Có thể nói, chưa bao giờ tình trạng an toàn vệ sinh thực phẩm lại được nhiều người quan tâm và lại được đề cập nhiều trên các phương tiện truyền thông như hiện nay.
Thực phẩm kém chất lượng, thực phẩm bị hư hỏng, nấm mốc; thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ; thực phẩm bị nhiễm bệnh, thậm chí là thực phẩm giả… được bày bán công khai, tràn lan trên thị trường, trên các trang mạng xã hội với đủ chiêu trò của người bán nhằm lôi kéo, lừa dối người tiêu dùng. Các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử lý rất nhiều vụ. Hậu quả của việc sử dụng thực phẩm không an toàn vệ sinh, trước mắt có thể gây ngộ độc cho người dùng do vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng hoặc do độc tố của chính thực phẩm đó gây nên. Về lâu dài, còn có rất nhiều mối nguy hại khác sẽ tàn phá cơ thể người tiêu dùng, trong đó có cả căn bệnh ung thư.
Hiện nay, tại các trung tâm thương mại trên địa bàn tỉnh, các loại thực phẩm thiết yếu dùng cho bữa ăn hằng ngày đạt tiêu chuẩn luôn được bày bán với giá cả hợp lý. Người tiêu dùng nên chọn mua để đảm bảo an toàn sức khoẻ cho bản thân và gia đình.
Do vậy, việc trang bị những kiến thức cơ bản về phòng, tránh ngộ độc thực phẩm cho người tiêu dùng hiện nay được xem là những kỹ năng rất cần thiết. Trước hết, người tiêu dùng cần nắm vững những kiến thức cơ bản về việc lựa chọn thực phẩm an toàn. Đó là phải chú trọng đến nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng, màu sắc… những điều này có thể quan sát được bằng mắt thường.
Ngoài màu sắc tươi ngon, độ khô ráo của thịt thì tuyệt đối nên tránh mua những loại thịt được bày bán ven đường, ở các chợ tự phát, được các hộ tiểu thương vận chuyển bán rong nhiều nơi trong ngày và không được kiểm dịch, hoặc thịt có màu thâm đen, xanh nhạt, có màng nhầy bên ngoài, có mùi của quá trình thịt bị phân huỷ và thậm chí là mùi của thuốc kháng sinh, chất bảo quản, chất tẩm ướp.
Đối với những loại thịt được xay hoặc chế biến sẵn, tốt nhất là nên chọn mua tại những cửa hàng, trung tâm thương mại có thương hiệu, có dấu chứng nhận an toàn vệ sinh của cơ quan chức năng.
Đối với cá, hải sản… nên chọn những loại đã được bảo quản đủ độ lạnh cần thiết hoặc cá, tôm vẫn còn tươi sống, không bị ươn, không có dấu hiệu được tẩm ướp bằng các chất bảo quản.
Còn đối với rau, củ, quả, ngoài việc chọn mua các loại còn tươi mới để đảm bảo độ dinh dưỡng (tốt nhất là vừa được thu hoạch), thực phẩm không bị hư hỏng hay dập nát, thì cần rửa kỹ bằng nước sạch, sau đó ngâm với nước muối loãng từ 5-10 phút nhằm loại bỏ vi khuẩn, ký sinh trùng, nhất là đối với các loại rau ăn sống, để làm giảm bớt sự tồn dư của thuốc bảo vệ thực vật, chất tăng trưởng.
Đối với các loại thịt gia súc, gia cầm, người tiêu dùng nên chọn mua những loại thịt có dấu kiểm dịch của cơ quan Thú y.
Bác sĩ Đinh Thị Nguyên, Trưởng khoa Dinh dưỡng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, thông tin: “Việc sử dụng thực phẩm an toàn vệ sinh sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ của người tiêu dùng như: giảm nguy cơ mắc bệnh, nhất là về đường tiêu hoá; tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ sức khoẻ lâu dài của người sử dụng. Do vậy, người tiêu dùng nên biết tự trang bị những kiến thức cần thiết trong việc lựa chọn thực phẩm sạch cho bữa ăn của gia đình mình”.
Tuy nhiên, hiện nay vấn đề kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm (chủ yếu là trên rau, củ, quả và thịt, trứng, cá) được buôn bán trên thị trường vẫn còn nhiều lỗ hỏng, từ đó hiện tượng ngộ độc thực phẩm vẫn còn xảy ra, làm cho người tiêu dùng luôn cảm thấy không an tâm khi phải chọn mua thực phẩm phục vụ cho bữa ăn gia đình. Nhiều nhà vườn chỉ vì lợi nhuận trước mắt, bất chấp rủi ro cho người sử dụng, nên sau khi phun thuốc bảo vệ thực vật chưa đủ thời gian phân huỷ theo quy định thì đã thu hoạch và cung ứng ngay cho thị trường. Đây chính là nguy cơ cao dẫn đến tình trạng ngộ độc, thậm chí là đe doạ đến tính mạng của người tiêu dùng.
Bác sĩ Trần Văn Tư, Phó trưởng Khoa phòng, chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, khuyến nghị: “Việc sử dụng hoá chất, các loại thuốc kháng sinh dùng trong chăn nuôi, trồng trọt… phải đúng loại, đúng liều lượng, đúng cách và đúng lúc. Giết mổ gia súc, gia cầm phải được cơ quan Thú y kiểm soát đúng quy trình. Tuyệt đối không nên vận chuyển, buôn bán, chế biến và sử dụng các loại thịt gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc chết mà không rõ nguyên nhân. Có như vậy thì nguy cơ ngộ độc thực phẩm trong cộng đồng mới được kiểm soát tốt”.
Người tiêu dùng nên chọn mua các loại rau, củ, quả không bị dập nát, hư hỏng, chọn lựa kỹ để tránh mua nhầm loại tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.
An toàn thực phẩm là một trong những yếu tố rất quan trọng trong đời sống hằng ngày của mọi người. Vì thế, ngoài công tác kiểm tra, hậu kiểm, khuyến cáo của ngành chức năng, người tiêu dùng cũng nên tự trang bị những kiến thức cần thiết để nhận biết đâu là thực phẩm sạch, thực phẩm không đạt theo tiêu chuẩn quy định trong việc lựa chọn bữa ăn dinh dưỡng của gia đình.
Phương Vũ
Xem thêm bình luận