Xác định ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp là hướng đi tất yếu, là khâu đột phá để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tỉnh Cà Mau đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang hiện đại, mang đến giá trị bền vững về kinh tế, môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
- Nông nghiệp phát huy vai trò "trụ đỡ" tăng trưởng kinh tế
- Xác định nông nghiệp là trọng tâm trong phát triển kinh tế địa phương
- Quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp quy mô lớn
- Nông nghiệp số kiến tạo không gian phát triển bền vững
Trong cơ cấu kinh tế, thuỷ sản tiếp tục được xác định là ngành mũi nhọn, trong đó con tôm giữ vai trò chủ lực. Những năm qua, diện tích nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao của tỉnh không ngừng mở rộng. Đến nay, Cà Mau có gần 40.000 ha tôm nuôi được chứng nhận quốc tế, với khoảng 8.000 hộ dân tham gia, sản lượng hằng năm ước đạt 8.000–10.000 tấn.
Nhiều năm qua, ông Bùi Chí Thượng thực hiện thành công mô hình nuôi tôm an toàn sinh học, mỗi năm duy trì 3 vụ, sản lượng khoảng 4,5 tấn/vụ.
Nhiều mô hình nổi bật được nhân rộng như: nuôi tôm siêu thâm canh ứng dụng chế phẩm sinh học, nuôi tôm theo quy trình Biofloc, Semi-Biofloc với ao trải bạt, hay mô hình nuôi tuần hoàn không xả thải. Hiện các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thuỷ sản đã liên kết với hợp tác xã, tổ hợp tác hình thành 23 chuỗi sản xuất đạt chuẩn quốc tế, VietGAP… đồng thời bao tiêu sản phẩm cho nông dân.
Ông Bùi Chí Thượng, ấp Tân Hoà, xã Lương Thế Trân, chia sẻ: “Nhận thấy môi trường nuôi tôm ngày càng suy thoái, tôi chuyển sang sản xuất theo mô hình an toàn sinh học, thân thiện môi trường, hạn chế tối đa hoá chất, tăng diện tích ao lắng, cắt giảm mật độ thả giống. Nhờ vậy, 4 năm qua, tôi duy trì 3 vụ/năm, tôm bóng đẹp, có vụ đạt size 17 con/kg, sản lượng cao khoảng 4,5 tấn/vụ. Hiện nhiều doanh nghiệp đã ngỏ ý liên kết tiêu thụ sản phẩm tôm sạch của tôi để phục vụ xuất khẩu”.
Không chỉ chú trọng thuỷ sản, ngành nông nghiệp Cà Mau còn thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất lúa. Tỷ lệ cơ giới hóa ngày càng cao: làm đất, bơm nước đạt 100%; phun thuốc, gieo sạ 95%; thu hoạch khoảng 80%. Đặc biệt, trong thực hiện Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long”, tỉnh đã triển khai 170 ha thí điểm, bước đầu cho thấy hiệu quả cả về kinh tế lẫn môi trường.
Mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng, ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt Israel mang lại hiệu quả cao trên đồng đất Cà Mau.
Ông Phạm Văn Mười, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết, tỉnh đã đăng ký triển khai khoảng 60.000 ha mô hình này, trong đó vùng ngọt khoảng 45.000 ha, còn lại ở vùng tôm – lúa. Mô hình áp dụng công nghệ sạ cụm, vùi phân, giúp giảm 50–60% lượng giống, 30% lượng phân, thuốc; lượng phát thải CO₂ giảm 37% so với canh tác thông thường, giá trị tăng thêm khoảng 4 triệu đồng/ha. Toàn bộ sản lượng lúa đều được doanh nghiệp ký kết bao tiêu với giá cao hơn thị trường từ 200–300 đồng/kg.
Song song đó, tỉnh đặc biệt quan tâm xây dựng thương hiệu nông sản. Thông qua mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác và Chương trình OCOP, nhiều sản phẩm đã được nâng tầm, nâng cao giá trị và vị thế trên thị trường. Ông Nguyễn Văn Tiếp, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp thuỷ sản Ông Muộn, cho biết: “Từ khi thành lập HTX, sản xuất và tiêu thụ thuận lợi hơn. Chúng tôi chú trọng sản xuất nông sản sạch, đảm bảo uy tín. Đến nay, sản phẩm Gạo sạch Ông Muộn đã đạt chuẩn OCOP 4 sao, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh tin tưởng lựa chọn”.
Nhiều nông dân trong tỉnh cũng mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật để sản xuất nông sản sạch, an toàn. Nổi bật là việc trồng dưa lưới trong nhà màng, nhà lưới kết hợp công nghệ tưới nhỏ giọt Israel. Những mô hình này giúp kiểm soát môi trường, hạn chế sâu bệnh, tối ưu hóa nguồn nước, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế và chất lượng nông sản.
HTX Dịch vụ nông nghiệp thủy sản Ông Muộn chú trọng sản xuất nông sản sạch; sản phẩm Gạo sạch Ông Muộn đạt chuẩn OCOP 4 sao.
Với dư địa phát triển rộng lớn, ngành nông nghiệp Cà Mau đang tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh. Mục tiêu đến năm 2025, tốc độ tăng trưởng GRDP khu vực I (nông, lâm, ngư nghiệp) đạt 5,5%, riêng 6 tháng cuối năm phấn đấu từ 5,4% trở lên, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng toàn tỉnh đạt từ 8% trở lên.
Ông Phạm Văn Mười nhấn mạnh: “Tỉnh đang khẩn trương quy hoạch lại vùng nuôi trồng ứng dụng công nghệ cao, trong đó nuôi tôm khoảng 10.000 ha, vùng tôm – lúa 115.000 ha; đồng thời quy hoạch vùng nuôi tôm sinh thái ở các xã ven biển… Đây sẽ là động lực quan trọng đóng góp vào tăng trưởng chung của tỉnh”.
Từ những mô hình nuôi tôm siêu thâm canh, canh tác lúa thông minh đến ứng dụng công nghệ hiện đại trong trồng trọt, Cà Mau đang khẳng định bước chuyển mình mạnh mẽ của ngành nông nghiệp. Những thành tựu đạt được không chỉ góp phần nâng cao đời sống người dân mà còn từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, đưa Cà Mau vươn xa trên bản đồ nông sản trong nước và quốc tế.
Mộng Thường