Kinh tế tập thể (KTTT) hay hợp tác xã (HTX) có vai trò hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn. Năm 2014, hoạt động KTTT đạt được nhiều kết quả khả quan. Song, vấn đề vốn vay để các tổ chức KTTT mở rộng sản xuất, kinh doanh vẫn còn gặp khó khăn. Để HTX phát triển, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi về vốn.
Lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh trao giấy chứng nhận kết nạp các thành viên mới tại hội nghị Ban Chấp hành Liên minh HTX tỉnh lần thứ 12 (mở rộng). Ảnh: M.Đ
Chấn chỉnh lại hoạt động các HTX
Toàn tỉnh có 756 HTX với 20.352 thành viên. Trong đó, có 664 HTX hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp với 19.101 thành viên. Riêng HTX nông - lâm - ngư nghiệp có 54 HTX (gồm 30 HTX nông nghiệp, 21 HTX nuôi trồng thủy sản và 3 HTX diêm nghiệp) với hơn 3.867 thành viên. Tổng vốn hoạt động của các HTX gần 28,2 tỷ đồng. Hầu hết các HTX hoạt động chủ yếu là dịch vụ phục vụ sản xuất lúa giống, phân bón, làm đất, dịch vụ thủy lợi, tiêu thụ sản phẩm, xử lý sau thu hoạch…
Đa số các HTX trên lĩnh vực này còn yếu về vốn, thiếu trình độ quản lý, phương thức hoạt động. Lợi ích HTX mang lại cho các thành viên chưa cao. Nhiều HTX chưa có khả năng thực hiện báo cáo tài chính, mở và ghi chép sổ sách kế toán theo quy định, hạn chế trong xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh… Nhìn chung, các HTX quy mô hoạt động nhỏ, thiết bị máy móc lạc hậu nên hoạt động kém hiệu quả. Đa số HTX hoạt động cầm chừng, một số HTX yếu kém, ngừng hoạt động.
Đầu năm 2015, Liên minh HTX tỉnh kết nạp 9 thành viên mới và đã xóa 29 thành viên. Để giúp các HTX, nhất là HTX nông nghiệp đi vào hoạt động ổn định và hiệu quả, Liên minh HTX tỉnh xây dựng thí điểm mô hình HTX làm ăn hiệu quả, từ đó rút kinh nghiệm để nhân rộng nhằm vực dậy sự phát triển của các loại hình KTTT. Tiêu biểu là HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu) đã liên kết, đầu tư, bao tiêu sản phẩm của 3 HTX. Đồng thời, bao tiêu sản phẩm cho 200 hộ dân với diện tích 200ha, thu được 15 tấn nguyên liệu, giá trị 12 tỷ đồng. Hầu hết các hộ được bao tiêu sản phẩm lợi nhuận 40 triệu đồng/ha… Ngoài ra, HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu còn thực hiện tốt công tác an sinh xã hội.
Tháo gỡ khó khăn về vốn
Là một trong những HTX đan lưới, giải quyết việc làm cho nhiều lao động, nhưng nhiều năm liền HTX đan lưới Đoàn Kết (thị trấn Giá Rai, huyện Giá Rai) vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn vay, kể cả nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX.
Bà Lưu Tuyết Lệ, Chủ nhiệm HTX đan lưới Đoàn Kết cho biết: “Hiện nay, các HTX, nhất là HTX nông nghiệp có nhu cầu vốn rất lớn. Song, nhiều năm liền chúng tôi vẫn không được vay vốn. Chúng tôi đề nghị Liên minh HTX tỉnh, lãnh đạo huyện quan tâm, hỗ trợ các thủ tục để HTX được tiếp cận nguồn vốn vay nhằm mở rộng, phát triển sản xuất”.
Còn theo ông Cao Thành Văn, Chủ nhiệm HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu: “Để đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT, trước hết cần quan tâm nguồn nhân lực. Sau đó là vấn đề vốn vay cho các HTX. Hiện nay, hầu hết các HTX chưa được vay vốn ngân hàng do không có tài sản thế chấp. Nhiều HTX được vay vốn Quỹ hỗ trợ phát triển HTX nhưng quá ít, không đáp ứng nhu cầu. Vì vậy, Nhà nước nên có chính sách, ưu đãi cho các HTX vay vốn”.
Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, song cũng phải nhìn nhận, những năm gần đây, lĩnh vực KTTT của tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Một số hạn chế yếu kém của KTTT từng bước được khắc phục; cấp ủy, chính quyền các cấp đã quan tâm hơn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho HTX, tổ hợp tác phát triển. Các HTX, tổ hợp tác từng bước được củng cố về tổ chức, bộ máy. Song, vấn đề lớn nhất vẫn là vốn. Bởi, có giải quyết được vốn vay thì các HTX và KTTT mới phát triển.
Minh Đạt