Thứ năm, 6-11-25 21:08:00
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Nuôi trồng thủy sản năm 2013: Thời cơ và thách thức

Báo Cà Mau

Nuôi trồng thủy sản của tỉnh Bạc Liêu đã vào chính vụ. Vì vậy, vấn đề nguồn nước, con giống thủy sản, chất lượng thức ăn, thuốc thú y thủy sản… cũng đang trở nên nóng bỏng. Tình trạng tranh chấp mặn - ngọt giữa cây lúa và con tôm tiếp tục xảy ra khi hầu hết giải pháp đều chỉ mang tính tạm thời. Trước thực trạng ấy, hướng đi nào cho sự phát triển của con tôm là câu hỏi đang chờ lời giải.

Bài 1: Tranh chấp mặn - ngọt còn dài

Mùa khô năm 2013 được dự báo là một mùa xâm nhập mặn diễn ra gay gắt ở vùng Bắc Quốc lộ 1A, đe dọa hàng chục ngàn héc-ta lúa đông xuân của tỉnh. Để bảo vệ lúa, nên con tôm vùng Bắc nhiều lúc phải thiếu nước mặn để sống. Những lúc cao điểm, các cuộc họp cấp tỉnh, cấp bộ và liên vùng lại diễn ra tại Bạc Liêu để tìm tiếng nói chung cho sự hài hòa lợi ích giữa cây lúa và con tôm.

Vùng Bắc Quốc lộ 1A của tỉnh bao gồm các huyện: Hồng Dân, Phước Long và một phần của huyện Giá Rai, Hòa Bình, Vĩnh Lợi, TP. Bạc Liêu, diện tích tự nhiên hơn 157.000ha, trong đó 91% quỹ đất dùng cho trồng lúa.

Năm 2012, sản lượng lúa ở vùng này đạt 948.000 tấn (trên 400.000 tấn lúa hàng hóa), chiếm trên 90% sản lượng lúa toàn tỉnh. Diện tích nuôi trồng thủy sản chiếm hơn 50% diện tích nuôi trồng thủy sản toàn tỉnh, thế mạnh là mô hình tôm - lúa.

Thủy lợi... nửa vời

Năm nào cũng vậy, hễ vào mùa khô, vùng Bắc của tỉnh lại xuất hiện một thực trạng: đủ nước ngọt cho cây lúa thì thiếu nước mặn cho con tôm, và ngược lại. Chuyện thả tôm trễ vụ do thiếu nước mặn xảy ra hàng ngày ở vùng này.

Kênh xáng Quản Lộ - Phụng Hiệp là con đường chính (đường xương sống) đảm đương tới hai nhiệm vụ: lấy nước ngọt cho Bạc Liêu từ sông Hậu về và cấp nước mặn phục vụ nuôi tôm vùng Bắc khi tỉnh mở cống điều tiết nước mặn từ phía biển Đông. Do không có sự tách bạch giữa kênh ngọt và kênh mặn cho nên tranh chấp mặn - ngọt xảy ra liên tục ở khu vực này. Con tôm ở nơi cuối nguồn điều tiết nước mặn thuộc huyện Hồng Dân năm nào cũng đối mặt với sự thiếu nước và thiếu độ mặn.

Hệ thống cống phân ranh mặn - ngọt trên địa bàn huyện Giá Rai. Ảnh: T.Đ

Người ta nói: thủy lợi vùng Bắc của tỉnh là kiểu thủy lợi nửa vời. Đó là thủy lợi chỉ ngăn mặn được ở phía biển Đông, còn phía biển Tây “thả cửa” từ A tới Z. Nếu như nằm dọc Quốc lộ 1A, Bạc Liêu có 21 cống dùng để ngăn mặn và lấy nước mặn phục vụ nuôi tôm theo ý muốn, thì hướng biển Tây thuộc tỉnh Kiên Giang không hề có một cống nào dùng để ngăn mặn đẩy vào Bạc Liêu từ sông Cái Lớn, Cái Bé. Ngoài ra, vùng Bắc còn phải chống chọi một lượng nước mặn khá lớn xâm nhập từ phía Cà Mau do nhiều tuyến kênh ở đây còn hở. Cũng bởi yếu tố liên tỉnh nên muốn khép kín bằng các giải pháp công trình (cống, đập, âu thuyền…), các tỉnh đều dựa vào vốn đầu tư của Bộ NN&PTNT. Công trình phục vụ cho điều tiết nước theo ý muốn không biết bao giờ mới có nhưng điều đang diễn ra ở Bạc Liêu là phải chống chọi xâm nhập mặn tới mệt mỏi.

