ĐT: 0939.923988
Thứ tư, 16-4-25 21:34:10
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Hào khí đất xưa...

Báo Cà Mau Những lần về lại Tân Thành (nay là phường Tân Thành và xã Tân Thành, TP Cà Mau) đều mang lại cho chúng tôi những chiều kích mới mẻ trong hiểu biết, suy tư về vùng đất địa linh nhân kiệt, lẫy lừng công đức của tiền nhân.

Tân Thành đâu chỉ vang danh nghề dệt chiếu trăm năm và chuyện người nông dân nuôi cá bống tượng, cá chình làm tỷ phú. Ở đây, với thế đất được dòng Cái Nhúc uốn lượn bao bọc, vun bồi linh khí, người xưa đã chọn để khẩn hoang, lập ấp, lập làng, gầy dựng công nghiệp ngàn đời cho hậu thế.

Chính sử Triều Nguyễn gọi Tân Thành xưa là làng Tân Quy - nghĩa là đất mới quy tụ dòng người về sinh cơ, lập nghiệp. Tháng 10/1822 (năm Minh Mạng thứ hai), làng Tân Quy được vua Minh Mạng ban tặng cây thước đo đạc với ý nghĩa tượng trưng cho sự hưng thịnh và khuyến khích phát triển nghề nông. Năm Tự Ðức thứ 5 (1853), vua Tự Ðức đã ban chiếu chỉ sắc phong thần làng “Thành Hoàng Bổn Cảnh” cho làng Tân Quy. Suốt mấy trăm năm, cứ đến ngày Rằm và 16 tháng 2 hằng năm theo lịch âm, người dân vùng Tân Thành tề tựu long trọng tổ chức Hội Kỳ yên tại đình làng.

Ông Huỳnh Ðảm, nguyên Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, nguyên Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam, tự hào: “Ðây là một trong những vùng đất đầu tiên ở Cà Mau được người xưa khai phá, khẩn hoang, lập ấp, lập làng, trong đó có tổ tiên của dòng họ Bùi - Huỳnh mà chúng tôi là những thế hệ tiếp nối. Vượt qua muôn vàn gian lao, nguy hiểm, kẻ thù, cha ông đã gầy dựng nên một vùng đất mới trù phú nhiều lúa, cá tôm, cây trái bên dòng Cái Nhúc hiền hoà”.

Nhà tưởng niệm Cái Nhúc - Tân Thành, “địa chỉ đỏ” để thế hệ tiếp nối tự hào nguồn cội, phát huy truyền thống cao đẹp của cha ông. Ảnh: QUỐC RIN

Nhà tưởng niệm Cái Nhúc - Tân Thành, “địa chỉ đỏ” để thế hệ tiếp nối tự hào nguồn cội, phát huy truyền thống cao đẹp của cha ông. Ảnh: QUỐC RIN

Với tâm thế ngưỡng vọng, tri ân tiền nhân, ông Huỳnh Ðảm và con cháu họ Bùi - Huỳnh đã đứng ra sáng lập Nhà tưởng niệm Cái Nhúc - Tân Thành để nhắc nhớ hậu thế về truyền thống, cội nguồn của quê hương. Ông Huỳnh Văn Việt, Trưởng ban Ðiều hành Nhà tưởng niệm, chia sẻ: “Nơi đây là địa chỉ đỏ của dòng tộc, của bà con Tân Thành để tưởng nhớ, tri ân công đức của những thế hệ tiền nhân, tiền bối và giáo dục, lan toả truyền thống cao đẹp ấy cho thế hệ trẻ hôm nay”.

