(CMO) LTS: Cà Mau là tỉnh có diện tích lớn thứ nhì khu vực ÐBSCL, với trên 1,2 triệu dân, nguồn lao động dồi dào, nhu cầu tiêu thụ từ các sản phẩm chăn nuôi rất lớn. Nhưng với nhiều lý do khác nhau, ngành chăn nuôi chậm phát triển, sản xuất nội tỉnh chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu, phần còn lại phải nhập từ các tỉnh, thành trong khu vực. Trong khi đó, so với các tỉnh, thành này, Cà Mau có đầy đủ điều kiện để ngành chăn nuôi phát triển. Ðây là nghịch lý mà ngành chức năng chưa đưa ra câu trả lời thoả đáng, để rồi người dân tự bơi trong lúc khó khăn dịch bệnh, cung vượt cầu, giá cả xuống thấp như hiện nay.
Bài 1: Quá nhiều khó khăn
Chưa bao giờ người chăn nuôi hứng chịu những thiệt hại nặng nề như hiện nay. Dịch cúm gia cầm H5N1 rồi dịch tả heo châu Phi, viêm da nổi cục trên trâu bò liên tiếp bùng phát tại nhiều địa phương chưa kịp ngăn chặn thì giá thức ăn đầu vào tăng mạnh, trong khi đầu ra xuống thấp. Ðể rồi, dù hiện là thời điểm chuẩn bị sản phẩm cung ứng thị trường cuối năm nhưng người chăn nuôi chưa dám tái đàn.
Lao đao vì dịch bệnh
Ngay từ đầu tháng 1 năm nay, dịch cúm gia cầm H5N1 và dịch tả heo châu Phi cùng lúc xuất hiện trên địa bàn. Từ đó đến nay, dịch âm ỉ lan ra 24 xã, phường, thị trấn của 8/9 huyện và TP Cà Mau. Trong đó có 1 ổ dịch cúm gia cầm H5N1 tại hộ ông Dương Thành Nhỏ, ấp Ðất Sét, xã Phú Thuận, huyện Phú Tân, còn lại 23 ổ dịch tả heo châu Phi xuất hiện tại 51 hộ nuôi với tổng số heo mắc bệnh và đã tiêu huỷ 417 con, trọng lượng trên 30.519 kg.
 |
| 10 tháng đầu năm 2021, xảy ra 18 ổ dịch bệnh cúm gia cầm H5N1 và dịch tả heo châu Phi, tiêu huỷ 347 con heo và trên 2.000 con gia cầm. |
Ông Quách Minh Quốc, Chi cục phó Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau, cho biết, đa phần những ổ dịch tả heo châu Phi xảy ra gần đây do người dân vội tái đàn, mua con giống không rõ nguồn gốc, thiếu kiểm soát, thuộc hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, chưa tiêm vắc-xin phòng bệnh. Ðơn cử như trường hợp ông Trần Quang Tửng, ấp So Ðũa, xã Việt Thắng, huyện Phú Tân, có 13 con heo bệnh chết. Qua rà soát, số heo này ông Tửng mua tại TP Cà Mau và một hộ nuôi tại huyện U Minh, cách đó chưa đầy 30 ngày.
Ông Phan Văn Ðằng, Phó chủ tịch Hội Nông dân xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, cho biết, từ khi đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 bùng phát, nhiều tỉnh, thành thực hiện giãn cách xã hội, nhu cầu tiêu thụ giảm, giá heo hơi từ 70.000 đồng/kg lao dốc xuống còn dưới 40.000 đồng/kg. Ở thời điểm hiện tại, dù giá heo hơi trên thị trường đang tăng dần, dao động từ 45.000- 46.000 đồng/kg, nhưng vẫn còn thấp so với giá thành sản xuất.
Theo ông Ðằng, cách đây 5 tháng, giá heo con từ 2-2,5 triệu đồng, cộng với nguồn thức ăn để nuôi được 100 kg heo, phải dùng hết 5 bao thức ăn loại 25 kg, mà hiện nay giá mỗi bao gần 350.000 đồng, cộng tiền điện, nước, thuốc men, giá thành sản xuất ra 1 kg heo lên đến 55.000 đồng. Theo cách tính này, nông dân bán 1 con heo vẫn còn lỗ khoảng 700.000 đồng.
