ĐT: 0939.923988
Thứ ba, 8-7-25 07:25:57
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Quy hoạch sản xuất vùng ngọt trước nguy cơ bị phá vỡ: Bài 2:​ Hạ tầng thuỷ lợi thiếu và yếu

Báo Cà Mau Hệ thống thuỷ lợi là yếu tố quan trọng trong sản xuất, dù đó là khu vực nuôi hay trồng bất cứ cây, con gì. Thiệt hại lớn trong vụ mùa vừa qua nguyên nhân chính là do thiên tai, tuy nhiên, một phần do chính những hạn chế từ việc xây dựng các công trình thuỷ lợi thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất và phục vụ sinh hoạt của người dân.

Hệ thống thuỷ lợi là yếu tố quan trọng trong sản xuất, dù đó là khu vực nuôi hay trồng bất cứ cây, con gì. Thiệt hại lớn trong vụ mùa vừa qua nguyên nhân chính là do thiên tai, tuy nhiên, một phần do chính những hạn chế từ việc xây dựng các công trình thuỷ lợi thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất và phục vụ sinh hoạt của người dân.

Từ năm 2000 đến nay, chỉ tính riêng đầu tư cho thuỷ lợi phục vụ sản xuất đã lên đến 4.770 tỷ đồng. Kết quả đầu tư cho sản xuất theo quy hoạch góp phần rất quan trọng trong phát triển sản xuất, nhất là sản lượng tôm liên tục tăng, từ 49.233 tấn vào năm 2000, đến năm 2015 đã đạt 163.980 tấn tôm.

Chưa phát huy hiệu quả

Tuy nhiên, qua đối chiếu với thực tế, việc đầu tư cho sản xuất thời gian qua đã bộc lộ nhiều bất cập. Mặc dù hệ thống kinh đào, sông rạch và hệ thống cống phục vụ sản xuất, cũng như việc lưu thông và vận chuyển hàng hoá của Nhân dân, đã được đầu tư nhưng chưa đồng bộ và chậm so với quy hoạch. Khả năng điều tiết nước phục vụ sản xuất một số nơi chưa đáp ứng nhu cầu, nhất là việc tiêu úng, xổ phèn vào mùa mưa và ngăn chặn xâm nhập mặn vào mùa khô.

Các công trình cống được đầu tư trên địa bàn xã Tân Dân, huyện Ðầm Dơi không phát huy hiệu quả mặc dù kinh phí đầu tư rất lớn.  Ảnh: ÐẶNG DUẨN

Vụ lúa - tôm vừa qua thiệt hại nghiêm trọng một phần là do điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài nhưng một phần nguyên nhân trong đó là do hệ thống thuỷ lợi yếu kém. Tình trạng mưa lớn thì ngập úng do không tháo nước kịp, còn mùa hạn thì nước mặn xâm nhập, diễn ra khá thường xuyên ở các huyện U Minh và Trần Văn Thời.

Mặc dù đã được quy hoạch nhưng hệ thống thuỷ lợi ở Cà Mau còn rất nhiều yếu kém, không theo kịp so với nhu cầu sản xuất. Vùng ngọt 2 huyện U Minh và Trần Văn Thời chủ yếu thuộc các Tiểu vùng I, II, III và một phần Tiểu vùng IV Bắc Cà Mau, tuy nhiên, đến nay chỉ có Tiểu vùng III là có hệ thống thuỷ lợi được xem là khép kín. Dù đã được xem là khép kín nhưng do nằm giáp biển Tây nên khi mưa lớn, triều cường dâng cao, thì năng lực tháo úng của các công trình thuỷ lợi bộc lộ ngay nhược điểm. Theo ông Nguyễn Ðồng Khởi, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời, hệ thống cống thời gian qua chỉ phát huy được tác dụng trên phương diện chống xâm mặn tại các vùng ngọt hoá của huyện, còn năng lực tiêu úng xổ phèn thì rất hạn chế.

Chính sự thiếu và yếu ấy của các công trình thuỷ lợi là nguyên nhân khiến vùng ngọt ngày càng bị xâm mặn và là điều kiện để người dân phá vỡ quy hoạch sản xuất như hiện nay. Kỹ sư Lê Văn Sử, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết, tình trạng xâm mặn hiện nay diễn ra sâu hơn so với các năm trước, nhất là một số vùng ngọt ở Trần Văn Thời, U Minh, một phần Thới Bình và TP Cà Mau, những khu vực hết sức quan trọng cần phải bảo vệ.

