Một trong những thành tựu quan trọng trong tăng trưởng kinh tế từ khi tái lập tỉnh (năm 1997) đến nay là phát triển công thương nghiệp. Các hoạt động công thương nghiệp không chỉ góp phần tích cực khai thác có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, mà còn giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho hàng ngàn lao động của địa phương.
Công nghiệp, thương mại phát triển
Với thế mạnh là sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, Bạc Liêu có điều kiện thuận lợi cho công nghiệp chế biến phát triển, nhất là chế biến thủy sản xuất khẩu. Nếu từ năm 1997 đến năm 2000, toàn tỉnh chỉ có vài nhà máy chế biến tôm với kim ngạch xuất khẩu vài triệu USD/năm, thì đến nay đã có gần 20 nhà máy chế biến với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 450 triệu USD/năm. Đặc biệt, các nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu của tỉnh không ngừng được mở rộng về quy mô, công suất và ứng dụng công nghệ, dây chuyền sản xuất hiện đại. Qua đó, nâng tổng sản lượng thủy sản chế biến thủy sản xuất khẩu hơn 63.000 tấn, tăng 11 lần so với năm 1997. Đồng thời nhiều công ty chế biến thủy sản xuất khẩu đã xây dựng được thương hiệu như: Công ty Cổ phần chế biến thủy sản - xuất nhập khẩu Âu Vững, Công ty TNHH thực phẩm thủy sản Minh Bạch, Công ty TNHH MTV chế biến thủy sản xuất khẩu Thiên Phú, Công ty TNHH chế biến thủy sản và xuất nhập khẩu Trang Khanh…
Công nhân chế biến tôm xuất khẩu tại Công ty TNHH thực phẩm thủy sản Minh Bạch (TX. Giá Rai).
Người tiêu dùng mua hàng tại Siêu thị Co.opmart Bạc Liêu. Ảnh: L.D
Cùng với phát triển công nghiệp chế biến, thời gian qua, Bạc Liêu cũng thu hút nhiều dự án động lực và góp phần quan trọng cho phát triển công nghiệp, tăng nguồn thu ngân sách và khai thác có hiệu quả các thế mạnh vốn có. Điển hình là Dự án điện gió Bạc Liêu đã hoàn thành đưa vào khai thác với tổng công suất hơn 99MW; Nhà máy Bia Sài Gòn - Bạc Liêu; Nhà máy Chế biến lương thực Vĩnh Lộc - Hồng Dân; các dự án nhà máy may công nghiệp, bao bì…
Sự đóng góp tích cực từ các hoạt động sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp (CN-TTCN) đã góp phần làm cho tốc độ tăng trưởng hơn 13%/năm, giá trị sản xuất tăng từ 617 tỷ đồng năm 1997 lên 5.626 tỷ đồng vào năm 2016 (tăng gần 9,1 lần so với năm 1997).
Về phát triển và xây dựng khu công nghiệp, đến nay toàn tỉnh có 2 khu công nghiệp được đưa vào quy hoạch các khu công nghiệp quốc gia. Trong đó, Khu công nghiệp Trà Kha (TP. Bạc Liêu) có quy mô hơn 63ha đã cơ bản được lấp đầy. Riêng Khu công nghiệp Láng Trâm (TX. Giá Rai) có quy mô 95,5ha đang chuẩn bị đầu tư kết cấu hạ tầng, thu hút đầu tư. Bên cạnh đó, 4 cụm công nghiệp khác cũng đang được xúc tiến nhằm thu hút doanh nghiệp nhỏ và các hoạt động tiểu thủ công nghiệp của địa phương, gồm: Cụm công nghiệp Hồng Dân, quy mô 50ha; Cụm công nghiệp Chủ Chí, quy mô 30ha; Cụm công nghiệp Vĩnh Mỹ, quy mô 30ha và Cụm công nghiệp Vĩnh Lợi, quy mô 50ha.