Tiến sĩ Tăng Đức Thắng, Viện trưởng Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, đánh giá: “Do tác động biến đổi khí hậu và nước biển dâng, vùng Bắc của Bạc Liêu chịu ảnh hưởng tới hai chế độ triều cường, thời gian ngọt ngày càng ngắn và thời gian mặn ngày càng dài ra. Trong tương lai gần, Bạc Liêu sẽ rất khó khăn về nguồn nước ngọt phục vụ trồng lúa nếu không chủ động ngay từ bây giờ”.

Lời giải cho sự hài hòa lợi ích

Ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Năm nào cũng vậy, vùng Bắc của tỉnh có tới 6.000ha đất nuôi tôm bị thiếu nước mặn. Để giải quyết tốt tranh chấp mặn - ngọt, tỉnh đang đề nghị Bộ NN&PTNT hỗ trợ Bạc Liêu đầu tư hệ thống đê bao khép kín ở vùng mặn để Bạc Liêu có điều kiện chuyển từ 1 vụ lúa - 1 vụ tôm lên 1 vụ tôm - 2 vụ lúa trong năm.

Trước tình trạng nóng bỏng về xâm nhập mặn, hàng loạt công trình thủy lợi gồm các cống, đập, âu thuyền… đã được Bộ NN&PTNT đưa vào quy hoạch để đầu tư kinh phí xây dựng. Theo ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Trung tâm Quản lý - khai thác công trình thủy lợi tỉnh: “Một âu thuyền Ninh Quới hiện đại đủ sức ngăn mặn, giữ ngọt cho vùng Bắc của tỉnh với tổng kinh phí 250 tỷ đồng đã được Bộ NN&PTNT đồng ý đầu tư, giai đoạn 2015 - 2020. Trong quy hoạch đó, cống Cái Lớn và cống Cái Bé ngăn mặn từ phía biển Tây tràn vào Bạc Liêu cũng đã được Bộ đồng ý đầu tư xây dựng, giai đoạn đến năm 2015 với gần 1.800 tỷ đồng”.

Tuy nhiên, cũng theo ông Minh, những công trình đó hãy còn khá lâu chúng ta mới có. Trước mắt, giải pháp của tỉnh là sẽ điều tiết nước mặn phục vụ nuôi tôm không trùng vào lúc xảy ra triều cường biển Đông và biển Tây để tránh ảnh hưởng đến vùng ngọt của tỉnh Sóc Trăng.

Mặt khác, để ứng phó với xâm nhập mặn đang đến rất gần, đe dọa tới nền nông nghiệp của nhiều tỉnh vùng Nam bán đảo Cà Mau, sáng 8/3/2013, tại Bạc Liêu đã diễn ra hội nghị cấp vùng với sự tham gia của các tỉnh cùng hưởng lợi từ hệ thống thủy lợi Quản Lộ - Phụng Hiệp. Đồng thời cũng thành lập Ban chỉ đạo quản lý hệ thống thủy lợi Quản Lộ - Phụng Hiệp cùng với Quy chế vận hành hệ thống thủy lợi Quản Lộ - Phụng Hiệp.

Ông Vũ Văn Thặng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT), cho hay: “Bộ đã có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ ĐBSCL 200 tỷ đồng chống hạn và mặn ở mùa khô năm 2013. Ban điều hành hệ thống thủy lợi Quản Lộ - Phụng Hiệp đặt tại Bạc Liêu nên tỉnh có quyền chủ động đề xuất giải pháp sao cho phát triển hài hòa cả tôm, lúa và giữa các tỉnh, các vùng”.

HỮU DUYÊN

Bài 2: Nuôi tôm thẻ hay tôm sú?

Làm nông như ông Võ Thành Quốc

Ở vùng đất rừng tràm Khánh An, có nhiều nông dân cần cù, sáng tạo, biết làm nông theo cách riêng của mình. Trong số đó, ông Võ Thành Quốc (ấp 13) là một tấm gương tiêu biểu, không chỉ làm giàu từ trồng lúa, nuôi tôm mà còn tận dụng bờ vuông, bờ kênh để trồng hoa màu, tạo nguồn thu ổn định quanh năm. Nhờ cách làm hiệu quả, ông trở thành điển hình trong phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi của địa phương.

Bước tiến dài cho gạo BL9

Cuối năm 2023, giống lúa BL9 của tỉnh Cà Mau được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) công nhận lưu hành đặc cách, Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh phối hợp triển khai sản xuất tại nhiều địa phương trên địa bàn và đạt hiệu quả khá cao. Ðặc biệt, gạo từ giống lúa này được Hợp tác xã (HTX) Thanh Sơn (xã Vĩnh Mỹ) phát triển thành sản phẩm OCOP 3 sao, tạo tiền đề để mở rộng và vươn xa hơn trên thị trường.

