Giá lúa không tăng, thời tiết diễn biến phức tạp, giá vật tư nông nghiệp liên tiếp leo thang, nông dân chọn giống nằm trong khuyến cáo hạn chế phát triển của ngành Nông nghiệp… Tất cả những khó khăn ấy đang trở thành vấn đề đáng quan tâm trong sản xuất hiện nay.
Chi phí không ngừng tăng cao
Hiện nay, trà lúa đông xuân mà bà con quen gọi là lúa vụ 3 đang vào giai đoạn trổ bông, nhưng đầu ra như thế nào vẫn còn là nỗi lo, trăn trở của nông dân. Thêm vào đó là các khoản chi phí sản xuất tăng, làm oằn nặng lên vai người nông dân. Bà Trang Thị Sáu, chủ cơ sở vật tư nông nghiệp Sáu Điệu (phường 3, TP. Bạc Liêu), cho biết: “Hiện nay, các sản phẩm vật tư nông nghiệp nói chung đều lên giá. Phân tăng hơn vụ trước từ 20 - 50 ngàn đồng/bao. Thuốc bảo vệ thực vật thì lên giá khá nhiều. Ở Bạc Liêu, 3 dòng thuốc bảo vệ thực vật mà người nông dân thường sử dụng đều tăng giá, đó là Syngenta tăng 10%, Bade tăng 3% và Bông lúa vàng tăng 2%”.
![]() |
Do chạy theo năng suất, nhiều nông dân không tính đến chất lượng của hạt lúa. Trong ảnh: Nông dân huyện Phước Long thu hoạch lúa IR 50404. Ảnh: L.D |
Chi phí là một trong những yếu tố quyết định đến lợi nhuận của bà con. Thế nhưng, giá lúa trên thị trường hiện nay vẫn chưa có dấu hiệu tăng. Giá lúa mua tại ruộng theo một số thương lái chỉ dao động từ 4.300 - 4.500 đồng/kg (lúa tươi). Nếu giá lúa và giá vật tư nông nghiệp tiếp tục tỷ lệ nghịch như hiện nay, thì vụ đông xuân dù có trúng mùa, nông dân cũng chưa chắc có lãi.
Vì sao nông dân thích trồng giống lúa IR 50404?
Vụ đông xuân, nhiều nơi, bà con đã chọn trồng giống lúa IR 50404. Ông Phú Văn Khải, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Hòa Bình, cho biết: “Giống IR 50404 nằm trong bộ giống hạn chế phát triển diện tích, nhưng bà con vẫn canh tác vì đặc tính nông - sinh học của nó là ngắn ngày, cho năng suất cao… Tuy nhiên, chất lượng hạt gạo lại không cao. Do đó, giá cả đầu ra của IR 50404 bao giờ cũng thấp hơn các giống lúa khác”. Hiện nay, nhiều nơi, nông dân chỉ canh tác toàn giống IR 50404 như: ấp Mỹ Phú Nam (xã Vĩnh Bình, huyện Hòa Bình); ấp Vĩnh Tường, (xã Hưng Phú, huyện Phước Long)… Hệ quả là bà con đang đứng trước nguy cơ gặp khó khăn về đầu ra sản phẩm.
Vì sao nông dân chọn giống IR 50404 để canh tác? Anh Trần Văn Hải (ấp Mỹ Phú Nam) tính toán: “Tôi chọn lúa IR 50404 trước hết là vì năng suất. Các giống lúa chất lượng cao như OM 4218, OM 1490… thường chỉ cho năng suất 1 tấn/công, còn IR 50404 thì cho năng suất từ 1,1 - 1,2 tấn/công. Tôi làm 23 công đất, nếu làm giống lúa chất lượng cao thì chỉ được 23 tấn, còn làm giống IR 50404 tôi sẽ có 27,6 tấn. Giá lúa IR 50404 tuy thấp hơn các loại lúa chất lượng cao khoảng 200 đồng/kg, nhưng nhờ năng suất bù lại, nên tính ra vẫn lãi hơn. Hiện nay, nhiều nông dân vẫn trồng giống IR 50404”.
Thực tế trên cho thấy, vì muốn tăng lợi nhuận mà bà con không ngại mạo hiểm chọn những giống lúa có phẩm cấp gạo thấp. Bài toán IR 50404 thật sự nan giải và trách nhiệm này còn có một phần của ngành quản lý.
Phạm Đoàn