(CMO) Công tác quản lý Nhà nước về đất đai thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Do nhiều nguyên nhân nên thời gian qua công tác này chưa được thực hiện tốt, kéo theo hàng loạt hệ luỵ. Một trong những hệ luỵ có thể dễ dàng nhận thấy nhất là công tác giải phóng mặt bằng, tiến độ công trình, tiến độ giải ngân vốn, khiếu nại, tố cáo… ảnh hưởng lớn đến việc mời gọi, thu hút đầu tư.
Câu chuyện sổ đỏ - giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) của người dân là loại đất này nhưng thực tế đã chuyển sang loại đất khác đang là thực trạng nan giải. Thực tế này không chỉ mới xuất hiện gần đây mà đã tồn tại từ nhiều năm qua và diễn ra từ thành thị đến các vùng nông thôn. Đến nay, việc chỉnh lý, cấp đổi GCNQSDĐ theo đúng hiện trạng đang là bài toán khó.
Theo số liệu báo cáo của các huyện, TP Cà Mau về kết quả thực hiện chuyển dịch đất trồng lúa kém hiệu quả sang đất nuôi trồng thuỷ sản, đất trồng cây lâu năm, đất trồng cây hàng năm khác vô cùng lớn. Đồng thời, quá trình chuyển dịch này diễn ra từ năm 2002. Tuy nhiên, việc chỉnh lý trong GCNQSDĐ của người dân còn rất hạn chế.
Chậm chỉnh lý, cấp đổi
 |
| Dù huyện Thới Bình có diện tích chuyển dịch khoảng 12.679 ha, nhưng chỉ mới chỉnh lý trong GCNQSDĐ 669,78 ha. |
Cụ thể, trên địa bàn TP Cà Mau, diện tích cho phép chuyển dịch từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang các loại đất khác khoảng 14.108 ha. Tuy nhiên, việc chỉnh lý đến thời điểm này chỉ khoảng 2.732 ha. Tương tự trên địa bàn huyện Trần Văn Thời, diện tích cho phép chuyển dịch từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang các loại đất khác là 4.559 ha, đã chỉnh lý 753,6 ha; huyện Thới Bình diện tích chuyển dịch khoảng 12.679 ha và đã chỉnh lý chỉ 669,78 ha; huyện Cái Nước cũng không ngoại lệ, diện tích chuyển dịch khoảng 31.483 ha nhưng chỉnh lý đến thời điểm này chỉ khoảng 1.918 ha; hay huyện Phú Tân cũng có hơn 31.000 ha chuyển dịch, nhưng diện tích đã chỉnh lý chỉ khoảng 5.473 ha...
Từ thực tế trên có thể thấy, dù nhiều huyện diện tích gần như toàn bộ chuyển sang nuôi trồng thuỷ sản, nhưng trong GCNQSDĐ vẫn còn là đất nông nghiệp, có nơi đất trồng lúa. Sự chậm trễ này được Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Huỳnh Thanh Dũng phân tích, nguyên nhân chính là do người sử dụng đất không phối hợp để thực hiện; có trường hợp chủ đất không trực tiếp sử dụng và không có mặt ở địa phương nên không liên hệ được. Người sử dụng đất chưa thực sự quan tâm đến việc chỉnh lý hồ sơ địa chính, cấp đổi GCNQSDĐ theo đúng quy định. Nhiều hộ dân tiến hành vay vốn tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng và việc phối hợp giữa Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai các huyện, TP Cà Mau với các chi nhánh ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn.
 |
| Khu dân cư tự phát là khó khăn lớn nhất cho TP Cà Mau trong công tác chỉnh trang, nâng cấp đô thị. |
Để chỉnh lý, cấp đổi GCNQSDĐ đúng theo hiện trạng, vào tháng 8/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường triển khai thực hiện thí điểm cập nhật, chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính, cấp đổi GCNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn Khóm 3, Khóm 4, Phường 8 và ấp Xóm Lớn, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau. Tuy nhiên, sau thời gian triển khai, kết quả không như mong đợi - dù đã gửi thư đến nhà hộ dân, thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng nhưng nhiều hộ dân không phối hợp.