Những con người nghĩa đảm, can trường, nhân nghĩa, thuỷ chung vùng Tân Thành lại tiếp nối tiền nhân để viết nên truyền thống cách mạng hào hùng, vẻ vang trong thời đại Hồ Chí Minh. Tân Thành là một trong những nơi thành lập Chi bộ Ðảng đầu tiên của Cà Mau và Bạc Liêu vào tháng 10/1930 với 5 đảng viên. Ông Huỳnh Ðảm bộc bạch: “Ngay trên phần đất xây dựng Nhà tưởng niệm Cái Nhúc - Tân Thành này là nơi gia đình của những người con họ Huỳnh. Ông Huỳnh Văn Mới, ông Huỳnh Văn Ðiện đã bí mật nuôi chứa, tham gia hoạt động và bảo vệ các tổ chức từ thời kỳ tiền Khởi nghĩa cho đến 2 cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc. Ðất và người Tân Thành luôn nối tiếp nhau theo Ðảng, theo Bác Hồ, kiên cường, anh dũng chiến đấu với giặc thù để làm nên những trang sử cách mạng vẻ vang của quê hương”.

Chuyện xưa, dấu cũ và cả những chứng nhân lịch sử còn đây. Ðại tá Liêu (Lưu) Ngọc Ẩn, người con Tân Thành, nay đã 91 tuổi, bồi hồi: “Những ngày này, tôi được sống lại thời khắc hào hùng, khí thế sôi nổi của 70 năm trước khi là bộ đội miền Nam xuống tàu đi tập kết ra Bắc ở vàm sông Ông Ðốc. Chúng tôi đi, mang trọng trách của Ðảng, của Bác Hồ, của miền Nam ruột thịt để công tác, học tập, rèn luyện để trưởng thành, để cho ngày trở về là chiến thắng vinh quang, trọn vẹn của quê hương, của đất nước”.

Ðơn vị đóng quân ở Thọ Xuân, Thanh Hoá, vị Ðại tá vẫn giữ trong lòng những nghĩa tình sâu nặng của đồng bào, hậu phương lớn miền Bắc cho con em miền Nam tập kết: “Tuổi đôi mươi xa Cà Mau, xa miền Nam, chúng tôi canh cánh nỗi nhớ thương. Chính sự cưu mang, đùm bọc, thương yêu của đồng bào, đồng đội miền Bắc lo lắng cho chúng tôi từ bữa ăn, giấc ngủ đã giúp chúng tôi thêm bền chí, vững lòng chờ đợi ngày về”. Và trong cuộc đời mình, ông Hai Ẩn (bí danh - PV) vẫn rưng rưng thổn thức về những lần được gặp Bác Hồ trên đất Bắc: “Từ khi tập kết đến khi về Nam năm 1962, tôi và các đồng đội được vinh dự 3 lần đón Bác Hồ đến thăm. Lúc đó, ai trong chúng tôi cũng xúc động dữ dội, nước mắt trào ra, ai cũng muốn lưu giữ thật kỹ, thật sâu hình ảnh thiêng liêng về Bác Hồ, nuốt vào tim gan, trí óc mình từng lời Bác dạy. Lần nào cũng vậy, Bác Hồ đều dành tình cảm lớn lao, sâu đậm đối với miền Nam và lời khẳng định kháng chiến nhất định sẽ thắng lợi, Bắc - Nam sẽ sum họp một nhà”.

Đồng chí Huỳnh Quốc Việt, Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Bạc Liêu; nguyên Phó bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau (bên trái) người con của dòng họ Bùi - Huỳnh vùng Tân Thành tâm tình cùng ông Hai Ẩn về truyền thống của họ tộc, quê hương.

Ông Hai Ẩn kể: “Một ngày năm 1962, khi đó, tôi đang được đào tạo lĩnh vực sĩ quan kỹ thuật hậu cần, đơn vị phân công nhiệm vụ mới. Tới giờ G, chỉ huy cho biết nhiệm vụ lần này là về Nam. Một niềm vui mừng ập đến khiến tôi choáng váng. Miền Nam ơi! Cà Mau ơi! Ðợi chúng tôi. Bè lũ Mỹ - Diệm khát máu, dã man, tội ác tày trời kia, chúng bây hãy chờ đền tội”. Ông Hai Ẩn cùng đơn vị hành quân “xẻ dọc Trường Sơn” nhắm hướng miền Nam máu thịt mà tiến. Kể từ thời điểm đó, ông Hai Ẩn kề vai, sát cánh cùng với đồng chí, đồng đội, cùng với Cà Mau và Nam Bộ để góp sức mình cho đến ngày toàn thắng. “Mỹ cút, Nguỵ nhào”, ông Hai Ẩn lại tiếp tục làm nhiệm vụ tại các đơn vị của Quân khu 9 ở mặt trận biên giới Tây Nam; rồi làm chuyên gia quân sự ở tỉnh Koh Kong của nước bạn Campuchia và trở về Minh Hải đảm nhận các nhiệm vụ công tác ở Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cho đến khi nghỉ hưu.

