Những ngày qua, trên địa bàn tỉnh liên tục xuất hiện những trận mưa thất thường khiến tình hình sản xuất muối của diêm dân gặp khá nhiều khó khăn. Nhiều diện tích muối kết tinh, sắp đến kỳ thu hoạch, khi gặp mưa đã tan thành bọt nước...
Diêm dân huyện Đông Hải thu hoạch vụ muối cuối trong năm 2025. Ảnh: C.L
Nhiều diện tích muối bị ảnh hưởng
Vào trung tuần tháng 5 dương lịch thời tiết mới bắt đầu chuyển mùa và cũng là lúc bà con thu hoạch những vụ muối cuối cùng của năm, trước khi mùa mưa đến. Tuy nhiên, năm nay mới chỉ bước vào đầu tháng 5 trời đã liên tục xuất hiện những cơn mưa lớn khiến nhiều diện tích muối của bà con bị ảnh hưởng. Ông Hồ Châu Kỳ - thành viên Hợp tác xã (HTX) Muối công nghệ cao Huy Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) chia sẻ: “Mưa đến sớm quá nên mọi người không kịp trở tay. Có nhiều hộ muốn làm thêm vụ cuối rồi mới kết thúc vụ vì thấy thời tiết còn nắng quá tốt nhưng rồi đành bỏ không công vì mưa xuống, muối tan hết. Nhà tôi cũng có gần 2.000m2 muối bị tan chảy do những trận mưa vừa qua”.
Mưa xuất hiện sớm không chỉ khiến cho muối trên ruộng bị tan chảy mà còn ảnh hưởng đến lượng lớn muối thu hoạch được từ đầu vụ đến nay chưa kịp đưa vô tu muối nên diêm dân phải dùng bạt che tạm ngay trên bờ bao ruộng muối. Bên cạnh đó, nhiều nhà kho, tu muối từ những vụ muối trước còn chưa kịp tu sửa thì mưa đã đến. Ông Lưu Thanh Hiền (ấp Vĩnh Tiến, xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình) than thở: “Tu muối nhà tôi còn chưa kịp sửa, giờ mưa tới đành để tạm muối trên bờ bao, lấy bạt che kín lại để tránh bị nước mưa tràn vô, làm muối tan chảy. Giờ tôi đang mua vật tư để lo tu sửa lại kho chứa, dọn qua ruộng muối. Năm nay chắc phải kết thúc vụ muối sớm hơn mọi năm một lần cào”.
Là nghề phụ thuộc hoàn toàn vào thiên nhiên nên việc sản xuất muối của diêm dân luôn bị động. Để có thể chủ động phương án ứng phó với những bất lợi từ thời tiết, ngoài những kinh nghiệm dân gian được truyền dạy qua nhiều thế hệ thì hiện nay, việc theo dõi các kênh thông tin về thời tiết, mùa vụ cũng cần được đặc biệt quan tâm và thực hiện một cách khoa học. Bên cạnh đó, các ứng dụng trong sản xuất diêm nghiệp cũng ngày càng được nghiên cứu, phát minh sẽ giúp diêm dân phần nào giảm đi những vất vả, nhọc nhằn của nghề làm muối.
Để nghề muối phát triển bền vững
Cũng như hạt lúa, câu chuyện mất mùa được giá, được mùa thì mất giá trong khi khó tìm đối tác liên kết bền vững, lâu dài để xây dựng chuỗi giá trị cho hạt muối lâu nay luôn là nỗi trăn trở không chỉ của diêm dân mà cả ngành quản lý và các địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của tỉnh. Trong bài phát biểu khai mạc Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025 diễn ra ngày 6/3, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trần Hồng Hà đã nhấn mạnh, các địa phương ven biển, nhất là các địa phương có điều kiện và truyền thống làm muối (trong đó bao gồm Bạc Liêu) cần quan tâm hơn nữa đến việc hỗ trợ phát triển ngành sản xuất muối và chuỗi giá trị sản phẩm liên quan mật thiết đến muối.
Bên cạnh đó, để nghề muối phát triển bền vững, thị trường muối được ổn định, không còn tình trạng giá cả bấp bênh lệ thuộc vào thương lái, diêm dân cần xóa bỏ tư duy, tập quán sản xuất manh mún, nhỏ lẻ. Thay vào đó, nên mạnh dạn tham gia loại hình kinh tế tập thể như tổ hợp tác, HTX để được hỗ trợ các chính sách, nhất là được sản xuất theo chuỗi liên kết từ đầu vào đến đầu ra. Khi đó, diêm dân sẽ an tâm sản xuất mà không phải thấp thỏm rằng, muối khi thu hoạch không có người thu mua hoặc bị ép giá. Ông Hồ Minh Chiến - Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Dịch vụ sản xuất muối công nghệ cao Đông Hải, chia sẻ: “HTX hiện có 19 thành viên, sản xuất theo mô hình kinh tế hợp tác hộ gia đình. Từ khi tham gia HTX, đời sống xã viên cũng đã cơ bản ổn định. Những diêm dân có điều kiện trữ muối chờ thời điểm thích hợp mới bán ra thì khấm khá hơn”.
Qua xúc tiến đầu tư, tỉnh Bạc Liêu đã tìm được một số đối tác trong và ngoài nước trong liên kết tiêu thụ muối. Ông Ngô Nguyên Phong - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: “Tỉnh đã và đang định hướng sản xuất theo cách thức tăng dần chất lượng sản phẩm muối từ 3 sao lên 4 sao, 4 sao lên 5 sao. Hiện, Bạc Liêu đang đề xuất công nhận 2 sản phẩm muối đạt tiêu chuẩn OCOP hạng 5 sao trong năm nay”.
Chí Linh
Xem thêm bình luận