Nhiều năm, các nhà báo, nhất là các đồng chí trong Ban Biên tập Báo Cà Mau quan tâm tìm kiếm ngày khai sinh sự nghiệp báo chí tỉnh Cà Mau để kỷ niệm ngày truyền thống. Việc này có nhiều anh em hỏi tôi, nhưng tôi cũng là thế hệ sau nên chưa có điều kiện biết được, đến nay bản thân tôi và các bạn vẫn chưa có lời giải đáp.
Nhân kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, tôi xin nêu ý kiến về vấn đề này để chúng ta cùng luận bàn, tìm kiếm, xác nhận ngày mở đầu lịch sử báo chí cách mạng tỉnh Cà Mau.
.jpg)
Việc tiếp cận và nghiên cứu báo tư liệu giúp các bạn trẻ hiểu sâu sắc hơn về lịch sử, ghi lại một cách chân thực những sự kiện, con người, đời sống xã hội, văn hoá, kinh tế, chính trị... diễn ra tại thời điểm xuất bản. Ảnh: MINH TẤN
Trước, trong, sau năm 1990, tôi có không ít hơn 5 lần đến thăm ông Huỳnh Ngọc Thái (Tư Sơn), nguyên Trưởng ty Thông tin tỉnh Bạc Liêu - người tổ chức, điều hành, xuất bản tờ Thông tin Bạc Liêu, tôi được nghe ông Thái kể sơ lược về ngày thành lập Ty Thông tin, sự hình thành, hoạt động của tờ Thông tin Bạc Liêu do ông tổ chức và điều hành.
Theo ông Thái, sau cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ, Tỉnh uỷ lãnh đạo xây dựng cơ sở vật chất và đào tạo lực lượng cán bộ cho ngành tuyên truyền. Theo đó, Tỉnh uỷ vận động nhân sĩ yêu nước ở thành ủng hộ tiền bạc, máy móc xây dựng và thành lập Nhà in Sao Vàng. Ðồng thời, Tỉnh uỷ lãnh đạo tích cực thu người vào đào tạo cán bộ cho ngành thông tin - mỗi cán bộ, nhân viên của ngành thông tin phải thành thạo song hành vừa làm công nhân in, vận hành Xí nghiệp in Sao Vàng, vừa là cán bộ tuyên truyền viết tin, bài vận động quần chúng.
Bộ phận tuyên truyền của Tỉnh uỷ vừa xây dựng, vừa hoạt động (không danh nghĩa) từ năm 1942 đến hết năm 1944. Ðầu năm 1945, Tỉnh uỷ ra quyết định thành lập Ty Thông tin Bạc Liêu (nay là Cà Mau - Bạc Liêu) và ông Huỳnh Ngọc Thái được quyết định làm Trưởng ty. Ngay sau đó, Tỉnh uỷ quyết định xuất bản tờ Thông tin Bạc Liêu. Hành trình tờ Thông tin Bạc Liêu xuất bản liên tục, kéo dài đến những năm 1950.
Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thời gian ngắn xây dựng hoàn chỉnh Xí nghiệp in Sao Vàng, vừa đáp ứng yêu cầu in ấn tài liệu của Tỉnh uỷ, của các ban, ngành, vừa phục vụ tốt công tác tuyên truyền. Ðặc biệt, trong thời gian ấy, công tác đào tạo đội ngũ cán bộ mang lại kết quả ngoài sức tưởng tượng: Huỳnh Ngọc Thái, Nguyễn Văn Quảng, Lê Tấn Lộc, Tạ Minh Chiếu, Ðỗ Ðịch, Trần Vĩnh Khánh, Trần Ngọc Hy, Phạm Quang, Hồ Mẫn, Lê Chí, Thanh Bình, Huy Kỳ, Hồ Kiểng, Lý Hiếu Tâm, Lưu Thành Tâm, Nguyễn Mai, Lê Ðoàn, Vương Chiến, Khương Minh Ngọc, Nguyễn Xuân Bắc, Nguyễn Văn Ðẩu, Nguyễn Phong Triều, Trịnh Hồng Phương, Nguyễn Ân, Bảo Nam, Nguyễn Trung Nhân... Ðội ngũ cán bộ này kế tục sự nghiệp in ấn của tỉnh và trở thành cán bộ lãnh đạo, cán bộ chủ chốt của ngành báo chí tỉnh, cán bộ chủ chốt của ngành báo chí - văn nghệ miền Tây Nam Bộ, cả Trung ương Cục miền Nam cũng có 2 cán bộ trong số này tham gia báo chí trong thời kỳ chống Mỹ.
Qua ý kiến ông Huỳnh Ngọc Thái, chúng ta nhận thấy một số điểm sau đây:
1. Tờ Thông tin Bạc Liêu được thành lập và hoạt động theo quyết định của Tỉnh uỷ. Như thế, tờ thông tin lúc bấy giờ trở thành tư cách cơ quan ngôn luận của Ðảng bộ.
2. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, cơ quan thông tin được xây dựng khá hoàn hảo về cơ sở vật chất, về đội ngũ nhà báo khá hùng hậu, làm nền tảng vững chắc cho sự nghiệp báo chí phát triển qua các thời kỳ sau này.
3. Tờ Thông tin Bạc Liêu tuy mang tên “Tờ Thông tin” nhưng nó mang tính chất như một tờ báo. Tuy nhiên, về hình thức, nội dung còn thô sơ, nhưng chứa đựng tin trong tỉnh, tin trong nước, tin thế giới, bài phản ánh phong trào cách mạng, có bình luận nội dung chính trị... nội dung bao hàm như một tờ báo.
Từ ý kiến của ông Huỳnh Ngọc Thái, Trưởng ty Thông tin tỉnh Bạc Liêu, người chủ trì xuất bản tờ Thông tin Bạc Liêu và qua những nhận định trên, tôi mạnh dạn đề nghị xác nhận tờ Thông tin Bạc Liêu là sản phẩm mở đầu sự nghiệp báo chí cách mạng tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu ngày nay.
Còn việc xác nhận ngày, tháng, năm ra đời của tờ Thông tin Bạc Liêu thì xử lý như thế nào? Như ông Huỳnh Ngọc Thái đã nói: Ðầu năm 1945, Tỉnh uỷ quyết định thành lập Ty Thông tin thì ngay sau đó, Tỉnh uỷ quyết định xuất bản tờ Thông tin Bạc Liêu. Ðến nay, việc chúng ta tìm kiếm ngày mở đầu sự nghiệp báo chí tỉnh nhà dường như bế tắc, nay theo lời kể của ông Huỳnh Ngọc Thái, tôi xin mạo muội xác định ngày mở đầu lịch sử báo chí tỉnh Cà Mau và Báo Cà Mau như sau: Ngày 7/2/1945./.
Phạm Văn Tri
Xem thêm bình luận