Là hậu duệ của dòng họ Bùi - Huỳnh, ông Hai Ẩn cho biết: “Kiến họ chúng tôi có 5 người được đi tập kết, nay chỉ còn mình tôi. Trong đó, phải nhắc đến ông Phan Khắc Nhượng, 1 trong 5 đảng viên đầu tiên của Chi bộ Tân Thành. Nhờ ơn Ðảng, ơn Bác, ơn của tiền nhân, tất cả chúng tôi đều nỗ lực tiến bộ, trưởng thành, nối tiếp xứng đáng với truyền thống của dòng tộc để cống hiến sức mình cho quê hương, đất nước, cách mạng”.

Những mạch nguồn vẫn thao thiết chảy, rạng danh hào khí của vùng đất địa linh nhân kiệt Tân Thành. Thế hệ nối tiếp thế hệ, con người nơi đây với niềm tin sắt son vào sự nghiệp cách mạng mà Ðảng, Bác Hồ lựa chọn, đã tiếp tục trưởng thành, đảm nhiệm nhiều trọng trách quan trọng của Ðảng, Nhà nước.

Ông Huỳnh Ðảm bộc bạch: “Với công trình Nhà tưởng niệm Cái Nhúc - Tân Thành, chúng tôi mong muốn xây dựng được một điểm tựa tinh thần, nơi hội tụ để cháu con hiểu về nguồn cội lịch sử; tự hào, kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước; truyền thống đoàn kết, cần cù, sáng tạo trong lao động; truyền thống hiếu học của tổ tiên và các bậc tiền bối cách mạng. Nơi đây luôn rộng mở, sẵn sàng để người dân, các đơn vị, tổ chức đến viếng thăm, tìm hiểu và lan toả tiếng thơm thảo của vùng đất, con người quê hương Tân Thành”.

Thành kính dâng hương tưởng nhớ, tri ân tiền nhân, tiền bối đã lập đất, lập làng, gầy dựng truyền thống vẻ vang của quê hương Tân Thành.

Dòng Cái Nhúc chảy bình yên vào lòng quê hương đang rạng ngời sức vóc đổi mới, phát triển. Trong gió lộng mùa vui, hào khí của hồn đất, lòng người Tân Thành vẫn vọng vang tha thiết, ăm ắp tin yêu và rực cháy những khát vọng tươi đẹp về phía tương lai.

 

Ghi chép của Phạm Hải Nguyên

 

Trang sử Cà Mau thời kháng chiến năm 1973

Sau Hiệp định Paris năm 1973, về mặt đấu tranh công khai, Ban Liên hợp quân sự 4 bên khu vực 4 (Quân khu 9), do đồng chí Hoàng Hà làm Trưởng ban, đồng chí Phạm Văn Liêm làm Phó ban, Tổ liên hợp Cà Mau do đồng chí Tống Kỳ Hiệp và đồng chí Trịnh Thành Kế phụ trách đã đấu tranh chống lại sự vi phạm Hiệp định của địch trong khu vực. Ta buộc địch công nhận vùng tự do của ta ở Cà Mau và đã thực hiện việc trao trả tù binh ở Kinh Ba, xã Quách Phẩm, huyện Ngọc Hiển (Tư Kháng), Ðầm Dơi ngày nay.

Về “Đất thép thành đồng”

Thiết thực các hoạt động chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2025), ngày 30/3, đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh uỷ, cùng đoàn cán bộ Tỉnh đoàn đã có chuyến hành trình giáo dục truyền thống, về nguồn tại "Ðất thép thành đồng": Củ Chi - TP Hồ Chí Minh.

