Giúp nông dân tiêu thụ nông sản, khắc phục tình trạng “được mùa - rớt giá” là bài toán khó nhiều năm qua chưa có lời giải. Vì vậy, để giải quyết vấn đề tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của tỉnh, trước hết, cần quy hoạch vùng sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi có hệ thống và sản xuất tập trung nhằm nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Tìm thị trường tiêu thụ
Bạc Liêu có nhiều thế mạnh trong sản xuất các mặt hàng nông sản, thủy sản. Song, phần lớn lượng nông sản, thủy sản do nông dân sản xuất đều bán trên thị trường tự do, không qua hợp đồng với các nhà cung ứng chuyên nghiệp. Do nậy, tình trạng “được mùa - rớt giá” hay bị tư thương ép giá... vẫn thường xuyên diễn ra. Việc tổ chức giới thiệu sản phẩm nông nghiệp đến người tiêu dùng; việc tư vấn, tổ chức các hội nghị xúc tiến thương mại để ký kết hợp đồng tiêu thụ nông sản cho nông dân vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
Những năm trước, Hội Nông dân các cấp trong tỉnh đã tìm cách liên kết với doanh nghiệp hợp đồng bao tiêu nông sản cho nông dân. Như việc tiêu thụ đậu bắp giống Nhật ở một số xã của huyện Hòa Bình (xã Vĩnh Mỹ B, Vĩnh Hậu, Vĩnh Hậu A…). Song, chỉ được 2 năm, việc bao tiêu sản phẩm không còn thực hiện.
![]() |
Do chưa có nhà máy chế biến, thu mua lúa gạo ổn định nên nông sản do nông dân làm ra thường bị thương lái ép giá. Trong ảnh: Nông dân huyện Vĩnh Lợi phơi lúa chuẩn bị bán cho thương lái. |
Từ sự lỏng lẻo trong mối liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp, nhà quản lý và nhà phân phối trong việc tìm đầu ra, nên nhiều mặt hàng nông sản trong tỉnh chưa được đưa vào bán trong các hệ thống siêu thị. Đơn cử như gạo Một bụi đỏ, gạo Tài nguyên Vĩnh Lợi, muối Bạc Liêu, cá sấu, cá bống tượng…
Khó khăn trong khâu tiêu thụ nông sản hiện nay là sản phẩm nông nghiệp chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn; chi phí đầu vào cao dẫn tới giá thành sản xuất cao; chưa hình thành các vùng sản xuất tập trung. Các sản phẩm đưa ra thị trường chưa được quan tâm đến chất lượng, mẫu mã, xuất xứ, dẫn tới khó khăn trong việc tiêu thụ.
Liên kết chặt chẽ “4 nhà”
Nông dân trong tỉnh chủ yếu sản xuất theo kiểu tự phát, một số địa phương chưa chú trọng quy hoạch phát triển sản xuất, doanh nghiệp thu mua nông sản thất thường… Vì vậy, để tránh tình trạng cung vượt quá cầu và thuận lợi trong việc tiêu thụ nông sản, tỉnh đã quy hoạch các vùng sản xuất nông sản. Theo ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT: “Tỉnh đã quy hoạch một số vùng sản xuất như vùng trồng lúa, vùng tôm - lúa và vùng chuyên tôm, vùng sản xuất muối… thành vùng nguyên liệu nông sản, giúp nông dân dễ dàng tiêu thụ sản phẩm”.
Để tháo gỡ khó khăn trong tiêu thụ nông sản, khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, giúp nông dân sản xuất nông sản theo hướng hàng hóa, tỉnh cần đẩy mạnh đầu tư cho nông nghiệp, khuyến khích nông dân mở rộng sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm. Bên cạnh đó, tỉnh cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp tiêu thụ nông sản, hướng dẫn nông dân sản xuất theo quy trình kỹ thuật, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm... Tiến sĩ Nguyễn Xuân Khoa, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, cho rằng: “Trung tâm đã hướng dẫn nông dân sản xuất một số mặt hàng nông sản theo hướng VietGAP. Nhưng việc tiêu thụ nông sản vẫn gặp khó khăn. Mặt khác, Trung tâm chỉ hướng dẫn, tư vấn nông dân địa chỉ tiêu thụ hàng nông sản, chớ không thể nào đứng ra ký hợp đồng. Bởi, nếu ký hợp đồng với doanh nghiệp mà nông dân không thực hiện nghiêm túc hoặc phá vỡ hợp đồng thì Trung tâm sẽ gặp khó khăn”.
Qua đó cho thấy, việc liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà nông là rất cần thiết. Làm tốt việc này sẽ giúp người sản xuất không phải lo lắng tìm đầu ra cho nông sản, không còn tình trạng được mùa - mất giá. Thiết nghĩ, tỉnh cần xây dựng trung tâm giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho nông dân. Đây sẽ là đầu mối phân phối và lưu thông các sản phẩm nông nghiệp đảm bảo chất lượng, là địa chỉ tin cậy để các doanh nghiệp ký kết các hợp đồng tiêu thụ sản phẩm.
Minh Đạt