Sau hơn 1 năm thực hiện Nghị quyết 03/2017 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân (TAND) Tối cao về việc công bố bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử (TTĐT) của tòa án, bước đầu đã đi vào nền nếp và mang lại hiệu quả thiết thực. Ông Dương Công Lập - Chánh án TAND tỉnh cho biết:
Việc công bố bản án, quyết định trên Cổng TTĐT của tòa án là một trong các cơ chế hữu hiệu để nhân dân kiểm tra, giám sát hoạt động của tòa án, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động xét xử. Việc công khai bản án, quyết định của tòa án còn đảm bảo quyền con người theo quy định của Hiến pháp năm 2013, đó là quyền tiếp cận thông tin theo quy định của pháp luật, cụ thể là thông tin về hoạt động xét xử của tòa án.
Công bố bản án, quyết định trên Cổng TTĐT của tòa án góp phần thể hiện tính công khai, minh bạch các hoạt động của tòa án; tạo điều kiện để nhân dân kiểm tra, giám sát hoạt động của tòa án. Việc công khai bản án, quyết định của tòa án là một hình thức tuyên truyền, giáo dục pháp luật hiệu quả trong thời đại hiện nay.
Chánh án TAND tỉnh - Dương Công Lập
PV: Những trường hợp nào thì bản án không được công bố trên Cổng TTĐT của tòa án, thưa ông?
Ông Dương Công Lập: Theo Điều 4, Nghị quyết 03/2017 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, những bản án, quyết định không công bố trên Cổng TTĐT gồm:
Bản án, quyết định được tòa án xét xử kín. Bản án, quyết định về vụ việc được tòa án xét xử, giải quyết công khai nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Có chứa đựng nội dung thuộc danh mục bí mật nhà nước theo quy định của Chính phủ hoặc chứa đựng những nội dung mà Nhà nước chưa công bố và nếu bị tiết lộ thì gây nguy hại cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; có chứa đựng thông tin về hoạt động đầu tư tài chính, bí quyết nghề nghiệp, công nghệ chưa được bộc lộ, có thể được sử dụng và tạo lợi thế trong kinh doanh mà trong quá trình tòa án xét xử, giải quyết vụ việc, người tham gia tố tụng đã có yêu cầu được giữ bí mật; có chứa đựng nội dung ảnh hưởng xấu đến truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư; có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi; có chứa đựng nội dung liên quan đến bí mật cá nhân, bí mật gia đình mà chưa được mã hóa theo hướng dẫn tại Điều 7 của Nghị quyết này.
PV: Thời gian qua, hệ thống tòa án trong tỉnh đã công bố được bao nhiêu bản án, quyết định trên Cổng TTĐT của tòa? Theo ông, khó khăn, vướng mắc nào cần được tháo gỡ, hoàn thiện trong thời gian tới?
Ông Dương Công Lập: Tính đến thời điểm hiện tại, hệ thống tòa án trong tỉnh đã đăng tải 2.705 bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật. Trong đó, TAND tỉnh đăng 294/350 bản án, quyết định, chiếm 84%. Tòa án cấp huyện đăng 2.411/5.014 bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, chiếm 48,08%.
Sau một thời gian triển khai thực hiện Nghị quyết 03/2017 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao cho thấy, việc công khai bản án, quyết định lên Cổng TTĐT của tòa án đã bước đầu đi vào nền nếp, mang lại những hiệu quả thiết thực đối với công tác chung của TAND các cấp. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế, khó khăn trong triển khai thực hiện chủ trương này như: Do năm đầu thực hiện nghị quyết nên nhiều thẩm phán còn bỡ ngỡ, cách tiếp cận chưa có kinh nghiệm dẫn đến việc đăng tải các bản án, quyết định chưa đầy đủ, một số bản án được đăng tải vẫn còn những sai sót về mặt hình thức, việc tìm kiếm bản án, quyết định đã được đăng tải chưa thật sự thuận lợi…
Do đó, kiến nghị, đề xuất TAND Tối cao có hướng dẫn cụ thể hơn về việc cho công bố những quyết định công nhận thỏa thuận của cấp sơ thẩm, phúc thẩm vì đây cũng là những thỏa thuận phù hợp với quy định của pháp luật, có thể làm cơ sở tham khảo khi có những tranh chấp tự thương lượng hoặc công tác hòa giải cơ sở hiệu quả hơn. Cần hướng dẫn về việc mã hóa thông tin cho phù hợp vì qua thực tế thấy rằng việc mã hóa thông tin đối với đơn vị hành chính cấp quận, huyện là không cần thiết. Đồng thời, cần nâng cấp Cổng TTĐT TAND, thay đổi giao diện, sửa phần mềm để việc cập nhật bản án, tìm kiếm bản án đã được công bố thuận lợi hơn.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!
Tấn Đạt (thực hiện)
Xem thêm bình luận