Cả hệ thống chính trị đang dồn sức cho xây dựng nông thôn mới (XDNTM) với sự đầu tư kinh phí cả ngàn tỷ đồng cho 50 xã trong tỉnh. Nhưng điều người dân mong đợi nhất là làm sao để họ nâng cao thu nhập và có thể làm giàu ngay trên xã nông thôn mới. Từ đó, việc đổi mới sản xuất, giải quyết việc làm và cải thiện thu nhập là những vấn đề nóng hổi cần được giải quyết trong thời gian tới.
Bài 1: Nông thôn mới - sản xuất cũ
Một vấn đề lớn tồn tại ở 50 xã đang tiến hành XDNTM là tuy nông thôn mới nhưng sản xuất vẫn cũ. Nhiều hộ nông dân sản xuất độc canh và là nguồn thu nhập chính, thu nhập duy nhất của họ. Các hình thức sản xuất mới, những cách làm hay hoặc việc đưa ra cây, con mới hứa hẹn tạo thế đột phá trong kinh tế hộ rất chậm xuất hiện mặc dù diện mạo nông thôn đang từng ngày đổi mới.
GIÀU GIA TRẠI - NGHÈO CÁCH LÀM
Đó là những gì đang diễn ra ở huyện Phước Long - địa phương được giao nhiệm vụ phải “về đích” sớm (vào năm 2015) trong phong trào XDNTM. Toàn huyện có khoảng 1.000 gia trại, chủ yếu chăn nuôi gia súc gia cầm, gây nuôi và mua bán cá sấu, ba ba, cá chình và nuôi tôm. Tất cả các gia trại này trước đây đều là trang trại, nhưng do tiêu chí công nhận trang trại được nâng lên nên nó trở về gia trại. Song, nếu xét về điều kiện đầu tư, quy mô sản xuất và sự phong phú mô hình, huyện Phước Long đứng đầu toàn tỉnh. Theo thống kê của Ban chỉ đạo XDNTM huyện, năm 2012, tổng nguồn vốn mà các hộ dân trong huyện đầu tư cho phát triển sản xuất lên đến 760 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế mang lại từ các phong trào sản xuất ở đây vẫn còn khiêm tốn.
 |
| Mô hình nuôi cá bống tượng ở xã Phong Thạnh Tây B, huyện Phước Long. Ảnh: T.H |
Ông Hùng thừa nhận, khâu quan trọng nhất trong sản xuất là tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm, nhưng các gia trại và hộ sản xuất hiện nay đều chưa làm được. Ông Trương Thanh Mai, chủ trang trại gây nuôi và mua bán cá sấu ở xã Vĩnh Thanh (huyện Phước Long) cho rằng: “Năm 2012, không chỉ cá sấu, mà cả heo hơi, lúa, tôm nguyên liệu… cũng đều rớt giá thê thảm. Tôi nghĩ, nếu không có sự liên kết giải quyết đầu ra, không có vai trò đầu tàu của Nhà nước và doanh nghiệp thì sản xuất và đời sống người dân trong huyện khó phát triển”.
Một thực trạng khác đang tồn tại ở các xã XDNTM hiện nay là người dân vẫn làm nông nghiệp bằng những mô hình manh mún, nhỏ lẻ. Do đó, thu nhập của họ dù có tăng lên thì cũng còn nằm ở mức quá khiêm tốn. Mặt khác, nhiều xã chưa tìm ra được thế mạnh của mình theo cách “mỗi làng một sản phẩm”, hoặc xây dựng mô hình chiến lược, xây dựng thương hiệu sản phẩm để khai thác hiệu quả, làm tăng thu nhập cho người dân. Điều này cho thấy, mặc dù chỉ tiêu “chạm đích” trở thành một huyện điển hình về nông thôn mới đã gần, nhưng tỷ lệ hộ nghèo của huyện Phước Long vẫn còn 15,62% và 14% hộ cận nghèo.
THIẾU DOANH NGHIỆP TRONG LIÊN KẾT “4 NHÀ”
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Khoa, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, khẳng định: “Thời gian qua, mô hình và kinh phí khuyến nông - khuyến ngư mà tỉnh dành cho xã điểm XDNTM rất nhiều. Trong đó, nổi bật nhất là xây dựng cánh đồng mẫu lớn ở hai xã Vĩnh Thanh (huyện Phước Long) và Châu Thới (huyện Vĩnh Lợi)”. Tuy nhiên, đằng sau câu chuyện sản xuất, ông Khoa cũng thừa nhận chưa có một doanh nghiệp nào đứng ra bao tiêu lúa gạo cho nông dân. Do đó, vấn đề tiêu thụ lúa gạo lại rơi vào vòng luẩn quẩn của thị trường.
Báo cáo của Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh, từ khi phát động phong trào XDNTM đến nay, Bạc Liêu mới có một doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực “tam nông” của tỉnh. Đó là Công ty Bảo vệ thực vật (BVTV) An Giang. Vụ lúa trên đất nuôi tôm năm nay, công ty đã xây dựng vùng lúa nguyên liệu 260ha tại huyện Hồng Dân. Trong mối liên kết này, người dân chỉ cần góp đất, trực tiếp sản xuất trên ruộng của mình. Công ty BVTV An Giang hỗ trợ lúa giống, phân bón và kỹ thuật, sau đó bao tiêu sản phẩm với giá cao hơn giá thị trường từ 10 - 15%.
Ông Võ Văn Út, Bí thư Huyện ủy Hồng Dân, cho biết: “Với chuỗi hoạt động là xây dựng nhà máy xay xát lúa gạo xuất khẩu tại huyện, công suất từ 100 - 200 ngàn tấn/năm và mở rộng vùng nguyên liệu bao tiêu sản phẩm, đời sống của nông dân trong huyện chắc chắn sẽ cải thiện tốt”.
Đầu tư làm nông nghiệp vốn đã khó, nhưng ở một tỉnh xa như Bạc Liêu còn khó khăn hơn. Đó là chưa kể các chính sách của Nhà nước về nông nghiệp chưa phân định rõ chính sách nào hỗ trợ cho nhà đầu tư và tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp cận dễ dàng.
Về nguồn vốn, thiết nghĩ, tỉnh cần có một cơ chế riêng hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho các dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, giúp nhà đầu tư tháo gỡ khó khăn, chủ động sản xuất, kinh doanh. Có như thế, những doanh nghiệp như Công ty BVTV An Giang mới có đủ niềm tin khi lựa chọn đầu tư vào nông nghiệp ở một tỉnh xa như Bạc Liêu.
TẤN ĐẠT
Bài 2: Làm gì để “ly nông bất ly hương”?
Xem thêm bình luận