Chủ trương sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, một quyết sách chiến lược của Chính phủ hướng đến bộ máy hành chính tinh gọn đã mang đến những thay đổi sâu rộng trong quản lý đô thị trên cả nước. Tại Cà Mau, bối cảnh mới này đòi hỏi sự đánh giá lại về quỹ đạo phát triển của các khu vực đô thị, đặc biệt là những nơi đã nỗ lực xây dựng các tiêu chí đô thị văn minh. Tới đây, các danh xưng hành chính có thể thay đổi, nền tảng hạ tầng, kinh tế và xã hội đã được kiến tạo vẫn là tài sản vô giá, làm nền móng vững chắc, định hình tương lai phát triển của Cà Mau sau này.
- Xây “đường băng” đưa đô thị vùng Tây Nam cất cánh
- Xây “đường băng” đưa đô thị vùng Tây Nam cất cánh - Bài 2: Bước chuyển mình của đô thị hoá nông thôn
- Xây “đường băng” đưa đô thị vùng Tây Nam cất cánh - Bài 3: Giải mã “điểm nghẽn” để khơi thông tiềm năng
Nền tảng vật chất không thể lay chuyển
Trong quá trình tái cấu trúc hành chính, một trong những mối lo ngại lớn là nguy cơ mất đi danh hiệu “đô thị văn minh”, “đô thị động lực”, “phường văn minh đô thị”... có thể ảnh hưởng đến thu hút đầu tư và phát triển. Tuy nhiên, giá trị thực sự của một đô thị không nằm ở danh hiệu mà ở nền tảng nội tại, chất lượng cuộc sống, hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ và sự phát triển bền vững cho hiện tại và tương lai.
Ông Nguyễn Trường Giang, Trưởng phòng Quản lý Ðô thị TP Cà Mau, nhấn mạnh: “Sự thịnh vượng của một đô thị không phụ thuộc vào tấm biển hiệu, mà dựa trên hạ tầng kỹ thuật và xã hội hiện đại, môi trường sống trong lành, kinh tế địa phương năng động và khả năng tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân. Ngay cả khi không còn danh hiệu đô thị văn minh trên danh nghĩa hành chính, nếu các giá trị cốt lõi này vẫn được duy trì và phát triển, đô thị đó vẫn giữ vững bản chất và giá trị thực tiễn, tiếp tục đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh”.
Thực tế, nhiều khu vực nông thôn trên cả nước, dù không mang danh xưng đô thị, vẫn đạt thành tựu đáng kể trong phát triển kinh tế - xã hội và chất lượng sống. Tại Cà Mau, các vùng ven đô trước đây là xã thuần nông, nhờ đầu tư mạnh mẽ vào giao thông kết nối, xuất hiện các dự án khu dân cư mới được quy hoạch bài bản, đời sống kinh tế người dân cải thiện, đang dần mang đặc trưng của vùng đô thị hiện đại, năng động mà không cần danh hiệu hành chính để khẳng định giá trị.
Với hạ tầng ngày càng hoàn thiện, môi trường sống được nâng cao và kinh tế địa phương ngày một vững mạnh.
Hạ tầng đô thị không chỉ là bộ khung vững chắc mà còn là động lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Việc sáp nhập địa giới hành chính không thể làm biến mất những con đường đã được đầu tư, những cây cầu kết nối vùng miền hay các khu dân cư được quy hoạch bài bản. Ðây là thành quả của quá trình phát triển lâu dài, tiếp tục đóng vai trò then chốt trong tương lai.
Thông tin từ Sở Xây dựng, trong 5 năm qua, hơn 12 ngàn tỷ đồng đã được giải ngân để nâng cấp hệ thống giao thông trọng điểm. Các tuyến đường huyết mạch, như Quản Lộ - Phụng Hiệp, tuyến hành lang ven biển Ðông - Tây, cầu Hoà Trung, cầu Năm Căn... đang phát huy hiệu quả, giúp tăng cường liên kết kinh tế giữa Cà Mau và các tỉnh trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Ông Tạ Việt Á, Trưởng ấp Tân Bình, xã Tân Ðức, huyện Ðầm Dơi, cho biết: “Trước đây, đường sá rất khó khăn, nhất là vào mùa mưa. Nay đường được mở rộng, trải nhựa, xe cộ đi lại thuận lợi, việc giao thương dễ dàng hơn. Dù có còn tên nông thôn mới hay không, thì những con đường này vẫn còn đó, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân”.
Cùng với giao thông, hệ thống điện lưới, nước sạch, y tế, trường học, viễn thông và Internet đã phủ sóng rộng khắp, giúp nâng cao chất lượng sống và tạo nền tảng thu hút đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
Danh hiệu đô thị có thể thay đổi, nhưng những giá trị nội tại mới là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững. Với hạ tầng ngày càng hoàn thiện, môi trường sống được nâng cao và kinh tế địa phương ngày một vững mạnh, Cà Mau đang chứng minh rằng giá trị của một đô thị không nằm ở danh xưng, mà ở chính những gì nó mang lại cho người dân và nền kinh tế.
Về thu nhập và giảm nghèo, theo báo cáo tóm tắt quy hoạch tỉnh Cà Mau thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân trên 7,5%/năm đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người tăng nhanh, bằng 90% và tương đương so với bình quân cả nước vào năm 2025 và năm 2030.
