Những nội dung mang tính đột phá của Nghị quyết 68 được kỳ vọng sẽ tạo cú huých lớn cho kinh tế tư nhân (KTTN) phát triển mạnh mẽ. Sự đồng hành, hỗ trợ và kiến tạo của Nhà nước sẽ là "chất xúc tác" để khu vực KTTN phát huy tối đa tiềm năng, bứt phá, đóng góp to lớn hơn vào sự thịnh vượng và phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới.
- Phát triển kinh tế tư nhân - Khát vọng "hoá Gióng"
- Phát triển kinh tế tư nhân - Khát vọng "hoá Gióng" - Bài 2: "Đêm trước" Nghị quyết 68
Tháo gỡ tận gốc điểm nghẽn
Thời gian qua, dù Trung ương, địa phương đã có nhiều nỗ lực cải cách, nhưng vẫn tồn tại một số điểm nghẽn cản trở sự phát triển và tận dụng tối đa tiềm năng của doanh nghiệp (DN), đặc biệt là các hộ kinh doanh cá thể, DN nhỏ và vừa. Những điểm nghẽn này bao gồm các quy định hành chính rườm rà, tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, tư duy “không quản được thì cấm” và thiếu các chính sách hỗ trợ đồng bộ, minh bạch.
Đối với những vấn đề “không chính thức” từ lâu đã trở thành nỗi băn khoăn của DN và hộ kinh doanh, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Ngại kiên quyết: “Chấm dứt ngay tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp, kéo dài, không cần thiết. Bảo đảm nguyên tắc chỉ thực hiện thanh tra, kiểm tra mỗi năm 1 lần đối với DN, trừ trường hợp có bằng chứng rõ ràng về việc DN vi phạm. Phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng thanh tra, kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho DN”.
Nghị quyết 68 tháo gỡ tận gốc rễ vấn đề này. Một loạt giải pháp mạnh mẽ được đưa ra, từ cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, số hoá toàn bộ quy trình, đến bảo vệ quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh, bảo đảm cạnh tranh bình đẳng và thực thi hợp đồng.
Theo Nghị quyết 68, DN nhỏ và vừa, hộ kinh doanh được bãi bỏ lệ phí môn bài, miễn thuế thu nhập trong 3 năm đầu thành lập.
Điển hình là việc chuyển từ cơ chế tiền kiểm sang cơ chế hậu kiểm, nghĩa là các DN được tự do đầu tư phát triển kinh doanh tuỳ theo năng lực và quy định của pháp luật, tự mình tiến hành mà không phải xin phép hay thực hiện các thủ tục mất thời gian và chi phí ban đầu, điều mà trước đó vốn cản trở sự gia nhập thị trường của DN. Đồng thời, Nhà nước vẫn duy trì kiểm tra, giám sát thông qua hậu kiểm và thanh tra để bảo đảm cạnh tranh bình đẳng, tuân thủ pháp luật. Nghị quyết 68 cũng nhấn mạnh việc tuân thủ nguyên tắc phân định rõ trách nhiệm hình sự với hành chính, dân sự; giữa pháp nhân và cá nhân trong xử lý vi phạm.
Ông Trần Quốc Sự, Chủ nhiệm Câu lạc bộ DN Cà Mau, tâm đắc: “Tôi cho rằng đây là điểm rất mới, thể hiện sự thay đổi về mặt thể chế, giúp các DN tư nhân yên tâm đầu tư kinh doanh, không lo sợ bị xử lý hình sự hoá các quan hệ kinh tế. DN làm tốt, hiệu quả thì sẽ được thừa nhận, còn DN lợi dụng cạnh tranh không lành mạnh sẽ bị xử lý theo quy định”.
Không dừng lại ở cải cách hành chính, Nghị quyết 68 còn đưa ra các chính sách cụ thể hỗ trợ DN tiếp cận đất đai, vốn, nhân lực chất lượng cao, khuyến khích chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và kết nối chuỗi giá trị toàn cầu. Đặc biệt, khu vực DN nhỏ và vừa, hộ kinh doanh được bãi bỏ lệ phí môn bài, miễn thuế thu nhập trong 3 năm đầu thành lập.
Khơi thông nguồn lực
Tỉnh Cà Mau nhanh chóng cụ thể hoá và hiện thực hoá Nghị quyết 68 vào thực tiễn đời sống, với mục tiêu xây dựng môi trường pháp lý, chính sách, thủ tục thông thoáng, thúc đẩy KTTN phát triển mạnh mẽ, tạo động lực tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh.
KTTN phát triển mạnh mẽ sẽ tạo động lực tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Văn Bi cho biết, từ nay đến cuối năm, căn cứ tình hình thực tế và khả năng cân đối ngân sách địa phương, tỉnh bố trí nguồn để hỗ trợ một phần chi phí đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ; nghiên cứu, ban hành quy định về nguyên tắc, tiêu chí, định mức hỗ trợ đầu tư và xác định diện tích đất đã đầu tư hạ tầng của khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ dành cho DN công nghệ cao thuộc khu vực KTTN, DN nhỏ và vừa, DN khởi nghiệp sáng tạo thuê, thuê lại.