Đến ngày 29/4/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường ban hành Công văn số 1056/STNMT-VPĐKĐĐ về việc thực hiện thí điểm cập nhật, chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính, cấp đổi GCNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân địa bàn Khóm 4, Phường 4. Trên cơ sở đó, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Cà Mau phối hợp cùng UBND Phường 4 rà soát, lập danh sách chủ sử dụng đất thuộc khu vực cho phép chuyển dịch từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang đất nuôi trồng thuỷ sản. Qua rà soát, có 361 trường hợp, theo đó UBND Phường 4 tiến hành thông báo đến các chủ đất với nhiều hình thức như trên các phương tiện thông tin đại chúng, gửi thông báo chuyển phát nhanh…
Tuy nhiên, đến nay chỉ có 11 chủ sử dụng đất liên hệ với UBND Phường 4 Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Cà Mau để được hướng dẫn thực hiện chỉnh lý với diện tích khoảng 22.706 m2. Trong đó, có nhiều trường hợp không thể xác định được địa chỉ chính xác của chủ đất. Lý giải vì sao không thể xác định được địa chỉ chủ đất khi đã có GCNQSDĐ, Phó giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Nguyễn Công Nhân cho biết, công tác quản lý hồ sơ đất đai trên địa bàn thành phố đến nay đã trải qua 4 đơn vị. Trước đây là Phòng Đô thị rồi đến Phòng Địa chính, sau đó đến Phòng Tài nguyên và Môi trường, hiện nay là Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất. Tất cả hồ sơ trước đây đều được quản lý trên hồ sơ giấy nên việc cập nhật, điều chỉnh rất khó khăn.
Xây dựng trái phép tràn lan
Tốc độ đô thị hoá ngày một nhanh, kéo theo tình trạng xây dựng không phép hoặc trái phép trên đất nông nghiệp trong khu vực nội ô thành phố ngày một nhiều. Nhiều khu vực người dân mở đường để phân lô bán nền, hình thành những tuyến, khu dân cư tự phát.
Qua kết quả rà soát trước đó, đến hết năm 2018, trên địa bàn TP Cà Mau, tổng chiều dài các hẻm tự phát lên đến 13.470 m. Theo đó, số nền đã mua bán là 1.451 nền, số nhà đã xây dựng là 1.003 căn, số đồng hồ điện đã lắp đặt là 957 cái, số hộ được lắp đồng hồ nước là 921 hộ. Kể từ đó đến nay, mặc dù con số này không phát sinh nhiều như thực trạng trước đó nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Do điều kiện kinh tế khó khăn nên một bộ phận người dân, chủ yếu là người thu nhập thấp, dù biết việc mua bán đất tại các hẻm tự mở thiếu hạ tầng kỹ thuật, giao thông, điện, nước và xây dựng nhà vi phạm quy định pháp luật nhưng vẫn vi phạm do nhu cầu thiết yếu về nhà ở. Tuy nhiên, để xảy ra tình trạng này một phần xuất phát từ sự lỏng lẻo trong công tác quản lý tại cơ sở. Chưa kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm mà chỉ dừng lại ở bước xử phạt hành chính, không kiên quyết thực hiện các bước tiếp theo theo quy định…
Đó là chưa tính đến việc vi phạm trong trật tự xây dựng thời gian qua tại các huyện và thành phố. Số lượng vi phạm trật tự xây dựng, trật tự đô thị qua các đợt kiểm tra với số lượng khá lớn. Trong đó, chủ yếu là xây dựng công trình không có giấy phép, công trình sai giấy phép, công trình trên đất không được phép xây dựng, công trình vi phạm hành lang an toàn lộ giới.
Việc chỉnh lý trong GCNQSDĐ của người dân còn chậm và đang tồn đọng số lượng lớn, xây dựng không phép hoặc trái phép trên đất nông nghiệp, vi phạm trong trật tự xây dựng… Tất cả tình trạng trên không chỉ gây khó khăn cho công tác quản lý ở cơ sở, công tác đầu tư chỉnh trang xây dựng đô thị, mà còn khó khăn lớn cho công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, thu hút đầu tư, xây dựng công trình dự án phục vụ dân sinh, phát triển kinh tế - xã hội..../.
Nguyễn Phú
Bài 2: GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG MẤT NHIỀU THỜI GIAN
Xem thêm bình luận