Ðiều người nuôi đang phân vân hiện nay là nên bán heo tới lứa hay để lại nuôi tiếp. Vì hiện nay, giá cám tăng bình quân khoảng 30% so với thời điểm trước khi xảy ra dịch Covid-19. Trước con heo chỉ ăn từ 5- 6 bao cám thì xuất chuồng, còn hiện tại đầu ra chậm, phải ăn đến 7, 8 bao. Trong khi điều nghịch lý do thương lái đặt ra là heo càng lớn ký, giá càng rẻ. Với lý do lớn có nhiều mỡ, trở thành heo dạt, giá lại xuống thấp.
 |
| Ảnh hưởng từ dịch bệnh làm giá heo, gà, vịt trên thị trường giảm mạnh. |
Sau khi bầy heo 7 con bị dịch tả heo châu Phi chết, phải tiêu huỷ, anh Lê Văn Nam, Ấp 1, xã Khánh Lâm, huyện U Minh đã vệ sinh chuồng trại, tiêu diệt mầm bệnh để chuẩn bị tái đàn để gỡ gạc thiệt hại. "Tuy nhiên, giá thức ăn tăng cao nên phải tạm dừng vì nuôi tiếp sẽ khó có lãi như mong muốn", anh Nam than.
Dịch chồng dịch, nông dân đang rơi vào thế khó khăn. Ðặc biệt, ở những hộ có heo bị bệnh và chết, phải tiêu huỷ do dịch tả heo châu Phi gần 1 năm vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước. Theo ghi nhận của phóng viên, hiện nay, hầu hết hộ chăn nuôi có gia súc, gia cầm bị bệnh, tiêu huỷ kiến nghị Nhà nước sớm có chính sách hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất.
Nhiều thách thức
Ngành chăn nuôi của Cà Mau có nhiều bất lợi do vị trí địa lý ở xa các vùng cung cấp nguyên liệu, nguồn thức ăn tại chỗ không phong phú, nguồn giống và vật tư phục vụ chăn nuôi chưa chủ động được do thiếu cơ sở sản xuất, hầu hết phải nhập tỉnh nên chi phí sản xuất tăng cao, lợi nhuận thấp. Rủi ro về thiên tai, dịch bệnh thường xuyên xảy ra, giá cả thị trường thiếu tính ổn định gây nhiều bất lợi cho người chăn nuôi nên khó khuyến khích người dân đầu tư phát triển quy mô sản xuất.
Anh Nguyễn Trung, thương lái thu mua heo, cho biết, hiện nay heo hơi loại tốt được thu mua với giá 4,5 triệu đồng/100 kg. Tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, đường xa, giảm 1-2% giá do phải trừ chi phí thu gom, vận chuyển.
Theo anh Trung, giá heo phục hồi những ngày qua là do dịch Covid-19 dần được kiểm soát, các nhà máy, xí nghiệp hoạt động trở lại ngày càng nhiều, các bếp ăn tập thể lớn đã khởi động, nhu cầu tiêu thụ tăng cao.
Thực tế hiện nay, giá heo hơi tuy có tăng chút đỉnh nhưng người tiêu dùng phải mua thịt ăn với giá cao. Anh Trung lý giải, khi mua một con heo 100 kg, trong quá trình vận chuyển tiêu hao, mất khoảng 10 kg, do người nuôi cho ăn quá no, khi làm thịt tiếp tục mất, chỉ còn từ 70-75 kg thịt là nhiều. Trong khi đó phải thuê mướn nhân công đi bắt, phí vận chuyển về lò giết mổ. Rồi tại đây tiếp tục đóng nhiều khoản chi phí khác và vận chuyển ra sạp... có đến hàng chục công đoạn, cộng lại gần 1 triệu đồng/con. Nếu giá thịt hiện nay bán trung bình từ 85.000-90.000 đồng/kg, người bán thịt chưa lãi đến 500.000 đồng/con.
Mặt khác, do chăn nuôi chưa phát triển, hộ chăn nuôi nhỏ lẻ nằm sâu trong ruộng đồng nên quá trình đi mua, thu gom phải vận chuyển heo bằng xe kéo tự chế, mà giá mỗi chiếc xe kéo rẻ nhất cũng phải 2 triệu đồng. Ðó là những lý giải vì sao giá heo hơi thấp, giá tại các sạp thịt lại tăng cao.
Ông Quách Minh Quốc cho biết, chính sách hỗ trợ theo Quyết định số 2254/QÐ-TTg, ngày 30/12/2020 của Chính phủ đã hết hiệu lực mà hiện chưa có văn bản thay thế. Ðơn vị kiến nghị UBND tỉnh xem xét, hỗ trợ các hộ chăn nuôi có heo bị tiêu huỷ do bệnh dịch tả heo châu Phi được áp dụng thực hiện theo Quyết định số 1222/QÐ-UBND, ngày 13/7/2017 của UBND tỉnh Cà Mau ban hành. Quyết định này quy định mức hỗ trợ trực tiếp giống cây trồng, vật nuôi, thuỷ sản để khôi phục sản xuất nông nghiệp vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.
Trung Ðỉnh
BÀI 2: ÐỂ NGƯỜI CHĂN NUÔI KHÔNG PHẢI TỰ BƠI
Xem thêm bình luận