Đến thời điểm này, 90% diện tích lúa đông xuân trong tỉnh đã được thu hoạch. Nông dân phấn khởi vì năng suất lúa đạt khá cao (dao động từ 5,5 - 7,5 tấn/ha). Đồng thời giá lúa tăng dần nhờ có chủ trương thu mua tạm trữ. Vậy mà mọi hy vọng về một vụ lúa có lợi nhuận cao, tiêu thụ dễ, giúp nông dân có một cuộc sống khá hơn… đã không đến!
Có lúa, không có người mua
Chưa có vụ sản xuất nào nông dân buồn như vụ lúa đông xuân năm nay. Một vụ lúa được xem là quan trọng nhất, năng suất và lợi nhuận cao nhất trong năm đã không như mong đợi.
 |
| Nông dân xã Vĩnh Phú Đông tập kết lúa đông xuân chờ bán cho thương lái. Ảnh: T.Đ |
| Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, việc triển khai cho các doanh nghiệp thành viên thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo (tương đương khoảng 2 triệu tấn lúa đã hoàn thành). Việc tạm trữ này chỉ tiêu thụ khoảng 20% sản lượng lúa vụ đông xuân ở ĐBSCL, thế nhưng giá lúa vẫn không tăng như nông dân mong đợi. |
Trên địa bàn huyện Phước Long, tình trạng vắng bóng thương lái mua lúa cũng diễn ra tương tự. Ông Lý Hưởng (ấp Bình Bảo, xã Vĩnh Phú Tây, huyện Phước Long) cho rằng: “Vụ lúa này, nhờ năng suất cao nên tôi mới có lợi nhuận 30%. Nếu lúa thất mùa, nông dân ở đây chẳng ai có tiền để tiêu xài”.
Một nghịch lý khác rất khó chấp nhận ở vụ đông xuân này là lúa phẩm cấp thấp IR 50404 (được ngành Nông nghiệp khuyến cáo hạn chế sản xuất vì không xuất khẩu được) lại dễ bán, và bán được giá cao (gần bằng các loại lúa thơm, lúa đặc sản). Trong khi đó, chi phí sản xuất lúa thơm lại cao hơn IR 50404 khá nhiều. Về vấn đề này, Công ty Lương thực Bạc Liêu giải thích: “Lúa IR 50404 được nông dân sản xuất nhiều nên thương lái mua nhiều. Vả lại, thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam năm nay chủ yếu nhắm vào thị trường phẩm cấp thấp, giá rẻ, các nước nghèo… Do đó, gạo IR 50404 pha trộn với các loại gạo khác vẫn xuất khẩu được”.
Tạm trữ không “giải cứu” được lúa gạo
Theo ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, sản lượng lúa ở vụ đông xuân này ước đạt hơn 340.000 tấn. Trong đó, có khoảng 80% sản lượng là lúa hàng hóa. Trong khi chỉ tiêu tạm trữ mà Công ty Lương thực Bạc Liêu được giao thu mua chỉ có 15.000 tấn gạo, tương đương 30.000 tấn lúa là quá ít. Số lúa còn lại lệ thuộc vào thương lái tỉnh ngoài và hàng xáo bán lẻ tại địa phương.
Giải thích tình trạng ảm đạm thị trường lúa gạo trong nước, ông Nguyễn Văn Long, Phó Giám đốc Công ty Lương thực Bạc Liêu cho rằng: “Công ty đã hoàn thành chỉ tiêu thu mua tạm trữ từ ngày 25/3/2013. Sở dĩ chính sách tạm trữ lúa gạo không làm cho giá lúa gạo trong tỉnh tăng lên (thậm chí giảm nhiều so với vụ đông xuân năm trước) vì giá gạo xuất khẩu năm nay quá thấp, thị trường xuất khẩu ngày càng khó khăn”. Giá gạo 5% tấm giảm từ 450 USD/tấn xuống còn 395 USD/tấn, gạo 25% tấm cũng giảm còn 350 USD/tấn. Sắp tới, nếu gạo Việt Nam tiếp tục bị áp lực cạnh tranh bởi gạo Ấn Độ (chủ yếu cạnh tranh về giá), giá gạo trong nước chắc chắn sẽ ảnh hưởng theo. Khi đó, doanh nghiệp tạm trữ lúa gạo cũng có khả năng bị lỗ.
Như vậy, mục tiêu tạm trữ kích thích sự sôi động của thị trường lúa gạo, giúp nông dân dễ bán lúa, bán được giá cao và lợi nhuận cao ở vụ lúa này xem như chưa đạt yêu cầu. Nông dân trồng lúa lại một lần nữa bị mất cơ hội cải thiện đời sống từ cái nghề cực nhọc của mình.
HỮU DUYÊN
Xem thêm bình luận