Mặc dù hệ thống thuỷ lợi ở vùng ngọt được đầu tư khá bài bản nhưng thực tế chưa thể đáp ứng yêu cầu. Ông Nguyễn Hoàng Phúc, Ấp 9, xã Khánh Hội, cho biết: “Mưa lớn là cả ruộng lúa ngập trong nước. Mặc dù có kinh nghiệm nhiều năm, canh nước, chuẩn bị sẵn máy bơm, nhưng nếu qua một đêm mưa lớn thì không cách nào xổ nước ra kịp, và người dân phải tự nỗ lực cứu lúa chứ không thể trông chờ vào các cống, đập trên địa bàn”.

"Xảy ra tình trạng ngập sâu cục bộ là do khả năng tiêu úng của hệ thống thuỷ lợi còn thấp. Ðây là nguyên nhân chính dẫn đến thiệt hại của 2.600 ha lúa của người dân trên địa bàn xã vụ mùa vừa qua", theo ông Nguyễn Cảnh Hạnh, Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời.

Còn dàn trải, thiếu tập trung

Trong khi hệ thống thuỷ lợi vùng ngọt chưa phát huy hiệu quả như yêu cầu thực tế thì hệ thống cống khép kín ở các vùng chuyên tôm, 1 vụ lúa - 1 vụ tôm đang được đầu tư rất lớn. Một điều trái khoáy là người dân vùng này không màng đến, thậm chí còn bức xúc vì được đầu tư. Ðiển hình, trên địa bàn huyện Ðầm Dơi thì chỉ riêng xã Tân Dân cũng có gần chục cái cống được xây dựng để khép kín tiểu vùng, thế nhưng xem ra khép mà... chưa bao giờ kín.

Ông Trần Văn Của, xã Tân Dân, huyện Ðầm Dơi, bức xúc: “Chuyện đầu tư cống trên địa bàn xã đã gây nhiều bức xúc trong dân. Thấy Nhà nước quan tâm đầu tư công trình cho xã thì chúng tôi cũng mừng, nhưng nói thật chúng tôi cũng không biết họ xây cống để làm gì?".

Sự thiếu đồng bộ trong đầu tư hệ thống thuỷ lợi, thời tiết diễn biến bất thường cùng với tâm lý chuộng tôm hơn lúa đã khiến vùng ngọt bị “da beo”. Vấn đề chuyển dịch tự phát của nông dân ở các vùng ngọt hoá xảy ra, khi âm thầm, lúc bộc phát, trong nhiều năm nay, đã gây ra xung đột khó điều hoà, ngay cả trong bộ phận người dân canh tác cùng khu vực. Thế nên, để giải quyết được vấn đề này cần phải xét đến cái gốc của nó, thực tế chẳng người dân nào lại đồng loạt chuyển sang mô hình sản xuất khác nếu như khu vực quy hoạch mà họ đang canh tác vẫn hiệu quả và được đầu tư đồng bộ.

Ðiều ông Trần Văn Của nói mới nghe thì thấy lạ lùng, nhưng thực tế đúng là vậy, bởi các cống này được xây dựng nhưng chẳng mấy khi hoạt động. Ông Nguyễn Như Vàng, Chủ tịch UBND xã Tân Dân, cho biết: “Các cống trên địa bàn xã được đầu tư nhiều nhưng không phát huy hiệu quả do không khép kín, do đó, hầu như không mấy khi hoạt động. Ðiều này không chỉ người dân trong xã mà một số xã lân cận cũng bức xúc và phản ánh qua các cuộc họp dân, tiếp xúc cử tri... Xã cũng nhận thấy điều này nhưng vấn đề này không trong tầm giải quyết của chính quyền địa phương".

Ðánh giá của Tổ Liên ngành 249 còn cho thấy, quy hoạch sản xuất năm 2000 xác định vùng Bắc Cà Mau là vùng sản xuất theo hệ sinh thái ngọt. Tuy nhiên, do hệ thống thuỷ lợi chưa được đầu tư hoàn chỉnh nên nhiều khu vực đất trũng, nhiễm phèn mặn chưa được cải tạo đủ điều kiện trồng lúa nên bà con đã chuyển sang nuôi tôm hoặc 1 vụ lúa - 1 vụ tôm. Một số khu vực dù đã giữ được ngọt, ngăn được mặn nhưng do trồng lúa năng suất thấp, kém hiệu quả nên chuyển sang sản xuất 1 vụ lúa - 1 vụ tôm. Khi các khu vực trồng lúa, nuôi tôm xen kẽ nhau, lúc triều cường, với hệ thống thuỷ lợi yếu kém, khu vực nuôi tôm làm nhiễm mặn khu vực trồng lúa./.