Hoạt động thương mại - dịch vụ cũng phát triển sôi động. Việc đẩy mạnh thu hút đầu tư vào phát triển hệ thống thương mại - dịch vụ từ thành thị đến nông thôn đã góp phần cho lĩnh vực thương mại tăng trưởng bình quân hơn 20%/năm, đặc biệt có năm tăng trưởng gần 25%. Đó là nhờ vào hệ thống chợ truyền thống được đầu tư, nâng cấp, xây dựng mới. Đồng thời thu hút nhiều dự án phát triển thương mại hiện đại như: Siêu thị Co.opmart Bạc Liêu, Vincom Plaza Bạc Liêu, Siêu thị điện máy - nội thất Chợ Lớn (Bạc Liêu)…
Cùng với các chợ trung tâm và siêu thị lớn, hệ thống chợ nông thôn được phát triển rất nhiều, nhất là các xã, thị trấn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Cụ thể, trong phát triển thương mại nông thôn, các huyện, thị xã và thành phố đã cải tạo, nâng cấp 20 chợ trên địa bàn. Từ đó, đáp ứng kịp thời nhu cầu giao thương, phục vụ tốt sản xuất, tiêu dùng và ước tính đến cuối năm 2016 đạt 45.800 tỷ đồng, tăng hơn 21% so với năm mới tái lập tỉnh.
Vẫn còn nhiều khó khăn
Từ khi tái lập tỉnh đến nay, hoạt động công thương tuy đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế. Đó là sản xuất CN-TTCN tuy có bước phát triển khá nhưng chưa bền vững; quy mô, năng lực sản xuất vẫn còn nhỏ lẻ, phân tán; thiết bị công nghệ ở một số ngành, doanh nghiệp lạc hậu nhưng chậm được đổi mới; cơ sở sản xuất hàng năm tăng thêm không nhiều; các dự án động lực về phát triển công nghiệp như các khu, cụm công nghiệp đưa vào hoạt động còn chậm so với mục tiêu, kế hoạch đề ra; nguyên liệu sản xuất chưa ổn định; thị trường tiêu thụ phát triển chậm…
Cùng với đó, kinh phí đầu tư cho khuyến công còn hạn chế, nên việc hỗ trợ và khuyến khích phát triển các cơ sở tiểu thủ công nghiệp và làng nghề trên địa bàn chưa đạt hiệu quả cao. Sản phẩm mới còn ít, chất lượng, mẫu mã chậm đổi mới; nhiều cơ sở kinh doanh còn thiếu vốn đầu tư phát triển sản xuất. Sản phẩm hàng hóa tiểu thủ công nghiệp chủ yếu phục vụ tiêu dùng tại chỗ, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu còn đơn điệu. Công tác đầu tư phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho phát triển CN-TTCN chưa có quy hoạch, việc đào tạo chưa gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp nên xảy ra tình trạng thiếu hụt nguồn lao động ở các doanh nghiệp, nhất là đội ngũ lao động có trình độ tay nghề cao. Công tác xúc tiến đầu tư, hỗ trợ đầu tư rất được quan tâm nhưng kết quả thu hút đầu tư vào lĩnh vực CN-TTCN còn khiêm tốn; một số dự án đăng ký đầu tư, nhưng lại không đủ năng lực để triển khai thực hiện. Việc hỗ trợ đầu tư chủ yếu dựa vào các cơ chế chính sách của Trung ương, chưa có cơ chế đặc thù của tỉnh.
Hoạt động thương mại - dịch vụ nội địa trên địa bàn tỉnh phát triển tương đối nhanh, nhưng về cơ bản vẫn còn nhỏ lẻ, phân tán và vẫn còn mang tính tự phát, thương nhân đông nhưng chưa mạnh, năng lực cạnh tranh trong quá trình hội nhập kinh tế còn hạn chế. Các hoạt động dịch vụ tuy phát triển nhanh, nhưng còn chiếm tỷ trọng thấp trong cơ cấu GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn) của tỉnh. Công tác quy hoạch và đầu tư phát triển chợ được quan tâm nhưng vẫn còn nhiều khó khăn do thiếu vốn đầu tư và lĩnh vực đầu tư vào chợ vẫn chưa thật sự hấp dẫn để thu hút đầu tư. Vì vậy, việc đầu tư xây dựng chợ trong thời gian qua chủ yếu là cải tạo, nâng cấp bằng nguồn vốn tự cân đối từ ngân sách địa phương…
Những khó khăn và bất cập này đã và đang được lãnh đạo tỉnh tập trung giải quyết. Đồng thời, gắn với đó là các chương trình, kế hoạch tái cơ cấu sản xuất, thay đổi mô hình tăng trưởng để hoạt động công thương nghiệp phát triển nhanh, bền vững.
Tú Anh
Xem thêm bình luận