Tại hội nghị triển khai công tác phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo sản xuất vụ đông xuân 2012 - 2013 khu vực ĐBSCL tại Bạc Liêu, nhiều chuyên gia nhận định, đánh giá tình hình xâm nhập mặn ở nhiều góc độ. Dưới đây là ý kiến của họ như những hiến kế giúp các tỉnh đưa ra giải pháp phù hợp để bảo vệ trà lúa.
* Ông Nguyễn Minh Giám, Phó Giám đốc Đài Khí tượng - Thủy văn khu vực Nam bộ: Phòng chống xâm nhập mặn càng sớm càng tốt.
Mùa khô năm 2013, ĐBSCL sẽ không còn cơn bão hay áp thấp nhiệt đới nào xảy ra. Thứ hai là nhiệt độ cả vùng ĐBSCL sẽ nóng hơn trung bình nhiều năm, có thể lên tới 35 - 37oC. Tuy nhiên, từ nay đến hết mùa khô sẽ có nhiều đợt mưa trái mùa. Những cơn mưa này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của người dân.
Về thủy văn, năm 2012 không có lũ, nguồn nước ngọt về ĐBSCL năm 2013 rất thiếu, do đó xâm nhập mặn sẽ sớm và sâu hơn, tương đương năm 2005. Đặc biệt, những ngày đầu tháng 1/2013, độ mặn 4%o đã vào sâu trong đất liền 40km. Đây là hiện tượng rất đặc biệt và rất sớm so với tình hình chúng tôi theo dõi từ trước đến nay.
Riêng tỉnh cuối nguồn nước ngọt như Bạc Liêu, nguồn nước càng thiếu hụt hơn. Nguồn nước ngọt ở Bạc Liêu những tháng tới chắc chắn sẽ khan hiếm. Vì vậy, tôi đề nghị Bạc Liêu triển khai giải pháp phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn càng sớm càng tốt.
* PGS.TS Phạm Văn Dư, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT): Sẽ có khoảng 40% diện tích lúa bị hạn hán
Tôi cho rằng, hội nghị này diễn ra rất kịp thời nhằm thông báo tình hình đến các tỉnh để phối hợp. Năm 2013, diện tích có khả năng bị hạn chiếm khoảng 40% diện tích ở ĐBSCL, trong đó khoảng 100.000ha có khả năng bị thiệt hại lớn. Tôi đề nghị các tỉnh củng cố lại đập ngăn mặn, sên vét các lòng kênh, khai thông dòng chảy để trữ nước ngọt, nhất là tỉnh cuối nguồn. Tôi đề nghị không xuống giống vụ xuân hè.
Trong điều kiện này, nếu phải chống hạn cho vụ xuân hè thì rất khó. Về lâu dài, tôi lưu ý các viện, trường đẩy mạnh việc chọn tạo giống lúa chịu được độ mặn cao hơn 4%o. Các giống lúa mới cần kết hợp chịu được cả hạn và phèn, thời gian sinh trưởng ngắn. Ở những vùng nhạy cảm, tôi đề nghị các tỉnh cần có chính sách hỗ trợ nông dân bị thiệt hại bởi hạn và mặn.
* Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Trung tâm Quản lý và Khai thác các công trình thủy lợi Bạc Liêu: Cần lấy nước kịp thời và sử dụng nước tiết kiệm
Tháng 2, 3, 4 và 5/2013, Bạc Liêu sẽ xảy ra xâm nhập mặn rất lớn. Nước mặn từ hướng biển Tây đẩy tới Ngã Năm (Sóc Trăng) có thể tăng lên từ 10 - 12%o. Khi cần đóng cống để giữ ngọt cứu lúa, nếu thiếu nước mặn nhất thời cho nuôi tôm, bà con ở vùng chuyển đổi nên thông cảm.
Trước hoặc sau triều cường, nông dân vùng lúa cần chuẩn bị máy bơm để lấy nước lên ruộng kịp thời. Bà con trồng lúa cần chú ý các bản tin, thông báo của Ban chỉ đạo sản xuất tỉnh để bơm nước vào ruộng và có kế hoạch sử dụng nước tiết kiệm để vụ lúa đông xuân mới đạt được thắng lợi.
T.Đ (lược ghi)