Vĩnh Mỹ: Từ vùng đất khó vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no

Vĩnh Mỹ từng là xã khó khăn, đời sống của người dân nói chung, đồng bào dân tộc Khmer nói riêng nơi đây gần như phụ thuộc hoàn toàn vào nông nghiệp truyền thống. Việc sản xuất nhỏ lẻ, chủ yếu trông chờ vào thiên nhiên và đầu ra phụ thuộc vào thương lái, nên cái nghèo cứ đeo bám từng nếp nhà. Tuy nhiên, những năm gần đây, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương và nỗ lực vươn lên của người dân, Vĩnh Mỹ đã đổi thay rõ nét, từng bước chuyển mình hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng đời sống người dân ấm no, hạnh phúc.

Hơn 50 doanh nghiệp tập huấn kiến thức về tiêu chuẩn và chứng nhận Halal

Nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau tiếp cận và cập nhật những quy định mới nhất về tiêu chuẩn, chứng nhận cũng như an toàn thực phẩm trong hệ thống quản lý chất lượng Halal, ngày 29/10, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức lớp tập huấn kiến thức về tiêu chuẩn và chứng nhận Halal dành cho các doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ sở sản xuất kinh doanh trong tỉnh.

Làm giàu từ nông nghiệp hiện đại

Thực hiện chủ trương phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, tỉnh Cà Mau khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi mô hình sản xuất, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật và công nghệ nhằm nâng cao năng suất, chất lượng nông sản. Nhiều mô hình hiệu quả được triển khai, không chỉ mang lại thu nhập cao mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, hướng tới nền nông nghiệp thông minh, hiện đại và thân thiện với môi trường.

Kiến nghị tháo gỡ vướng mắc về thuế giá trị gia tăng

“Trong khi chờ quy định mới, các cơ quan thuế cần vừa thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách, vừa hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp giảm bớt khó khăn; ngành ngân hàng linh hoạt trong tín dụng để tháo gỡ vốn cho doanh nghiệp. Đồng thời, các sở, ngành liên quan cần tiếp tục quan tâm xử lý các vấn đề về chiếu xạ, tạp chất và chất lượng sản phẩm, góp phần thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản của tỉnh”.

Cà Mau thúc đẩy hợp tác quốc tế phát triển ngành cua biển

Trong khuôn khổ Hội thảo quốc tế về Ứng dụng hệ gen trong nông nghiệp (International Symposium on Applied Genomics in Agriculture) diễn ra từ ngày 27-29/10/2025 tại Trường Đại học VinUni (Hà Nội), Đoàn công tác của Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Cà Mau, do ông Quách Văn Ấn, Phó Giám đốc Sở làm Trưởng đoàn, đã tham dự và triển khai nhiều hoạt động quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phát triển ngành cua biển Cà Mau.

Tăng thu nhập từ nghề tay trái

Lục bình (hay còn gọi là bèo tây) là loài cây mọc nổi, sinh sôi nhanh trên sông, kênh, rạch vùng ngọt hoá Cà Mau và không mang lại giá trị kinh tế cao. Nhưng vài năm gần đây, loại cây dại này đã trở thành nguồn nguyên liệu chính tạo ra những sản phẩm thủ công mỹ nghệ đẹp mắt, nâng tầm giá trị và mang lại thu nhập đáng kể.

Sẵn sàng Ngày hội Cua Cà Mau

Sau thành công của Ngày hội Cua Cà Mau lần thứ I năm 2022, tỉnh Cà Mau hiện đang khẩn trương chuẩn bị tổ chức Ngày hội Cua Cà Mau lần thứ II năm 2025. Sự kiện không chỉ là dịp tôn vinh sản vật đặc trưng của địa phương mà còn thể hiện khát vọng đưa con cua Cà Mau vươn tầm thương hiệu quốc gia, khẳng định vị thế sản vật chủ lực của vùng đất cực Nam Tổ quốc.

Mắm cá lóc đồng U Minh vào OCOP

Từ lâu, vùng đất U Minh nổi tiếng với những cánh rừng tràm bạt ngàn và từ đó cũng cho ra mật ong rừng tràm trứ danh. Cùng với đó là nguồn nguyên liệu cá đồng phong phú không chỉ làm ra nhiều món ngon mà còn là lưu giữ nghề làm mắm cá lóc đồng truyền thống.