Bài 3: Đương đầu với hạn, mặn

Ngọc Huệ - Nguyễn Phú – Ðặng Duẩn

"Lá chắn thép" nơi cực Nam Tổ quốc - Bài cuối: Dệt nghĩa tình nơi vùng biên

Thắt chặt tình quân - dân, Bộ đội Biên phòng (BÐBP) Cà Mau tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị, phát triển kinh tế - xã hội ở các địa bàn biên giới biển, đảo, thường xuyên thực hiện các hoạt động nghĩa tình, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho bà con. Ðiều này góp phần củng cố sức mạnh đại đoàn kết, tạo nên thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc, phát huy sức mạnh tổng hợp để bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

"Lá chắn thép" nơi cực Nam Tổ quốc - Bài 2: Bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng

Là lực lượng chủ công trên mặt trận phòng chống các loại tội phạm trên biển, Bộ đội Biên phòng (BÐBP) Cà Mau ngày đêm tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi xâm phạm chủ quyền, vi phạm pháp luật. Những chiến công liên tiếp trong việc triệt phá các chuyên án, bắt giữ tội phạm đã góp phần giữ vững an ninh trật tự, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế biển.

"Lá chắn thép" nơi cực Nam Tổ quốc

Năm 2025 là năm đặc biệt đối với Bộ đội Biên phòng (BÐBP) Cà Mau khi đánh dấu 50 năm xây dựng, chiến đấu và không ngừng lớn mạnh, trở thành “lá chắn thép” nơi cực Nam Tổ quốc, đảm bảo sự bình yên và vững chắc cho vùng biển, đảo quê hương. Cán bộ, chiến sĩ BÐBP còn là những người bạn, người thân của Nhân dân, cùng chung tay xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh, góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Bộ đội Cụ Hồ.

Lớn lên từ những chuyến đi

Trong suốt chặng đường theo nghề báo hơn 25 năm, có những lúc áp lực, tưởng chừng sẽ phải dừng lại. Song, khi nhìn lại, tôi thầm cảm ơn và tự hào với những gì mà nghề đã mang lại cho tôi, đó là những chuyến đi, khám phá những vùng đất mới, xa xôi, đặc biệt là những chuyến đi biển, đảo. Chính những hành trình ấy đã tiếp thêm sức mạnh, tình yêu quê hương, đất nước, bùng thêm ngọn lửa nghề trong tim tôi.

Khi ý Ðảng gặp sức dân - Bài cuối: Nâng cao hiệu quả quản trị cộng đồng

Bức tranh toàn cảnh về sự hình thành và những thành công bước đầu của mô hình tổ Nhân dân tự quản (NDTQ) tại Cà Mau, cho thấy một thiết chế đầy tiềm năng trong việc kết nối ý Ðảng với sức mạnh cộng đồng. Tuy nhiên, hành trình xây dựng và phát triển mô hình này không tránh khỏi những “gập ghềnh”, những “nút thắt” cần được tháo gỡ.

Viết báo tết trong chiến khu

Buổi sáng cuối đông năm 1973, bầu trời se lạnh. Chúng tôi ngồi viết báo Tết trong khu vườn dừa của chú Sáu Lân ở ấp Lý Ấn, xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau.

Khi phóng viên địa bàn đồng hành cùng địa phương

Từ thời Báo Minh Hải, phóng viên đã được Toà soạn phân công phụ trách địa bàn để cùng ăn, cùng ở, cùng làm với cơ sở, với bà con, nắm bắt thật sát tình hình địa phương, thực hiện các tin, bài nóng hổi tính thời sự, góp phần và đồng hành cùng với sự ổn định, phát triển của địa bàn phụ trách.

Khi ý Ðảng gặp sức dân

Trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa “của dân, do dân, vì dân”, ở Cà Mau, một mô hình tổ chức xã hội đặc biệt đang âm thầm bén rễ và lan toả sức sống: Tổ Nhân dân tự quản (NDTQ). Thoạt nghe, cụm từ này có vẻ khô khan, mang nặng tính hành chính, nhưng khi đặt chân đến những xóm, ấp nơi mô hình này đang hoạt động, người ta mới cảm nhận được hơi thở của sự tự nguyện, tinh thần đoàn kết và khát vọng làm chủ cuộc sống cộng đồng. Ðây không chỉ là hình thức tập hợp người dân theo địa bàn cư trú, mà sâu xa hơn, nó đang dần khẳng định vai trò như một cầu nối sống động, nơi ý Ðảng được truyền tải một cách gần gũi nhất, hoà quyện với nhu cầu và sức mạnh nội tại của Nhân dân.

Với nghề, tôi thấy mình như vừa chập chững tập đi...

Tôi bắt đầu công việc viết lách từ rất sớm, như các bạn tuổi mới lớn khác, tập tành sáng tác thơ và tản văn. Ở những năm học cấp III, tôi chi tiêu cho mua dụng cụ học tập, hàng quà hay những thứ lặt vặt khác, từ chính nguồn nhuận bút viết lách.

Thức cùng sóng biển

Hầu như năm nào cũng vậy, khi những làn gió chướng đầu tiên lao xao trên cành lá là cái rạo rực về những bài báo xuân cứ thôi thúc trong mỗi chúng tôi.