Thời gian qua, hàng loạt dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở thương mại, các khu đô thị ở Bạc Liêu thay nhau mọc lên. Thế nhưng, đó chỉ là “cơn sốt ảo”! Thị trường bất động sản (BĐS) ở tỉnh tiếp tục bị “đóng băng” mặc dù nhiều gói cho vay hỗ trợ lãi suất mua nhà ở được các ngân hàng tung ra.
"Cò" đất tự TUNG HOÀNH giá
Có khá nhiều bảng bán đất hay bán nhà được treo ở các khu đô thị trên địa bàn TP. Bạc Liêu. Từ đó, nhiều người cứ tưởng thị trường BĐS ở Bạc Liêu sôi động. Song, thật ra, thị trường BĐS đã bị bọn "cò" đất làm giá!...
* Nhiều tuyến đường trong khu dân cư phường 5 (TP. Bạc Liêu) là đường đất.
* Đường dẫn vào khu dân cư Thiên Long (phường 5, TP. Bạc Liêu) đầy bụi vì không được thảm nhựa. Ảnh: L.D
Hiện nay, nhu cầu mua bán đất tại Bạc Liêu không nhiều do thu nhập của phần lớn người lao động thấp, họ khó tiếp cận được những thửa đất có giá hàng trăm triệu đồng. Đơn cử như tại khu dân cư 577 (phường 2, TP. Bạc Liêu), chỉ trong vòng một năm, đất tại khu vực này tăng đến chóng mặt. Từ giá 200 triệu đồng/nền (chiều ngang 4m, dài khoảng 20m), nay đã tăng hơn 400 triệu đồng/nền. Rồi các nền mặt tiền giá từ 600 triệu đồng/nền cũng tăng lên hơn 1,2 - 1,5 tỷ đồng/nền. Nếu khu đô thị này phát triển nhanh thì giá đất có thể tăng thêm cả chục lần.
Tuy nhiên, khu dân cư 577 chỉ phát triển và tập trung được một đoạn trên tuyến đường chính Ninh Bình với nhiều quán nhậu, quán cà phê nhạc hay các quán karaoke, còn phía trong thì vẫn còn thưa thớt, nhiều nơi đất trống, cỏ mọc đầy.
Việc tăng giá đất tại khu vực này chủ yếu do "cò" đất tự làm giá. Bởi, phần lớn diện tích đất tại đây đều nằm trong tay "cò", nhất là các nền cấp cho cán bộ mua theo chế độ ưu đãi, nền tái định cư đã bị "cò" mua lại với giá rẻ và hét với giá "trên trời" khi bán ra.
Ông Vũ Văn Phơng, Giám đốc Công ty CP xây dựng và kinh doanh BĐS Bạc Liêu, đánh giá: “Do thu nhập của người dân còn thấp, nên nhu cầu cần mua đất không nhiều. Như hai khu nhà ở xã hội đã xây dựng hoàn thành, nhưng vẫn còn khá nhiều căn chưa bán được. Cụ thể, ở huyện Vĩnh Lợi còn 40/93 căn, hay ở huyện Đông Hải còn hơn 100/156 căn chưa có người mua”.
Khó tiếp cận với gói lãi suất ưu đãi
Tháng 6/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1013/QĐ-TTg về lãi suất cho vay ưu đãi nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH). Theo đó, lãi suất cho vay ưu đãi đối với các đối tượng có thu nhập thấp, công chức, viên chức... là 4,8%/năm (so với lãi suất của gói 30.000 tỷ đồng thì lãi suất gói vay này thấp hơn 0,2%/năm). Với mức lãi suất này, người mua nhà chỉ trả lãi 0,4%/tháng. Đây là tin vui cho nhiều gia đình mong muốn có mái ấm.
Tuy nhiên, người dân có tiếp cận được gói hỗ trợ lãi suất này hay không vẫn là chuyện đáng bàn. Bởi quyết định này áp dụng cho các khoản vay còn dư nợ trong năm 2016 và có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2016. Theo ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - chi nhánh Bạc Liêu: “Tuy Quyết định 1013/QĐ-TTg đã ban hành, nhưng đến nay Ngân hàng CSXH vẫn chưa được bố trí vốn, và khi nào có vốn Ngân hàng CSXH mới triển khai thực hiện”. Thời điểm này là tháng 7/2016, và khi nào có vốn để triển khai thì vẫn chưa có thời gian chính xác. Nếu vậy, thị trường BĐS cũng sẽ khó nóng lên và dự báo sẽ còn tiếp tục “đóng băng” nếu như các dự án nhà xã hội, hay nhà ở thương mại cứ phát triển theo kiểu chắp vá, hoặc dựa dẫm vào vốn ngân hàng.
Doanh nghiệp thiếu năng lực
Nhiều dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà dành cho người thu nhập thấp gần như quá sức của nhà đầu tư, nhưng họ vẫn cố gắng gồng gánh và lập dự án thật lớn để được cấp nhiều đất và vay được nhiều tiền. Thế nhưng, khi các ngân hàng yêu cầu chứng minh năng lực tài chính thì họ lại không đáp ứng được, thậm chí còn có nợ xấu, và phải vay nóng từ bên ngoài để chạy dự án. Rồi cầm cả sổ đỏ của các hộ mua nhà với các ngân hàng. Đó là chưa nói đến chuyện dự án chưa xây dựng xong các hạng mục hạ tầng cần thiết như: đường giao thông, thoát nước, công viên, cây xanh... thì họ đã tổ chức phân lô bán nền. Thậm chí, sang tay cả dự án cho các doanh nghiệp khác khai thác.
Minh chứng cho việc doanh nghiệp BĐS thiếu năng lực là cả tỉnh chỉ có duy nhất Công ty CP xây dựng và kinh doanh BĐS Bạc Liêu tiếp cận được được gói hỗ trợ lãi suất 30.000 tỷ đồng đầu tư xây dựng nhà ở xã hội ở huyện Vĩnh Lợi và Đông Hải, còn các doanh nghiệp kinh doanh BĐS khác thì không thể tiếp cận.
Xử lý ra sao?
Một trong những vấn đề đáng quan tâm hiện nay là các dự án được cấp đất xây dựng nhà ở xã hội, hay nhà ở dành cho người có thu nhập thấp không được các ngân hàng đầu tư, và đến nay có dự án đã hết hạn đầu tư thì sẽ xử lý như thế nào? Nhà nước có thu hồi đất khi các doanh nghiệp không thực hiện đúng cam kết nêu trong dự án hay không?
Song, nếu có thu hồi đất thì Nhà nước bị thiệt hại vì tài nguyên đất bị khai thác và sử dụng không hợp lý, còn người dân cũng mất đi cơ hội an cư do nhà đầu tư không đủ năng lực kết nối với ngân hàng, chưa tạo được điều kiện cho người dân hưởng lợi từ các gói hỗ trợ lãi suất. Và bên cạnh đó, trách nhiệm của người làm công tác tham mưu, thẩm định dự án cũng như năng lực của doanh nghiệp trước khi cấp phép đầu tư cũng cần được làm rõ!
Lư Dũng