Thứ năm, 6-11-25 15:51:14
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Xây dựng thư viện số:​ Xu thế phát triển văn hóa đọc thời đại 4.0

Báo Cà Mau

Sự bùng nổ của công nghệ thông tin đã hình thành rất nhiều trang web, ứng dụng đọc sách trực tuyến nhằm mở ra những không gian đọc vô tận, giúp việc đọc sách trở nên dễ dàng hơn dù chúng ta đang ở đâu hoặc bất kể lúc nào. Chính điều này đã tác động không nhỏ đến hoạt động của các thư viện truyền thống, song cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng thư viện số để đáp ứng xu thế phát triển văn hóa đọc trong thời đại 4.0.

Cán bộ Thư viện tỉnh thực hiện số hóa tài liệu địa chí.

THƯ VIỆN THIẾU SÁCH… ĐIỆN TỬ

Trên mạng xã hội Facebook, Thư viện tỉnh vừa qua đã đăng tải những quyển sách tiêu biểu của các nhà xuất bản về chủ đề Chiến thắng Điện Biên Phủ. Hoạt động này nhằm giới thiệu đến bạn đọc một trong chiến công lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu của dân tộc; giúp người đọc hiểu, tự hào về quá trình đấu tranh anh dũng, sự hy sinh oanh liệt của quân, dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu trong suốt 9 năm kháng chiến chống Pháp trường kỳ. Lời giới thiệu hấp dẫn về những bản sách đã thu hút sự quan tâm của bạn đọc trên mạng xã hội, trong số đó có người bình luận muốn tìm đọc sách điện tử, tuy nhiên nhu cầu này không được đáp ứng do thư viện chỉ có sách giấy.

Hiện nay, Thư viện tỉnh đang lưu giữ gần 10.000 tài liệu địa chí gồm: báo, tạp chí, sách, hình ảnh, âm thanh… về đề tài lịch sử địa phương. Ngoài ra, thường xuyên sưu tầm các bài viết về văn hóa, lịch sử trong tỉnh để phục vụ nhu cầu tìm kiếm kiến thức, hoạt động nghiên cứu của bạn đọc. Tuy nhiên, đến nay chỉ có khoảng 20 - 30% tài liệu địa chí được số hóa đưa lên trang web của Thư viện tỉnh. Trong số này, nhiều bản sách không được đưa toàn bộ nội dung lên web vì tránh vi phạm bản quyền. Điều này đồng nghĩa bạn đọc buộc phải đến thư viện để mượn, đọc sách giấy nếu có nhu cầu.

Bà Trịnh Thị Thanh Thùy - Phó Giám đốc Thư viện tỉnh, cho biết: “Thời gian qua, việc chuyển đổi số thư viện chưa có nhiều khởi sắc do không được đầu tư trang thiết bị, nhất là phần mềm số hóa. Bên cạnh đó, điều kiện bảo quản tài liệu quý hiếm cũng chưa đáp ứng nên thư viện ưu tiên số hóa các tài liệu giấy có nguy cơ hư hỏng, quá trình phân hủy nhanh để kịp thời lưu trữ và phục vụ bạn đọc”. 

Bạn đọc tìm kiếm tài liệu tại phòng Thư viện điện tử của Thư viện tỉnh. Ảnh: H.T

HÌNH THÀNH MẠNG LƯỚI THƯ VIỆN HIỆN ĐẠI

Với mục tiêu nâng cao năng lực hoạt động và sự cạnh tranh cho thư viện truyền thống trong kỷ nguyên bùng nổ công nghệ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình chuyển đổi số ngành Thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.

Theo kế hoạch, Thư viện tỉnh được từng bước nâng cấp, hoàn thiện, phát triển hạ tầng kỹ thuật đáp ứng yêu cầu kết nối mạng lưới hiện đại; đầu tư, nâng cấp các trang thiết bị, tiện ích thông minh trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại nhằm hình thành thư viện điện tử, thư viện số.

Về phát triển dữ liệu số, Thư viện tỉnh ưu tiên số hóa tài liệu địa chí, tài liệu cổ, quý hiếm, bộ sưu tập tài liệu có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, khoa học; thư viện chuyên ngành chú trọng số hóa tài liệu nội sinh, quý hiếm, tài liệu tham khảo, tài liệu có nhu cầu sử dụng cao; thư viện lực lượng vũ trang sẽ số hóa tài liệu về quân sự, an ninh, các đề tài chiến tranh cách mạng…

Kế hoạch cũng yêu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu kết nối, liên thông nhằm chia sẻ, trao đổi tài nguyên thông tin số giữa các thư viện trong tỉnh và cả nước; tiến tới hợp tác trong bổ sung, chia sẻ, dùng chung cơ sở dữ liệu hoặc quyền truy cập tài nguyên thông tin số. Đặc biệt, phát triển các ứng dụng đọc trên thiết bị di động thông minh để  giới thiệu đến bạn đọc các tài nguyên thông tin mới, hỗ trợ tra cứu tài nguyên thông tin, mượn/trả, gia hạn tài nguyên thông tin, sao chụp từ xa…

Trước thực trạng và xu thế phát triển văn hóa đọc, việc đầu tư cho mạng lưới thư viện hiện đại là vô cùng cần thiết và cấp thiết để hệ thống thư viện trong tỉnh đủ sức cạnh tranh, góp phần nâng cao dân trí và xây dựng xã hội học tập.

