Sau khi được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), các địa phương đã bắt tay vào thực hiện các tiêu chí NTM kiểu mẫu giai đoạn 2018 - 2020. Tuy nhiên, một trong những vấn đề đáng quan tâm là một số địa phương đã xuất hiện căn bệnh thành tích và thực hiện các tiêu chí NTM kiểu mẫu một cách rập khuôn!
Hộ nghèo ở xã Vĩnh Phú Đông (huyện Phước Long) được tặng gạo.
Sợ phát hiện hộ nghèo!?
Năm 2019, với việc tích cực thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) gắn với tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, nông thôn Bạc Liêu tiếp tục gặt hái được những thành tựu đáng ghi nhận. Trong đó, các địa phương đã tập trung vào những nội dung cốt lõi với nhiều cách làm hay, sáng tạo và dấy lên phong trào thi đua Cả nước chung sức XDNTM, Toàn dân đoàn kết XDNTM, đô thị văn minh, mà điển hình là huyện Phước Long.
Hiện nay, huyện Vĩnh Lợi và huyện Hồng Dân đang phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM trong năm 2019; TX.Giá Rai thì phấn đấu đạt chuẩn vào giữa năm 2020. Ước đến cuối năm 2019, toàn tỉnh có 35 xã đạt 19 tiêu chí NTM, 3 xã đạt từ 15 - 18 tiêu chí, 11 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí NTM và 4 xã của huyện Phước Long đạt chuẩn NTM nâng cao. Ngoài ra, có 52 ấp được công nhận ấp NTM kiểu mẫu, tập trung chủ yếu ở huyện Phước Long. Riêng các xã được công nhận đạt chuẩn NTM không ngừng nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt và hướng đến xây dựng NTM kiểu mẫu theo bộ tiêu chí do UBND tỉnh ban hành trong tháng 10/2019.
Thực tế cho thấy, để đạt được các tiêu chí XDNTM và được công nhận là huyện, xã đạt chuẩn NTM đã khó; việc giữ vững các tiêu chí đã đạt và phấn đấu nâng cao các tiêu chí để đạt NTM kiểu mẫu lại càng khó hơn. Do vậy, một trong những vấn đề cần được các địa phương quan tâm chính là giữ vững, tiếp tục nâng cao các các tiêu chí đã đạt và phải kiên quyết nói không với “bệnh thành tích”!
Bởi, qua điều tra thực tế của phóng viên, một số địa phương vì chạy theo bệnh thành tích đã không xem trọng yếu tố bền vững trong thực hiện các tiêu chí. Đơn cử như trong công tác giảm nghèo, nhiều hộ nông dân đời sống còn khó khăn, nhưng vẫn bị địa phương đưa ra khỏi hộ nghèo vì thu nhập đã vượt tiêu chí công nhận hộ nghèo. Cụ thể, ở khu vực nông thôn, tiêu chí hộ nghèo theo phương pháp tiếp cận đa chiều từ 1 triệu đồng/người/tháng đối với mức sống tối thiểu và từ 1,5 triệu đồng/người/tháng đối với mức sống trung bình (theo bộ tiêu chí do Chính phủ ban hành), còn thu nhập vượt hơn 1,5 triệu đồng coi như đã thoát nghèo! Trong khi ở khu vực nông thôn hiện nay, thu nhập bình quân của người nông dân hơn 2 triệu đồng/người/tháng nhưng vẫn không đủ trang trải cuộc sống.
Việc công nhận thoát nghèo không đơn giản là “xóa đi cái sổ hộ nghèo” mà còn là bài toán về chính sách an sinh và cả việc phát triển bền vững. Vì hộ nghèo ngoài việc được hưởng các chính sách hỗ trợ về tín dụng, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, học tập… còn có chính sách về bảo hiểm y tế (BHYT). Cụ thể năm 2019, hơn 37.000 người không còn được hỗ trợ BHYT từ ngân sách.
