bảo lợi ích cho người dân và phát triển bền vững.
Vì thế, những diện tích sản xuất kém hiệu quả nên chuyển đổi sang sản xuất các mô hình khác, tiến tới xây dựng các cánh đồng muối, lúa, tôm lớn. Cơ quan quản lý nhà nước, ngành chức năng hướng dẫn nông dân thành lập các hợp tác xã kiểu mới để liên kết sản xuất, tạo vùng nguyên liệu lớn. Qua đó kêu gọi các doanh nghiệp bao tiêu nông sản cho nông dân.
Xem thêm bình luận