“Chùa Cộng sản” ở làng Thạnh Phú - Dấu xưa một thời

Trong hành trình tìm về quá khứ, có những việc tuy ngoài sách sử, nhưng lại đậm sâu trong ký ức nhiều người. Ðó cũng là câu chuyện về “chùa Cộng sản” ở làng Thạnh Phú, nay thuộc ấp Sở Tại, xã Thạnh Phú, huyện Cái Nước.

Những ngày tháng Ba của mùa Xuân đại thắng

Nửa thế kỷ đã qua kể từ mùa Xuân đại thắng 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, Bắc - Nam sum họp một nhà, đất nước thống nhất, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến của dân tộc chống lại đế quốc sừng sỏ và bè lũ tay sai. Tháng 3/1975 là “đêm trước” của ngưỡng cửa chiến thắng. Cục diện chiến trường chuyển biến mau lẹ; không khí cách mạng dâng cao sục sôi; cùng với đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo bằng tất cả ý chí, niềm tin, sức mạnh của Đảng ta, để toàn dân tộc cùng nhau kề vai chung sức, chớp lấy thời cơ, làm nên một chiến thắng vang dội, hào hùng, bất tử.

Thân thương hai tiếng Cà Mau

Cà Mau không chỉ là điểm cuối của đất nước, nơi ai cũng mong một lần được ghi dấu bước chân mình tại cột mốc toạ độ, mà còn là vùng đất để lại trong tim nhiều người những tình cảm khó quên.

Biệt khu Hải Yến - Bình Hưng - Lịch sử không thể lãng quên

Tôi đồng tình với ông Sáu Sơn (ông Ðỗ Văn Nghiệp, tác giả chủ trì đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Ðiều tra, sưu tầm chứng tích tội ác Mỹ - Nguỵ tại Biệt khu Hải Yến - Bình Hưng” cách đây 20 năm), rằng: “Khép lại quá khứ, không có nghĩa là lãng quên quá khứ. Bài học đúc kết từ quá khứ là bài học bằng xương máu, sẽ có nhiều bổ ích cho hiện tại và tương lai”.

Bến Dựa một lần về

Bến Dựa chỉ là một đoạn sông ngắn, hằng ngày cần mẫn làm người trung chuyển đưa nước lớn về ngã ba Cái Đuốc, ngọn Cái Ngay; tiễn nước ròng ra Cái Nháp, đổ ra ngã ba Tam Giang, xuôi về biển cả. Khu rừng bên bờ Đông Bến Dựa nơi cơ quan Huyện uỷ Tư Kháng (Đầm Dơi ngày nay), làng rừng Huỳnh Ngọc Điệp tồn tại.

Chiều Sài Gòn

Tựa bài viết “Chiều Sài Gòn” nghe như chơi vơi, rất xưa, bởi Sài Gòn - Gia Ðịnh đã có hơn 300 năm tuổi, thì đồng nghĩa cũng có hơn một triệu buổi chiều. Nhưng “Chiều Sài Gòn” tôi viết đây chỉ là chiều 30/4/1975, buổi chiều đầu tiên “Sài Gòn ơi ta đã về đây” như lời bài hát một thời có sức hút mạnh mẽ.

Huyền thoại biệt động thành Cà Mau

Thị xã Cà Mau những năm cuối thập niên 1950, dưới chế độ Mỹ - Diệm, không khí ngột ngạt bởi những cuộc càn quét, bắt bớ. Đám cảnh sát mật vụ, lính bảo an lùng sục khắp nơi, ráo riết truy lùng những người kháng chiến cũ, những người mà chúng nghi là "Việt cộng nằm vùng".

Thăm địa chỉ đỏ

Di tích Hồng Anh Thư Quán (số 43, đường Phạm Văn Ký, Phường 2, TP Cà Mau) là một trong những di tích lịch sử hiếm hoi ghi dấu chặng đường cách mạng của người Cà Mau trước năm 1930. Hồng Anh Thư Quán được công nhận Di tích lịch sử - văn hoá cấp Quốc gia ngày 4/8/1992.