Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (ngày 3/2/1930) dưới sự sáng lập và rèn luyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trở thành nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam với con đường kiên định: Độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa xã hội.
- 165 thanh niên tiêu biểu được kết nạp Đoàn tại Nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên
- Lãnh đạo huyện Đông Hải: Viếng di tích quốc gia Nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh
- Gần 100 đoàn viên - thanh niên về nguồn tri ân tại di tích Nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh
Cùng với làn sóng của tư tưởng tiến bộ Chủ nghĩa Mác - Lênin do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tích cực truyền bá vào Việt Nam những năm 20 của thế kỷ XX, nhiều thanh niên yêu nước ở Cà Mau đã được tiếp cận với những chuyển biến mạnh mẽ cả trong nhận thức, suy nghĩ và hành động. Ngọn cờ của Đảng giương cao dẫn lối, soi đường để cả dân tộc kề vai sát cánh, tiến lên giành lại quyền làm chủ, độc lập, tự do.
Năm 1927, Kỳ bộ Nam kỳ Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên cử đồng chí Đào Hưng Long về hoạt động tại Cà Mau để tuyên truyền Chủ nghĩa Mác - Lênin. Tại đây, đồng chí Đào Hưng Long đẩy mạnh tuyên truyền, tập hợp lực lượng cách mạng. Đến tháng 1/1929, Chi hội Việt Nam Thanh niên Cách mạng (Chi hội) ở Cà Mau được thành lập với các đồng chí: Đào Hưng Long, Lâm Thành Mậu, Nguyễn Văn Chánh, Trần Hải Thoại, Tăng Văn Hai và một số đồng chí khác, do đồng chí Đào Hưng Long làm Bí thư.
Đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh uỷ Cà Mau (thứ hai từ trái sang) đến viếng Đình thần Tân Hưng (phường Lý Văn Lâm), nơi lá cờ Đảng tung bay vào ngày 1/5/1930.
Sau khi được thành lập, Chi hội bắt tay vào hoạt động, phân công hội viên hăng hái thâm nhập các tầng lớp Nhân dân, tuyên truyền vận động quần chúng đấu tranh đòi quyền dân sinh, dân chủ. Những đối tượng mà Chi hội tập trung tiếp cận, tuyên truyền vận động là công nhân, Nhân dân lao động, học sinh, trí thức yêu nước. Các hoạt động của Chi hội đã thúc đẩy tư tưởng tiến bộ Chủ nghĩa Mác - Lênin, lý tưởng cách mạng và tinh thần yêu nước, đấu tranh vì sự bình đẳng, công bằng và dân chủ tiến bộ ngày càng thấm nhuần, lan toả rộng khắp. Chi hội mở hiệu sách “Hồng Anh Thư Quán” và quán cơm “Tâm Đồng” trở thành đầu mối để hội họp, trao đổi, nâng cao tinh thần đoàn kết thống nhất trong các hoạt động cách mạng.
Đến cuối năm 1929, đầu năm 1930, các tổ chức cộng sản lần lượt ra đời trên cả nước. Tại Cà Mau, tháng 1/1930, đồng chí Ung Văn Khiêm, Bí thư Đặc uỷ An Nam Cộng sản Đảng tỉnh Hậu Giang kết nạp 5 hội viên ưu tú của Chi hội Việt Nam Cách mạng thanh niên vào An Nam Cộng sản Đảng và tiến hành thành lập Chi bộ thị trấn Cà Mau, gồm các đồng chí: Lâm Thành Mậu, Nguyễn Văn Chính, Tăng Văn Hai, Phạm Ngọc Cừ và Trần Hải Thoại. Chi bộ do đồng chí Lâm Thành Mậu làm Bí thư, là chi bộ Cộng sản đầu tiên của tỉnh Cà Mau.
Tháng 2/19030, Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng ra đời ở làng Phong Thạnh (nay là xã Long Điền), gồm các đồng chí: Nguyễn Văn Uông, Châu Văn Lục, Trần Văn Tiển, do Nguyễn Văn Uông làm Bí thư.
Với sự kiện Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (ngày 3/2/1930) hợp nhất các tổ chức đảng, Chi bộ An Nam Cộng sản Đảng trở thành Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam thị trấn Cà Mau. Chi bộ tích cực tổ chức các hoạt động treo băng, cờ, khẩu hiệu, rải truyền đơn ở chợ, bến đò, bến xe và một số khu vực đông người qua lại.
Tại thị trấn Cà Mau ngày 3/2/1930, cờ Đảng (búa liềm) được treo trên sợi dây thép căng ngang sông Cà Mau (đầu Kênh 16). Đây là lần đầu tiên cờ đỏ búa liềm xuất hiện và nhiều khẩu hiệu: “Đảng Cộng sản Việt Nam muôn năm!”, “Đả đảo đế quốc Pháp!”, “Đông Dương độc lập muôn năm!”... những hoạt động đó đã tạo được ấn tượng sâu sắc trong Nhân dân ta, nhất là đối với lực lượng thanh niên.
