Năm 2013, Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV) tỉnh đã kịp thời tham mưu cho Sở NN&PTNT chỉ đạo công tác sản xuất và phòng trừ sâu bệnh. Từ đó, không xảy ra trường hợp sâu bệnh gây thiệt hại trên diện rộng. Nhiều mô hình sản xuất trình diễn đạt hiệu quả kinh tế cao. Nông dân áp dụng sản xuất vừa giảm chi phí vừa tăng thêm thu nhập. Đây là những mô hình được Chi cục BVTV tỉnh khuyến cáo nhân rộng trong năm 2014.
Chủ động phòng các loại sâu bệnh
Năm 2013, diện tích trồng lúa toàn tỉnh ở các vụ là 181.800ha, đạt 101,04% kế hoạch; năng suất bình quân gần 5,5 tấn/ha, tổng sản lượng lúa 990.500 tấn, đạt 101,59% kế hoạch. Riêng diện tích lúa - tôm, toàn tỉnh xuống giống gần 28.500ha; năng suất 4,13 tấn/ha, sản lượng lúa 117.610 tấn. Ngành chức năng khuyến cáo nông dân sử dụng các loại lúa giống như OM 4900, OM 6976, OM 1490, OM 2517, OM 4218 và OM 5451, VND 95-20 và OM 6677, OM 6162, OM 7347… Và một số loại lúa giống kháng được sâu bệnh khá cao như các giống kháng rầy nâu, bệnh đạo ôn, đạo ôn lá, cổ bông, cháy bìa lá…
![]() |
Chi cục BVTV tỉnh tập huấn cho nông dân tham gia mô hình cánh đồng mẫu lớn ở xã Vĩnh Hưng (huyện Vĩnh Lợi). Ảnh: M.Đ |
Công tác điều tra dự báo và chỉ đạo phòng trừ bảo vệ sản xuất được Chi cục BVTV tỉnh thực hiện khá tốt. Chi cục đã ra 52 thông báo cho nông dân trên các phương tiện thông tin đại chúng giúp nông dân phòng trừ tốt các loại sâu bệnh. Đồng thời cấp phát thuốc hỗ trợ dập dịch (gồm 5.000 chai Bassa 50EC, 4.200kg Map Judo 25WP) để phòng trừ 9.500ha lúa nhiễm rầy nâu.
Trình diễn những mô hình sản xuất hiệu quả
Năm 2013, Chi cục BVTV tỉnh đã trình diễn nhiều mô hình sản xuất đạt hiệu quả kinh tế cao như chương trình “3 giảm - 3 tăng”; mô hình quản lý rầy nâu, bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá; hay mô hình quản lý dinh dưỡng… Nổi bật là mô hình cánh đồng mẫu lớn và hướng dẫn ghi chép sổ tay sản xuất theo hướng VietGAP. Song song đó, thực hiện 9 điểm trình diễn với tổng diện tích hơn 1.300ha, gồm 1.020 nông dân tham gia. Năng suất bình quân các vụ lúa đạt 7 tấn/ha và lợi nhuận tăng so với ruộng nông dân không áp dụng mô hình là 3 triệu đồng/ha. Cá biệt, có một số ruộng lúa trong mô hình lợi nhuận cao hơn 4 - 5 triệu đồng/ha. Ngoài ra, mô hình cánh đồng mẫu lớn và hướng dẫn ghi chép sổ tay sản xuất theo hướng VietGAP tăng sự liên kết giữa nông dân với nông dân, nông dân với doanh nghiệp. Qua đó, giúp nông dân nâng cao kỹ năng canh tác lúa theo hướng an toàn, bền vững; làm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng; giúp nông dân từng bước chuyển sang sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP.
Bên cạnh các mô hình sản xuất lúa thì chương trình rau an toàn cũng được triển khai thực hiện. Năm 2013 thực hiện 4 mô hình rau an toàn các loại thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP). Hiệu quả là lợi nhuận tăng gần 12 triệu đồng/ha so với nông dân không áp dụng mô hình. Các mô hình trồng rau an toàn đạt hiệu quả cao đã góp phần nâng cao ATVSTP; giúp nông dân áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào quy trình sản xuất rau an toàn, nâng cao chất lượng nông sản. Từ đó, tăng thu nhập cho nông dân và nhân rộng chương trình rau an toàn để cung cấp thực phẩm sạch cho cộng đồng, từng bước xây dựng vùng sản xuất rau theo hướng VietGAP.
Ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, khẳng định: “Các mô hình trình diễn của Chi cục BVTV đều đạt hiệu quả kinh tế cao. Vì vậy, năm 2014, ngành Nông nghiệp khuyến khích nông dân nhân rộng các mô hình sản xuất đạt hiệu quả kinh tế, nhất là mô hình cánh đồng mẫu lớn”.
Nhiệm vụ, giải pháp năm 2014
Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ NN&PTNT và các cơ quan cấp trên, ngành Nông nghiệp tỉnh đẩy mạnh thực hiện các biện pháp phòng trừ rầy nâu, bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá và các loại sâu bệnh trên cây trồng năm 2014; tăng cường, củng cố hệ thống bẫy đèn ở xã giúp phát hiện nhanh chóng, kịp thời mật số rầy di trú phát sinh. Từ đó, có dự báo chính xác thời điểm rầy nở rộ để tổ chức phòng trừ hiệu quả.
Thực hiện quyết liệt và đồng bộ ngay từ đầu vụ trong việc phòng trừ rầy nâu và bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá. Tổ chức ra quân phun thuốc trừ rầy nâu đồng loạt đối với những vùng có mật số rầy cao. Theo dõi chặt chẽ diễn biến của rầy nâu và các loại sâu bệnh hại lúa. Đồng thời hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc trừ rầy nâu theo phương pháp “4 đúng”. Chỉ đạo việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật tổng hợp, “1 phải - 5 giảm”, “3 giảm - 3 tăng”, tiết kiệm nước, quản lý rầy nâu và bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá; quản lý dinh dưỡng, IPM, rau an toàn… nhằm mục tiêu tăng năng suất, hạn chế tối đa sự phá hại của sâu bệnh, giảm giá thành sản xuất, góp phần bảo vệ môi trường, sức khỏe người tiêu dùng, người sản xuất.
Năm 2014, Chi cục BVTV tỉnh sẽ triển khai 6 mô hình quản lý rầy nâu, 8 mô hình quản lý dinh dưỡng, 16 điểm mô hình cánh đồng mẫu lớn ở các huyện Vĩnh Lợi, Giá Rai, Hòa Bình, Phước Long và Hồng Dân.
Đối với bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá, Chi cục BVTV tỉnh hướng dẫn nông dân nhổ bỏ cây lúa bệnh, trường hợp nhiễm bệnh nặng thì tiêu hủy và vệ sinh đồng ruộng bằng cách cày trục. Tổ chức phun xịt thuốc trừ rầy trên diện tích nhiễm bệnh nếu có rầy nâu xuất hiện trước khi nhổ bỏ hoặc tiêu hủy. Sau khi tiêu hủy không được gieo sạ lại ngay, chỉ gieo sạ sau thời gian cách ly và phù hợp với thời vụ theo hướng dẫn của ngành chuyên môn. Ưu tiên áp dụng các kỹ thuật mới để sản xuất bền vững. Quản lý rầy nâu, bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá hiệu quả. Khuyến khích nông dân sử dụng giống xác nhận, chất lượng cao, bố trí cơ cấu giống, mùa vụ hợp lý, mỗi loại giống không quá 20%.
Minh Đạt