Đáng nói hơn, nhiều địa phương khi không còn Nhà nước hỗ trợ thẻ BHYT cho hộ nghèo, thì vận động các doanh nghiệp và các tổ chức từ thiện xin được hỗ trợ mua thẻ BHYT để tặng cho các hộ đã được công nhận thoát nghèo nhằm đạt tiêu chí NTM kiểu mẫu (độ bao phủ BHYT là 100%).
Một vấn đề bức xúc khác là những địa phương được công nhận đạt chuẩn NTM và cả NTM kiểu mẫu vẫn chưa xóa được nhà ở lụp xụp, phải đi vận động các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Khi đã có doanh nghiệp hay các tổ chức từ thiện nhận đầu tư xây nhà thì lại lén lút xây dựng và âm thầm tổ chức lễ bàn giao vì sợ Ban chỉ đạo XDNTM huyện phát hiện (do xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM mà còn nhà ở lụp xụp, làm ảnh hưởng đến thành tích!). Thậm chí, có địa phương chỉ đạo UBND xã không được nhận nhà dù các doanh nghiệp, các tổ chức từ thiện đã đầu tư (?!). Chính căn bệnh thành tích đã làm cho những hộ gặp khó khăn về nhà ở bị mất đi cơ hội và họ phải tiếp tục sống trong những căn nhà rách nát.
Không chỉ thế, hàng loạt các tiêu chí khác trong XDNTM cũng bắt đầu có dấu hiệu của bệnh thành tích. Nạn “giấu bệnh” sẽ là nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện các tiêu chí không bền vững, nhất là các tiêu chí về giảm nghèo, thu nhập, an ninh trật tự…
Nâng cao thu nhập cho người dân - một trong những tiêu chí quan trọng trong XDNTM. Trong ảnh: Nông dân huyện Vĩnh Lợi thu hoạch lúa. Ảnh: L.D
Xây đến đâu chắc đến đó
Theo chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh, năm 2020, các ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 02 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XV) về đẩy mạnh XDNTM giai đoạn 2016 - 2020. Tập trung chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn gắn với đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM; mỗi xã căn cứ vào điều kiện cụ thể lựa chọn 1 - 3 sản phẩm hàng hóa chủ lực xây dựng mô hình, hướng dẫn và hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất hàng hóa. Tập trung nguồn lực để xây dựng huyện Vĩnh Lợi đạt các tiêu chí huyện NTM. Đối với xã đã đạt chuẩn NTM thì tiếp tục giữ vững, duy trì chất lượng và nâng cao các tiêu chí. Chỉ đạo điểm và nhân rộng mô hình xã NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu của huyện Phước Long. Phấn đấu đến năm 2020, xây dựng Phước Long trở thành huyện kiểu mẫu về NTM; toàn tỉnh có 79,6% số xã đạt chuẩn NTM theo bộ tiêu chí quốc gia về NTM; huyện Vĩnh Lợi, huyện Hồng Dân đạt chuẩn NTM…
Với những mục tiêu trên, XDNTM ở Bạc Liêu sẽ không ngừng phát triển và tạo nên những tiền đề, nền tảng động lực hướng đến công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp - nông thôn.
Tuy nhiên, để đạt các mục tiêu này một cách chất lượng, các ngành, địa phương cần kiên quyết nói không với bệnh thành tích, phải XDNTM theo phương châm “xây đến đâu chắc đến đó”. Cần dồn nguồn lực cho những tiêu chí mang tính động lực, chi phối và có ảnh hưởng đến việc thực hiện các tiêu chí khác; đặc biệt là tiêu chí về sản xuất, thu nhập bình quân đầu người và giảm nghèo.
Ngoài ra, phải bổ sung thêm một tiêu chí khác ngoài bộ tiêu chí đã được Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh ban hành. Đó là tiêu chí về lòng dân, xem sự đồng thuận và tạo lòng tin từ nhân dân là một tiêu chí quan trọng quyết định đến việc thực hiện thắng lợi các tiêu chí khác. Bởi, mục đích và ý nghĩa cao nhất của XDNTM chính là phục vụ nhân dân, làm cho nhân dân giàu lên và góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh.
Lư Trung
Xem thêm bình luận