Nhân kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1/5/1930, Chi bộ Đảng tổ chức treo cờ đỏ búa liềm, dán biểu ngữ, rải truyền đơn ở một số nơi trong tỉnh. Tại xã Tân Hưng (nay là phường Lý Văn Lâm), các đồng chí Lương Thế Trân, Nguyễn Đức Hương, Nguyễn Ngọc Cao... mua vải làm cờ đỏ búa liềm và viết dòng chữ “diệt trừ Pháp tặc” và đề tên bên dưới là “Ngọc - Đức - Thế” treo trên cây dương tại đình làng Tân Hưng.
Tại thị xã Bạc Liêu, một số thanh niên yêu nước, trong đó có Tào Văn Tỵ, Huỳnh Kim Kê, Huỳnh Chấn Gia... trong đêm 30/4, rạng sáng ngày 1/5/1930, đã kết hợp may lá cờ đỏ búa liềm với khẩu hiệu “Cộng sản đánh Tây”, treo tại bến đò Phường 5, thị xã Bạc Liêu và căng ngang quốc lộ, làm cho bọn thực dân khiếp sợ.
Đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh uỷ Cà Mau đến viếng và tri ân công lao của các thế hệ tiền bối cách mạng tại Nhà tưởng niệm Cái Nhúc - Tân Thành (phường Tân Thành), nơi thành lập Chi bộ xã Tân Thành tháng 10/1930.
Tháng 10/1930, Chi bộ xã Tân Thành được thành lập gồm các đồng chí: Tăng Hồng Phúc, Phan Khắc Nhượng, Huỳnh Đề Thám, Hồng Lạc Bông... do đồng chí Tăng Hồng Phúc làm Bí thư. Chi bộ tiếp tục tuyên truyền đường lối cách mạng, nhiều tổ chức đoàn thể được thành lập ngày càng rộng rãi như: Nông hội đỏ, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội đá banh, Hội âm nhạc, Hội “Tương tế ái hữu” và nắm hầu hết thành viên trong hương chức hội tề của xã... Để tạo nên sức lan toả của phong trào cách mạng, Chi bộ xã Tân Thành tổ chức treo cờ đỏ búa liềm và rải truyền đơn ở trung tâm xã (trước cổng nhà việc), sự kiện này tiếp tục thổi bùng lên tinh thần cách mạng trong Nhân dân.
Sau một thời gian tạm lắng do kẻ thù khủng bố, đến tháng 6/1932, đồng chí Văn Trung Thành về thị trấn Cà Mau xây dựng điểm liên lạc bằng cách mở tiệm vàng đặt tên hiệu Thuận Thành để làm cơ sở chắp nối với cán bộ đảng viên từ các địa phương khác về hoạt động tại Cà Mau như: đồng chí Kiều, Huỳnh Đề Thám, Quảng Trọng Ninh… Qua đó, việc tuyên truyền vận động quần chúng đấu tranh với địch tại thị trấn Cà Mau được khôi phục.
Tháng 5/1935, đồng chí Phạm Hồng Thám sau khi vượt ngục từ Côn Đảo trở về đã được bố trí đến hoạt động vùng Năm Căn. Tại đây, cùng với đồng chí Nguyễn Văn Hoành, Phan Ngọc Hiển, các đồng chí đã tích cực gây dựng phong trào, tổ chức quần chúng trong ngư dân và công nhân lò than trên cơ sở phong trào tương tế ái hữu khá phát triển.
Đến tháng 10/1935, Chi bộ Đảng xã Tân Ân được thành lập gồm các đồng chí: Nguyễn Văn Hoành, Phan Ngọc Hiển, Nguyễn Văn Thống, Châu Quang Thôi, do đồng chí Nguyễn Văn Hoành làm Bí thư. Tiếp đó, Chi bộ xã Tân Hưng Tây được thành lập gồm 5 đồng chí: Nguyễn Văn Sợi, Nguyễn Văn Tấn, Nguyễn Văn Phương, Nguyễn Văn Sáng và Lê Văn Đạt.
Dưới sự lãnh đạo của các chi bộ Đảng, phong trào Hội Ái hữu, tương tế của quần chúng phát triển lan rộng đến nhiều nơi trong quận. Đến tháng 11/1935, Chi bộ Tân Phú, Chi bộ Thới Bình tại Cà Mau được thành lập.
Những chi bộ đảng của Cà Mau là những hạt nhân quan trọng, nhân tố quyết định mọi thắng lợi để phát động cao trào đấu tranh dân chủ rộng lớn trong những năm 1936-1939, cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ mà tiêu biểu là chiến thắng lừng lẫy của Khởi nghĩa Hòn Khoai do đồng chí Phan Ngọc Hiển lãnh đạo thắng lợi và trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Dưới sự lãnh đạo của Bác Hồ và Đảng ta, sức mạnh của quần chúng Nhân dân, tinh thần yêu nước và Chủ nghĩa Mác-Lênin, con đường cách mạng vô sản, tỉnh Cà Mau đã nhất tề đứng lên giành quyền làm chủ về tay Nhân dân, cùng với sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà.
Phạm Quốc Rin (tổng hợp)
Xem thêm bình luận