Những năm gần đây, do ảnh hưởng tiêu cực của việc xây dựng các đập nước ở thượng nguồn sông Mê Kông, sự tác động của biến đổi khí hậu đã làm tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), trong đó có Bạc Liêu diễn ra ngày càng trầm trọng. Những khu vực bị sạt lở làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nơi ở, sinh kế và an toàn tính mạng của người dân.
TX. Giá Rai cắm biển cảnh báo ở khu vực có nguy cơ sạt lở.
Chị Bùi Thị Bạch Kim Lan (phường 1, TX. Giá Rai) dùng thanh sắt chống đỡ căn nhà nằm trong khu vực bị sạt lở. Ảnh: C.L
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, từ năm 2010 đến nay, khu vực ĐBSCL có 562 điểm sạt lở với tổng chiều dài trên 786km. Trong đó có 40 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm với chiều dài 131km (gồm: bờ sông 21 điểm với chiều dài 37km, bờ biển 19 điểm với chiều dài 94km). Tại Bạc Liêu, tình trạng sạt lở ở các cửa biển, cửa sông diễn ra ngày càng phức tạp. Các điểm “đen” về sạt lở tập trung chủ yếu ở huyện Đông Hải và TX. Giá Rai.
Phòng Kinh tế TX. Giá Rai cho biết, trên địa bàn thị xã có hơn 10 điểm có nguy cơ sạt lở cao. Để cảnh báo người dân sống xung quanh khu vực sạt lở, TX. Giá Rai đã gắn biển cảnh báo, khuyến cáo người dân không xây cất nhà gần khu vực sạt lở để tránh xảy ra nguy hiểm. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn nhiều hộ dân sống trong vùng có nguy cơ bị sạt lở cao. Chị Bùi Thị Bạch Kim Lan (phường 1, TX. Giá Rai) bày tỏ: “Nhà tôi nằm cạnh khu vực sạt lở nên mỗi đêm không ai ngủ ngon giấc. Tôi muốn dời nhà đi nơi khác nhưng chẳng biết đi đâu”.
Kịch bản biến đổi khí hậu do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố năm 2016 cho thấy, khu vực ĐBSCL sẽ ngập chìm từ 19 - 39% nếu mực nước biển dâng thêm 1m. ĐBSCL được hình thành bởi phù sa bồi đắp trong thời gian ngắn, nền địa chất yếu, khả năng chịu lực thấp nên dễ xảy ra sụt lún, sạt lở. Việc khai thác nước ngầm quá mức để nuôi trồng thủy sản thời gian qua cũng đã gây ra hiện tượng sụt lún đất trên diện rộng.
Để chủ động phòng ngừa, ứng phó thiên tai, UBND tỉnh đã ban hành Phương án ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn tỉnh. Nội dung là phòng ngừa, ứng phó, khắc phục cho từng cấp độ sạt lở, sụt lún đất do mưa, lũ và dòng chảy gây ra nhằm giúp các cấp chính quyền và nhân dân tăng tính chủ động trong công tác ứng phó, hạn chế tối đa thiệt hại về người, tài sản. Tuyên truyền, giáo dục người dân có ý thức bảo vệ môi trường, phòng chống sạt lở, không cất nhà lấn chiếm bờ sông, không khai thác đất cát ven sông, di dời nhà ở đến nơi an toàn...
Ông Lai Thanh Ẩn, Chánh Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, cho rằng: “Đối với những khu vực có nguy cơ sạt lở, cần có giải pháp mềm để ổn định bờ, hạn chế công trình cứng, gắn với quy hoạch sắp xếp lại dân cư ven biển để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho người dân. Đồng thời thường xuyên quan trắc, cập nhật cơ sở dữ liệu về sạt lở bờ sông, kênh, rạch, xói lở bờ biển, lún sụt, sạt lở đất để có biện pháp xử lý kịp thời, phù hợp”.
Bên cạnh đó, các địa phương nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao trên địa bàn tỉnh cần chủ động xây dựng các giải pháp ứng phó thông qua các công trình kiên cố hoặc phi công trình. Đối với những đoạn đê đã được đầu tư nâng cấp cần trồng cây chắn sóng hoặc sử dụng các giải pháp giảm sóng phía trước đê; tu bổ, nâng cấp các cống qua đê, xây dựng các cầu trên đê phù hợp với thiết kế, kết hợp giao thông trên đê và bảo vệ môi trường.
Về giải pháp phi công trình, cần tăng cường công tác tuần tra, quan trắc để kịp thời phát hiện và xử lý các hư hỏng, nguy cơ mất an toàn và vi phạm công trình đê. Các công trình xây dựng trong và ngoài đê cần được nghiên cứu, cân nhắc và có ý kiến về an toàn đê. Nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo; đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho người dân trong phòng chống thiên tai, nhất là người dân ở những khu vực có nguy cơ sạt lở cao.
Chí Linh
Xem thêm bình luận