Bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá do vi-rút Rice Grassy Stunt gây ra. Vi-rút này xâm nhập vào cây lúa và gây bệnh thông qua rầy nâu.
Lúa bị bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá. Ảnh: M.Đ
* Triệu chứng
- Lúa bị bệnh vàng lùn biểu hiện lá lúa từ màu xanh nhạt chuyển dần sang màu vàng nhạt, vàng da cam rồi vàng khô. Vị trí các lá bị vàng lan dần từ các lá bên dưới lên các lá phía trên. Vết vàng trên lá xuất hiện từ chóp lá, lan dần vào phía bẹ lá. Tất cả các lá bị bệnh có xu hướng xòa ngang. Các chồi lúa bị bệnh giảm chiều cao và bệnh cũng làm giảm số chồi trên bụi lúa mắc bệnh. Quần thể ruộng lúa bị bệnh ngả màu vàng, chiều cao cây lúa không đồng đều. Bụi lúa lùn, cho ra nhiều chồi mọc thẳng, có dạng giống như bụi cỏ. Lá lúa ngắn, hẹp, màu xanh vàng hoặc màu vàng cam. Các lá non có nhiều đốm gỉ sắt.
- Lúa bị bệnh lùn xoắn lá biểu hiện như sau: Cây lúa bị lùn, màu lá xanh đậm. Rìa lá bị rách và gợn sóng, dọc theo gân lá có bướu. Chóp lá bị biến dạng, xoăn tít lại. Cây lúa bị nghẹn không trỗ đòng được, hạt lép. Rầy nâu chích hút vào cây lúa bị bệnh và mang theo vi-rút gây bệnh.
Cây lúa bị bệnh lùn xoắn lá sinh trưởng còi cọc, cây thấp lùn; chiều cao cây, chiều dài lá, rễ... đều bị giảm sút, co ngắn lại khoảng 40 - 60% so với cây lúa bình thường. Bông lúa ngắn, ít hạt, lép lửng dẫn đến thất thu hoàn toàn hoặc giảm năng suất nghiêm trọng. Lưu ý có trường hợp một bụi lúa đồng thời xuất hiện cả hai triệu trứng bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá.
* Phòng trừ
Bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá chưa có thuốc đặc trị, vì vậy biện pháp an toàn và hữu hiệu nhất vẫn là phòng bệnh.
Cần cày bừa, làm đất kỹ, vùi lấp tàn dư và nguồn bệnh; vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, dọn sạch các tàn dư và ký chủ trung gian của bệnh. Gieo cấy tập trung, đồng loạt cùng một cánh đồng, từng vùng để né rầy theo khuyến cáo của cán bộ chuyên ngành. Sử dụng các giống lúa kháng bệnh, giống lúa cứng cây có khả năng chống chịu bệnh. Chăm sóc hợp lý, tạo điều kiện cho cây lúa khỏe (nhất là giai đoạn lúa non) để tăng cường sức đề kháng, chống chịu bệnh.
Biện pháp trừ bệnh hữu hiệu nhất là thực hiện việc tiêu hủy nguồn bệnh trên đồng ruộng. Giai đoạn lúa còn non (dưới 40 ngày tuổi) nếu ruộng lúa bị nhiễm bệnh nặng, không còn khả năng phục hồi, cho năng suất thì phải tiêu hủy bằng cách cày trục cả ruộng để diệt mầm bệnh. Trước khi cày vùi phải phun thuốc trừ rầy nâu để tránh phát tán truyền bệnh sang ruộng lúa khác.
Giai đoạn lúa sau gieo sạ, cấy 40 ngày phải thường xuyên thăm đồng. Thấy ruộng bị bệnh thì phải nhổ bỏ, vùi bỏ bụi lúa bệnh. Nếu thấy mật độ rầy cám 3 con/tép thì phải phun thuốc trừ rầy. Nếu ruộng bị nhiễm quá nặng thì phải tiêu hủy. Các loại thuốc phun trừ rầy có hiệu quả là Bassa 50EC, Trebon 20ND, Admire 50EC, Actara 25WWG...
M.C (trích nguồn Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh)
Xem thêm bình luận