Để khẳng định tính hiệu quả của mô hình cánh đồng mẫu lớn (CĐML), tỉnh đã tổng kết việc thực hiện CĐML, hướng dẫn ghi chép sổ tay sản xuất lúa theo hướng VietGAP ở 2 huyện Vĩnh Lợi và Giá Rai, giai đoạn 2013 - 2014. Mô hình được thực hiện liên tiếp 3 vụ và đã thành công, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân tham gia.
Hai xã được tỉnh chọn thực hiện mô hình CĐML, hướng dẫn ghi chép sổ tay sản xuất lúa theo hướng VietGAP là Phong Thạnh Đông A (huyện Giá Rai) và Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi). Thực hiện trong 3 vụ lúa (từ năm 2013 - 2014); tổng diện tích mô hình hơn 1.299ha với 903 nông dân tham gia. Trong đó, huyện Vĩnh Lợi hơn 643ha với 501 nông dân tham gia; huyện Giá Rai hơn 655ha với 402 nông dân tham gia.
 |
| Nông dân xã Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi) thu hoạch lúa hè thu. Ảnh: M.Đ |
Cụ thể, nông dân được hưởng chính sách hỗ trợ 50% chi phí mua lúa giống nguyên chủng, 100% chi phí mua dụng cụ sạ hàng, bình bơm động cơ, phân bón lá, phân vi sinh xử lý giống, thuốc vi sinh trừ rầy vào vụ thu đông. Riêng vụ đông xuân và hè thu 2014, Nhà nước hỗ trợ 1.800 đồng/kg lúa giống xác nhận và 100% chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Đặc biệt, nông dân được chuyển giao quy trình kỹ thuật sản xuất lúa.
Mô hình CĐML hình thành sự liên kết trong nông dân cũng như cộng đồng dân cư. Nông dân sử dụng từ 1 - 2 loại lúa giống lúa chất lượng cao, gieo sạ theo lịch thời vụ, né rầy và liên kết thành từng nhóm để áp dụng quy trình “1 phải - 5 giảm” (phải sử dụng giống xác nhận; giảm lượng giống gieo sạ, giảm lượng phân bón, giảm số lần phun thuốc bảo vệ thực vật, giảm lượng nước tưới và giảm thất thoát trong và sau thu hoạch). Đồng thời, mô hình CĐML còn áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM); ghi nhật ký đồng ruộng theo mẫu sổ tay ghi chép tình hình sản xuất lúa theo hướng VietGAP. Theo đó, từng bước xây dựng vùng lúa nguyên liệu đảm bảo chất lượng lúa đồng đều, đồng nhất về chủng loại.
Theo tính toán của nông dân tham gia mô hình CĐML, chi phí đầu tư cho ruộng trong mô hình gần 22 triệu đồng/ha, thấp hơn ruộng ngoài mô hình 2 triệu đồng/ha. Năng suất lúa bình quân đạt 6,5 - 7 tấn/ha. Lợi nhuận bình quân 16,5 triệu đồng/ha, cao hơn ruộng không áp dụng mô hình từ 1,5 - 2 triệu đồng/ha.
Ông Trần Văn Liêm (ấp 13, xã Phong Thạnh Đông A, huyện Giá Rai) - người có 2ha tham gia mô hình CĐML liên tiếp 3 vụ, cho biết: “Cả 3 vụ lúa thực hiện mô hình CĐML đều đạt năng suất rất cao, từ 6,5 - 7 tấn/ha. Năng suất và chất lượng lúa tăng, nhưng chi phí đầu tư giảm. Vì vậy, nông dân lãi thêm từ 2 - 3 triệu đồng/ha so với ruộng ngoài mô hình. Thời gian tới, mặc dù không được Nhà nước hỗ trợ, nhưng chúng tôi cũng sản xuất theo mô hình CĐML”.
Tuy nhiên, khi đánh giá về mô hình CĐML thực hiện ở huyện Vĩnh Lợi và Giá Rai, bà Hồng Kim Thư, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh cho rằng: “Mô hình CĐML thực hiện rất thành công, song vẫn còn bộc lộ một số vấn đề cần khắc phục. Đó là nông dân chưa thực hiện đúng quy trình CĐML, cụ thể là gieo sạ với mật độ cao (từ 150 - 170kg lúa/ha). Một số cán bộ cơ sở, kỹ thuật, cán bộ chỉ đạo chưa nắm đầy đủ thông tin, nội dung để tuyên truyền và vận động bà con tham gia CĐML. Sự phối hợp giữa cán bộ tập huấn với cán bộ xã, ấp chưa chặt chẽ nên chưa kịp thời giúp nông dân tháo gỡ vướng mắc, khó khăn. Một số nông dân tham gia mô hình CĐML không dự tập huấn đầy đủ. Đặc biệt là cơ sở hạ tầng đầu tư chưa đồng bộ, nhất là khâu chủ động tưới tiêu, nên nông dân chưa yên tâm khi tham gia. Quy trình thực hiện chưa phù hợp, nhất là khi áp dụng sạ hàng đối với một số vùng đất trũng, không bằng phẳng. Chưa có nhiều doanh nghiệp tham gia tiêu thụ sản phẩm cho nông dân…”.
Minh Đạt
Xem thêm bình luận