HỮU THỌ

Giữ lửa tài tử Nam Bộ

Trải qua bao thăng trầm, nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam Bộ vẫn được gìn giữ và phát huy trên đất Cà Mau nhờ tình yêu, niềm say mê của nhiều thế hệ. Từ nông thôn đến thị thành, tiếng đờn, lời ca đã trở thành "món ăn tinh thần" thân thuộc trong đời sống người dân địa đầu cực Nam Tổ quốc.

Tuyển chọn từ 168 tác phẩm Logo, Biểu tượng và Slogan tiêu biểu Ngày hội Cua Cà Mau 2025

Ngày 31/10, tại Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Cà Mau, Hội đồng tuyển chọn đã công bố kết quả các tác phẩm được tuyển chọn trong Cuộc vận động sáng tác Biểu trưng con cua Cà Mau (Logo); Biểu tượng vui về con cua và Slogan tuyên truyền cho Ngày hội Cua Cà Mau năm 2025, với chủ đề “Cua Cà Mau: Hương rừng - Vị biển”.

Chùa Cao Dân – Di sản văn hoá và lịch sử

Chùa Cao Dân được xây dựng từ năm 1922 và được di dời đến địa điểm hiện tại vào năm 1958, tọa lạc bên bờ sông Bạch Ngưu, thuộc ấp 7, xã Tân Lộc, tỉnh Cà Mau. Nơi đây không chỉ là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo của đồng bào dân tộc Khmer và cộng đồng các dân tộc ở địa phương mà còn là nơi ghi dấu một chặng đường lịch sử vẻ vang trong quá trình đấu tranh cách mạng trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Câu lạc bộ Cao niên – Sống vui, sống khỏe, sống có ích

Trải qua 2 thập kỷ hình thành và phát triển, Câu lạc bộ (CLB) Cao niên thuộc Trung tâm Văn hoá tỉnh khẳng định sức sống bền bỉ của mái nhà chung - nơi những người đã đi qua tuổi trẻ vẫn cháy hết mình với đam mê nghệ thuật, lan toả niềm vui sống và tinh thần cống hiến.

Nét đặc sắc của tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu ở Cà Mau

Trong dòng chảy văn hoá tại vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, tín ngưỡng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (còn gọi là Bà Thiên Hậu) của cộng đồng người Hoa đã trở thành một nét sinh hoạt tâm linh đặc sắc, góp phần quan trọng trong việc định hình bản sắc văn hóa Cà Mau. Tín ngưỡng này, với tâm điểm là Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu, không chỉ là nơi gửi gắm ước vọng an lành mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa các dân tộc Kinh – Khmer – Hoa tại địa phương.

“Mong đợi… ngày sếu trở về”

Vừa qua, tại Ðường Sách TP Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Văn Bình, phường Sài Gòn), diễn ra Lễ khai mạc triển lãm và giới thiệu sách ảnh “Sếu đầu đỏ”, với chủ đề “Mong đợi... ngày sếu trở về”, của tác giả - Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Nguyễn Trường Sinh.

Bất khuất Nọc Nạng

Có dịp về Cà Mau, du khách hãy ghé qua Di tích Quốc gia Nọc Nạng tại phường Giá Rai, sẽ được nghe kể về trận chiến đẫm máu của gia đình Mười Chức để bảo vệ hạt lúa, thửa ruộng quê hương năm 1928. Ðã gần thế kỷ trôi qua, tinh thần bất khuất trước kẻ thù của những nông dân chất phác nhưng mang khí phách anh hùng mãi là niềm tự hào của xứ sở.

Tiềm năng du lịch văn hoá từ ngôi chùa cổ

Toạ lạc tại ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ, chùa Rạch Giồng (chùa Serymengcol) là một trong những ngôi chùa Khmer Nam tông có lịch sử lâu đời ở tỉnh Cà Mau. Trải qua hơn 230 năm hình thành và phát triển, ngôi chùa không chỉ là trung tâm tín ngưỡng của đồng bào Khmer, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đặc sắc về văn hoá, kiến trúc và nghệ thuật dân gian Nam Bộ.

Về miền biên viễn

Anh Nguyễn Văn Huy vốn mê nhiếp ảnh từ nhỏ, thầm ấp ủ ước mơ sắm được chiếc máy ảnh cho riêng mình. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, anh chưa thể thực hiện đam mê này. Mãi đến năm 2020, ở tuổi gần 50, anh mới bắt đầu chạm vào nhiếp ảnh.

Vùng đất của những lễ hội và di sản văn hoá

Cùng đoàn kết, cộng cư lâu đời trên mảnh đất Cà Mau, 3 dân tộc Kinh - Khmer - Hoa anh em đã kiến tạo cho quê hương cực Nam Tổ quốc nền văn hoá đậm đà bản sắc, đa dạng và độc đáo, vun đắp nền tảng tinh thần xã hội vững chắc, khơi dậy sức mạnh nội sinh để Cà Mau vững bước trên hành trình mới - hành trình cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.