Đồng thời, UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài chính rà soát các dự án vướng thủ tục, chậm tiến độ trên phạm vi toàn tỉnh, báo cáo phương án xử lý, để khẩn trương đưa vào khai thác nguồn lực đất đai bị lãng phí, đất công, trụ sở cơ quan không sử dụng, đất trong các vụ việc tranh chấp, vụ án kéo dài. Bên cạnh đó, rà soát điều kiện đầu tư kinh doanh để sửa đổi hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, nhằm chuyển toàn bộ các điều kiện kinh doanh, giấy phép, chứng nhận sang thực hiện công bố và hậu kiểm, trừ một số ít lĩnh vực bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp phép theo quy định và thông lệ quốc tế.
Hướng đến hỗ trợ thực chất, hiệu quả DN nhỏ/siêu nhỏ và hộ kinh doanh, tỉnh tiến hành rà soát, sửa đổi các quy định pháp lý về chế độ tài chính, kế toán, thuế, bảo hiểm đối với DN siêu nhỏ theo hướng đơn giản hoá, dễ tuân thủ, dễ thực hiện, không làm phát sinh nhân sự về kế toán, hành chính để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển sang hoạt động theo mô hình DN.
Ông Nguyễn Văn Thi, Trưởng Khóm 2, phường An Xuyên, chia sẻ: "Thời gian qua, việc khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN đã được các cơ quan chức năng tích cực triển khai. Tuy nhiên, kết quả chưa như kỳ vọng vì các hộ kinh doanh ngại phải "gánh" kinh phí bộ máy kế toán, sổ sách rườm rà".
Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể sang mô hình DN không chỉ là câu chuyện về mặt thủ tục, mà là quá trình nâng tầm vai trò của KTTN trong hệ sinh thái kinh tế quốc dân.
Nhiều hộ kinh doanh cho rằng, để thực sự thúc đẩy quá trình chuyển đổi, cần thay đổi tư duy tiếp cận, có thể thực hiện thông qua phần mềm kế toán đơn giản, tích hợp với cơ quan thuế, để chủ DN chỉ cần học vài buổi là có thể tự thực hiện. Sổ sách cũng nên tinh gọn, chỉ cần tập trung vào những thông tin thiết yếu phục vụ cho công tác quản lý và nộp thuế. Khi gỡ được nỗi lo về kế toán - sổ sách, chắc chắn làn sóng chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên DN sẽ mạnh mẽ hơn rất nhiều.
Dễ thấy thực tế, khi hộ kinh doanh "vươn tầm" tham gia "sân chơi" DN sẽ là chìa khoá mở ra tiềm năng to lớn cho kinh tế địa phương khi khu vực KTTN phát triển mạnh mẽ hơn.
Cùng với mô hình tổ chức bộ máy mới, Cà Mau quyết tâm chuyển từ nền hành chính công vụ, quản lý là chủ yếu, sang phục vụ và kiến tạo phát triển, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm. Theo đó, tỉnh ứng dụng triệt để chuyển đổi số nhằm cắt giảm tối đa thời gian xử lý thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ pháp luật và điều kiện kinh doanh trong các quy định về gia nhập, rút lui khỏi thị trường, đất đai, quy hoạch, đầu tư, xây dựng, thuế, hải quan, bảo hiểm, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn; triển khai cung cấp dịch vụ công cho DN không phụ thuộc địa giới hành chính.
Những mục tiêu đặt ra đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 trong Nghị quyết 68 không đơn thuần là con số định lượng sức phát triển của khu vực KTTN, mà là thông điệp mạnh mẽ nhằm khơi dậy khát vọng làm giàu chính đáng, thúc đẩy ý chí đổi mới sáng tạo và hun đúc tinh thần dấn thân của mỗi doanh nhân, DN cả nước. Với Nghị quyết 68, DN và hộ kinh doanh trong tỉnh Cà Mau đang đón nhận luồng gió mới đầy phấn khởi và kỳ vọng.
“ Chính quyền kiến tạo, phục vụ, hỗ trợ KTTN phát triển nhanh, bền vững, không can thiệp hành chính vào hoạt động sản xuất, kinh doanh trái với nguyên tắc thị trường; xây dựng mối quan hệ giữa chính quyền với DN cởi mở, thân thiện, đồng hành, liêm chính phục vụ, kiến tạo phát triển, đó là cam kết của tỉnh Cà Mau với cộng đồng DN và các hộ kinh doanh”, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Ngại khẳng định.
Mộng Thường - Hải Nguyên
>> Bài cuối: Hành động để đổi mới, vươn xa