Trong công tác giảm nghèo, năm 2022, tổng số hộ nghèo trên địa bàn tỉnh còn 7.407 hộ, chiếm 2,41%, giảm 2.162 hộ so với năm 2021. Năm 2023, tổng số hộ nghèo giảm còn 4.900 hộ, chiếm 1,6%, giảm 2.507 hộ so với năm 2022. Hiện nay, tổng số hộ nghèo trong tỉnh giảm còn 2.890 hộ, chiếm 0,94%, giảm 2.010 hộ nghèo. Năm 2023, GRDP bình quân đầu người đạt gần 70 triệu đồng, tăng 13% so cùng kỳ; đến cuối năm 2024, GRDP đạt 72,6 triệu đồng, tăng 10,1% so với năm trước. Những con số này minh chứng cho sự phát triển bền vững của Cà Mau.
Ðộng lực nội tại cho mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên
Hạ tầng cơ sở là bộ khung vững chắc, nhưng chính nền kinh tế mới là dòng máu nuôi dưỡng sự phát triển của đô thị. Việc sáp nhập hành chính không làm thay đổi thực tế rằng các khu vực từng là điểm sáng đô thị văn minh vẫn giữ vai trò trung tâm kinh tế, tiếp tục là động lực tăng trưởng chủ chốt của Cà Mau.
Những năm qua, TP Cà Mau và các thị trấn vệ tinh như: Sông Ðốc, Năm Căn, Ðầm Dơi... đã hình thành các cụm công nghiệp nhỏ, khu thương mại - dịch vụ hiện đại, tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Theo Sở Tài chính tỉnh Cà Mau, số doanh nghiệp đăng ký kinh doanh đã đạt hơn 9.500, tăng gần 15% so với 5 năm trước. Ðiều này phản ánh sự năng động của khu vực kinh tế tư nhân là trụ cột quan trọng trong quá trình đô thị hoá. Ðặc biệt, cơ cấu kinh tế Cà Mau đang dịch chuyển theo hướng hiện đại, giảm dần sự phụ thuộc vào nông nghiệp truyền thống. Các vùng ven đô như Lý Văn Lâm, Hoà Thành, Tắc Vân... không còn chỉ là khu vực sản xuất nông nghiệp mà đã phát triển mạnh về thương mại, dịch vụ.
Chị Võ Thanh Tố, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Quốc Ðạt - doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thuỷ sản tại thị trấn Sông Ðốc, khẳng định: “Việc sáp nhập hành chính không ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh. Ðiều quan trọng là chính quyền tiếp tục đầu tư hạ tầng, duy trì chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Khi môi trường kinh doanh ổn định và thuận lợi, chúng tôi có thể tập trung mở rộng sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó gia tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường”.
Đô thị biển Sông Đốc năng động, phát triển.
Chính sự phát triển mạnh của khu vực tư nhân, thương mại - dịch vụ và du lịch đang tạo ra động lực nội tại bền vững cho Cà Mau. Ðây cũng là yếu tố then chốt giúp địa phương hiện thực hoá mục tiêu tăng trưởng GRDP 8% trở lên trong năm 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong những năm tới.
Hưởng ứng mục tiêu này, Huyện uỷ Ngọc Hiển đã triển khai phong trào “Người người thi đua, nhà nhà thi đua”, tạo động lực hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2025. Ông Nguyễn Hồng Vệ, Bí thư Huyện uỷ Ngọc Hiển, cho biết: “Nhiệm kỳ 2020-2025, huyện đã đạt và vượt 10/10 chỉ tiêu đề ra. Vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 6.050/2.250 tỷ đồng (268,9% kế hoạch), thu nhập bình quân đầu người 68/60 triệu đồng (113,3%), tổng sản lượng thuỷ sản 366.530/365.000 tấn (100,4%). Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,91%, người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 98,71%. Ðây là nền tảng để huyện tiếp tục phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng theo tinh thần chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ”.
Ðể hiện thực hoá mục tiêu tăng trưởng GRDP 8% trở lên, Cà Mau cần một chiến lược phát triển đồng bộ, trong đó hạ tầng, thu hút đầu tư, quản lý đô thị và cải cách hành chính phải vận hành như những mắt xích chặt chẽ. Ông Nguyễn Trường Giang phân tích: “Hạ tầng giao thông, cấp thoát nước và logistics nếu được đầu tư đúng mức sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sản xuất và thương mại. Tuy nhiên, với ngân sách Nhà nước có hạn, việc thu hút vốn tư nhân thông qua các cơ chế ưu đãi là giải pháp tối ưu, giúp giảm áp lực tài chính, đồng thời đẩy nhanh tiến trình hiện đại hoá đô thị”.
Song song đó, đô thị hoá cần đi đôi với quản lý chặt chẽ, tránh phát triển tự phát làm phá vỡ quy hoạch chung. Khi đô thị phát triển đồng bộ, doanh nghiệp có môi trường ổn định để đầu tư, kinh doanh. Cuối cùng, cải cách hành chính đóng vai trò xúc tác, giúp đơn giản hoá thủ tục, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường nhanh chóng. Khi tất cả các yếu tố này liên kết nhịp nhàng, tỉnh sẽ có bước tiến vững chắc, hiện thực hoá mục tiêu tăng trưởng bền vững.
Bí thư Tỉnh uỷ Cà Mau Nguyễn Hồ Hải khẳng định: “Muốn đô thị phát triển bền vững và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, chúng ta phải cải thiện đồng bộ từ quy hoạch, hạ tầng đến quản lý. Chỉ khi có chiến lược dài hạn và hành động quyết liệt, mục tiêu tăng trưởng 8% mới có thể trở thành hiện thực”.
Dù có những thay đổi về danh xưng hành chính, nhưng giá trị cốt lõi của đô thị vẫn sẽ tiếp tục được duy trì và phát triển. Với nền tảng hạ tầng vững chắc, chính sách hỗ trợ phù hợp và sự năng động của nền kinh tế, Cà Mau đang từng bước khẳng định vị thế, hướng đến một tương lai thịnh vượng./.
Loan Phương - Việt Mỹ
Xem thêm bình luận