Khoa học và công nghệ (KH&CN) từ lâu đã được xác định là động lực quan trọng nhất của sự phát triển. Trong giai đoạn hiện nay, giai đoạn của sự đổi mới, hiện đại thì KH&CN càng trở nên quan trọng hơn.
- Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện đột phá phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số
- Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là "chìa khoá vàng”
- 60 dự án khoa học kỹ thuật xuất sắc của học sinh trung học
Thực tiễn cho thấy, KH&CN góp phần rất quan trọng vào thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Thời gian qua, các đề tài, dự án KH&CN trên hầu hết các lĩnh vực đã được áp dụng, nhân rộng mang lại hiệu quả, góp phần phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Ðề tài “Sàng lọc, chẩn đoán và can thiệp sớm cho trẻ từ 18-36 tháng bị rối loạn phổ tự kỷ tại tỉnh Cà Mau”; Dự án “Ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ tuần hoàn RAS vào nuôi tôm thẻ chân trắng thương phẩm siêu thâm canh 3 giai đoạn”; Dự án “Thử nghiệm sinh sản và ương sò huyết giống phù hợp với điều kiện tự nhiên vùng ven biển tỉnh Cà Mau”; Ðề tài “Hiện trạng và nghiên cứu biện pháp nâng cao hiệu quả sản xuất cá sặt rằn vùng ngọt hoá tỉnh Cà Mau”; hay đề tài “Nghiên cứu hiệu quả giảm sóng, gây bồi tạo bãi của các giải pháp công trình bảo vệ bờ biển đã xây dựng và đề xuất hình mẫu kết cấu hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật của công trình”... là những minh chứng điển hình nhất khẳng định KH&CN là một trong những động lực rất quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh.
Ðề tài “Nghiên cứu hiệu quả giảm sóng, gây bồi tạo bãi của các giải pháp công trình bảo vệ bờ biển đã xây dựng và đề xuất hình mẫu kết cấu hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật của công trình” là một trong những đề tài KH&CN mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác phòng chống, giảm nhẹ thiên tai trên địa bàn tỉnh. (Ảnh: Khu vực hòn Ðá Bạc, xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời).
Cà Mau là tỉnh có nhiều tiềm năng trong phát triển kinh tế, nhất là lĩnh vực thuỷ sản, nhưng cũng gặp không ít thách thức. Trong điều kiện đó, việc phát triển KH&CN trở nên vô cùng quan trọng để thúc đẩy nền kinh tế địa phương.
Ông Châu Công Bằng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhận định: “Những năm qua, tình hình phát triển ngành hàng thuỷ sản, nhất là đối với tôm, cua trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Tất cả các lĩnh vực từ sản xuất giống đến nuôi và chế biến xuất khẩu đều có những đột phá đổi mới về công nghệ, quy mô sản xuất, nâng cao năng suất và cải thiện đáng kể về chất lượng sản phẩm. Công nghệ nuôi tôm liên tục được đổi mới”.
Chỉ tính riêng mô hình nuôi tôm siêu thâm canh thì đã có rất nhiều công nghệ nuôi khác nhau đang được người dân trên địa bàn tỉnh áp dụng. Ðiển hình có thể kể đến là quy trình nuôi ít thay nước, quy trình nuôi Biofloc, quy trình nuôi theo công nghệ tuần hoàn RAS, quy trình nuôi tôm 2 giai đoạn, quy trình nuôi tôm 3 giai đoạn... Hình thức nuôi tôm sinh thái, nuôi tôm hữu cơ cũng đa dạng về quy trình nuôi, từ nuôi tôm sinh thái theo mô hình tôm - rừng để cho ra sản phẩm tôm sinh thái đặc thù của vùng đất Cà Mau, đến mô hình nuôi tôm - lúa thân thiện với môi trường, được áp dụng cho vùng sinh thái phía Bắc Cà Mau, bước đầu đã đạt được các chứng nhận quốc tế, đủ điều kiện xuất khẩu đi các nước.
Thực tế cho thấy, KH&CN đóng góp tích cực vào tăng năng suất, chất lượng hàng hoá và dịch vụ, góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, cải cách thủ tục hành chính... Nhiều lĩnh vực, nhất là đối với nông nghiệp, việc ứng dụng KH&CN trên những cánh đồng, đầm tôm đã gặt hái được nhiều quả ngọt.
Việc sản xuất giống và quy trình nuôi tôm càng xanh xen canh trong ruộng lúa ngày càng được cải tiến hơn, năng suất, chất lượng được nâng lên.
Ông Phan Tấn Thanh, Giám đốc Sở KH&CN, đánh giá, dù vẫn còn nhiều hạn chế khiến KH&CN chưa thể đáp ứng đúng theo kỳ vọng, nhưng thời gian qua, công tác nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng và nhân rộng các nhiệm vụ KH&CN trên các lĩnh vực đã có nhiều cải thiện, tích cực. Kết quả các đề tài, dự án KH&CN được ứng dụng vào sản xuất và đời sống góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Theo kết quả tính toán của Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Cà Mau phối hợp cùng Viện Năng suất Việt Nam thực hiện, cho thấy, giá trị các yếu tố tổng hợp (TFP) của KH&CN đóng góp vào tăng trưởng GRDP của tỉnh giai đoạn 2016-2020 là 39,39% và ước tính bình quân giai đoạn 2021-2025 là 45%.
Bên cạnh những thành công và kết quả đạt được, việc phát triển KH&CN trên địa bàn tỉnh còn đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Theo ông Thanh, để KH&CN thực sự trở thành động lực tăng trưởng, thời gian tới đơn vị tiếp tục nâng cao hiệu quả kết nối KH&CN từ quốc tế, các viện, trường, các nhà khoa học, doanh nghiệp và địa phương để nghiên cứu, tìm kiếm giải pháp, công nghệ mới, hiệu quả. Từ đó, đẩy mạnh chuyển giao, ứng dụng vào thực tế để nâng cao năng suất, chất lượng, tích cực đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của địa phương.
Ai cũng biết, Cà Mau là tỉnh còn rất nhiều tiềm năng phát triển, với thế mạnh về kinh tế biển, nông nghiệp, thuỷ sản và năng lượng tái tạo... Ðể những tiềm năng này thực sự trở thành lợi thế cạnh tranh bền vững, thì KH&CN phải đóng vai trò quyết định, không chỉ là yếu tố hỗ trợ mà phải trở thành động lực then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống người dân./.
Nguyễn Phú
Xem thêm bình luận